"Bir futbol sahasının uzunluğu ne kadardır?" Futbol konuştuğunuz bir ortamda genellikle karşılaşacağınız bu sorunun farklı cevapları var.

Eni en az 45, en fazla 90 metre olan futbol sahalarının boy ölçüleri de 90 ila 120 metre ile sınırlıdır. Uluslararası müsabakalarda bu oranlar ende 64-75 metre, boyda ise 100-110 metredir.

• Ülkemizdeki sahalardan örnek verecek olursak, Beşiktaş’ın 350 milyon ₺’ye mal ettiği yeni stadyumu Vodafone Park'ın saha zeminin 105 metre uzunluğu 68 metre de genişliği bulunuyor.

Herkes merak etmiştir. "Neden futbol 11’e 11 oynanıyor? Bu neye göre belirleniyor" diye...

Peki 11 kişi oynanmasının bir nedeni, bir mantığı var mı, hayır yok. Futbol maçlarının 11’e 11 oynanmasının nedeni, tarihin ilk futbol kulübü olan Sheffield United’ın maçlarını genellikle 11 kişi ile oynamasından kaynaklanıyor.

1863’lerde takımlar kadrolarında kaç futbolcu varsa hepsini sahaya sürüyordu. Bu nedenle bazen maçlar 15’e 15 bazen de 20’ye 20 oynanıyordu.

Tarihin ilk futbol kulübü olarak kabul edilen Sheffield, o dönemlerde İngiltere Futbol Federasyonu’na tüm kuralların uygulandığı bir örnek maç yapma teklifinde bulundu. Federasyon da kendisine üye olan kulüplerin en iyi oyuncularından oluşan bir karma takım kurup, Sheffield’a rakip oldu. O dönem İngiliz ekibi maçlarını 11’er kişiden oynadığından dolayı, mücadelenin 11’erlikten oynanmasını talep etti ve bu talep yıllar sonra literatüre bir kural olarak geçti.

• 31 Mart 1866’daki bu tarihi maç başlamadan dakikalar önce bir son dakika önerisi üzerine mücadelenin 90 dakika oynanmasına da karar verilmiştir.

Günümüzde futbol maçı izlerken en çok tartışılan pozisyonlar genellikle hakemlerin verdiği ofsayt kararlarıdır. Öyle ki, televizyonlarda milimetreler ile ölçülen pozisyonlarda hakemlerin anlık doğru karar vermesi oldukça zor bir durum. Video Hakem Sistemi’yle yaşanılan bu aksaklığın tamamen giderilmesi öngörülürken bazı futbolseverler, futbolun içine bu kadar teknoloji girmesine karşı çıkıyor.

Futbolun en temel kurallarının başında gelen ofsayt kuralının yazılı açıklaması literatürde şu şekilde geçiyor:

Bir oyuncunun eğer;

• • Kafasının, vücudunun veya ayaklarının herhangi bir kısmı rakip takımın yarı alanında (orta saha çizgisi hariç) ise
• • Kafasının, vücudunun veya ayaklarının herhangi bir kısmı rakip takımın kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakip oyuncudan daha yakın ise ofsayt pozisyonundadır.

1863 yılındaki ilk futbol kurallarına göre ise ofsaytın tanımı şu şekilde yapılmış...

Bir oyuncu topun önüne geçtiği anda oyun dışı kalır. Mümkün olduğu kadar çabuk, topun arkasına geçmelidir.

Eğer top; kendi takımından bir oyuncu tarafından pas olarak atılmışsa, rakip takımdan biri ya da kendi takımından topun gerisinde herhangi bir takım arkadaşı dokunana kadar topa dokunamaz. Ancak kale çizgisinin arkasından topa vurulduğunda, hiçbir oyuncu oyun dışında kalmaz.

Saha içinde oyunun kuralına göre oynanmasını sağlayan etkenlerin başında fauller geliyor. Maçta faul yapan bir oyuncu, kuralları ihlal etmiş sayılacağından hakem tarafından karşı takıma, yapılan ihlale göre vuruş hakkı verir.

İşte 10 temel kusurlu hareket

• Rakibe tekme atmak ya da tekme atmaya teşebbüs etmek
• Rakibe vurmak ya da vurmaya teşebbüs etmek
• Rakibi tutma
• Rakibe tükürmek
• Bilerek topa elle dokunmak
• Rakibi çelmelemek
• Rakibin üzerine sıçramak
• Rakibi itmek
• Rakibe şarj yapmak
• Rakibe ayakla arkadan kayarak müdahale etmek.

Futbol maçlarında bir takıma verilebilecek en ağır ceza tartışmasız penaltı kararıdır. Penaltı kararı; top oyunda iken, bir oyuncunun, kendi ceza sahası içinde rakip oyuncuya faul ile cezalandırılabilecek 10 temel kusurlu bir hareketten birini veya birden fazlasını yapması durumunda yapan takımın aleyhine verilir.

Penaltı kuralları

• Atışın yapıldığı beyaz noktaya penaltı noktası adı verilir ve tüm penaltı atışları penaltı noktasından yapılır.
• Penaltı noktası kale çizgisinden 11 metre uzaklıktadır.
• Penaltı atışı sırasında vuruşu yapacak oyuncu ile rakip kaleci dışındaki bütün oyuncular oyun alanının içinde, ceza sahasının dışında bulunmak zorundadır.
• Kaleci topa vuruluncaya kadar kendi kale çizgisini terk edemez.
• Vuruşu yapan oyuncu topu ileri (kaleye doğru) atmak zorundadır.
• Atışı yapan oyuncu, başka bir oyuncu oynamadan topla ikinci defa temas edemez.

Temdit penaltısı

• Temdit penaltısı; ilk yarının ya da maçın bittiği anda verilen penaltı kararlarıyla, kupa maçlarında normal ve uzatma süreleriyle denkliğin bozulmaması halinde başvurulan penaltı atışlarıdır. Temdit penaltısının atılışı sırasında özel kurallar uygulanır. Atışı yapan oyuncu ile kalecinin dışındaki oyuncular, atış sırasında sahanın uzak bir bölümünde (genellikle santra yuvarlağı içinde) beklerler. Atışın golle sonuçlanmaması, direkten ya da kaleciden dönmesi durumunda öteki oyuncular müdahale edemez. Top durduktan ya da oyun sahasını terkettikten sonra atış sona ermiş sayılır. Atışı yapan oyuncu da kalecinin müdahalesiyle geri dönen topa ikinci vuruşu yapamaz. Temdit penaltısında gol olmuşsa, atışı yapan takım hesabına 1 sayı kaydedilir. Gol olmamışsa atış yapılmış ve sona ermiş sayılır. Hakem durumu bitiş düdüğü ile ilan eder.