Bosna Hersek'te 1992-1995 yılları arasında büyük katliamların yapıldığı savaşı sona erdiren Dayton Barış Anlaşması ülke yönetiminde kördüğüm oluşturdu. Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç, Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç ve Hırvatistan Devlet Başkanı Franjo Tudjman tarafından 20 yıl önce 14 Aralık' 1995'te imzalanan anlaşma meydana getirdiği karmaşık idari yapı ile ülkenin önünü tıkıyor.
Ülkede 3,5 yıl süren kanlı savaşı sona erdirmiş olsa da Bosna Hersek'i karmaşık bir devlet yapısıyla baş başa bırakan anlaşma, Bosna Hersek'in ekonomik anlamda gelişmesi ve Avrupa-Atlantik kurumlarına entegrasyonu önündeki en büyük engellerden biri olarak gösteriliyor. Üç yıl boyunca birbiriyle savaşan Boşnak, Sırp ve Hırvatlar, bu anlaşmayla tek bir çatı altında, “ülkenin kurucu unsurları” oldu. Dayton'a göre hazırlanan siyasi sistemde, devlet, entite ve kantonlarda toplam 5 başkan, 13 başbakan ve 136 bakan bulunuyor. Devletin zirvesinde ise Boşnak, Sırp ve Hırvat olmak üzere üç üyeden oluşan Devlet Başkanlığı Konseyi bulunuyor.
Devlet düzeyindeki Bosna Hersek Parlamentosu da “Milletler Meclisi” ve “Temsilciler Meclisi” olmak üzere iki ayrı meclisten oluşuyor. Milletler Meclisine sadece Sırp, Hırvat ve Boşnaklar seçilirken, Temsilciler Meclisine diğer etnik gruplardan da milletvekilleri seçilebiliyor. Meclis başkanlıklarını da dönüşümlü yürütülüyor. Yönetimdeki bu karmaşık yapı yetki kargaşasına neden olurken, ülkedeki karar alma mekanizmasının işleyişini de olumsuz etkiliyor. Meclisten en basit bir kanun çıkarılması dahi, Sırp, Boşnak ve Hırvatların onayını gerektirdiğinden aylar sürebiliyor ya da kararlar hiçbir zaman onaylanmıyor. Bu nedenle birçok AB ülkesinin kınadığı Srebrenitsa'da yaşanan soykırımı, Bosna Hersek kınayamıyor. Çünkü bu soykırımın kınanması için ülkedeki Sırpların da onayı gerekiyor.
Bosna Hersek'in NATO ve AB üyeliği yolunda ilerlemesi ve ekonomik anlamda gelişmesinin önündeki en büyük engel olarak da yine Dayton gösteriliyor.
Savaşın izleri silinmedi
Bosna Hersek'te 1992-1995 yılları arasında yaşanan kanlı savaşın izleri, aradan geçen 20 yıla rağmen belirginliğini koruyor. “Saraybosna gülleri” denilen, çok sayıda kişinin ölümüne neden olan havan topu mermilerinin düştüğü noktalardaki izlerin yanı sıra şehir merkezindeki çok sayıda bina savaşı hatırlatıyor. Birçok binada kurşun izleri ilk günkü gibi belirgin bir şekilde duruyor. Modern savaş tarihinin en uzun kuşatması olarak kabul edilen Saraybosna kuşatması boyunca şehre her gün 300'ün üzerinde bomba düşmüş, yaklaşık 10 bin bina parçalanmış, 100 bine yakın bina zarar görmüştü. Bosna Savaşı'nda yaklaşık 110 bin kişi hayatını kaybetti, 2 milyondan fazla kişi evini terk etmek zorunda kaldı.
