Doğum yapan kadın sigortalının hem işe devam etmek hem de çocuğuna bakmak için kullanabileceği bazı yöntemler var. Bunun yanında SGK ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'ndan alınabilecek yardımlar da söz konusu.
Kadın sigortalı doğum öncesindeki 8 ve doğum sonrasındaki 8 hafta boyunca çalışmaz ve bu süreler için SGK'dan geçici iş görmezlik ödeneği alır. 2017 yılı için 16 haftalık geçici iş göremezlik ödeneği asgari ücretten maaş alan bir kadın sigortalı için 4 bin 424 lira. SGK'ya bildirildiği kazancı yüksek olan kadın sigortalının eline geçen para da artacak.
Doğum yapan kadın sigortalı doğumdan sonra Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na başvurarak doğum yardımı talebinde bulunabilir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ilk doğumda 300 TL, ikinci doğumda 400 TL ve üçüncü doğumda 600 TL doğum yardımı yapıyor.
Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün yazısına göre, birinci çocukta 2 ay, ikinci çocukta 4 ay, üçüncü çocukta 6 ay part-time çalışma hakkı bulunuyor. Son 3 yıl içerisinde en az 600 gün İŞKUR'a prim ödenmiş ise yarım çalışma ödeneği alınır. Eşin çalışması şart değildir. Bu talep part-time çalışmaya geçmeden en az 1 ay önce işverenden yazılı dilekçeyle talep edilecek. İşveren bu talebe hayır diyemez.
Doğum sonrasında kadın çalışanların çocuk sayısına göre haftalık çalışma süresinin yarısı kadar izin alma hakkı var. Bu izin temelde ücretsiz bir izin. İşveren ücret ödemiyor. 600 gün işsizlik sigortasına prim ödemesi varsa İŞKUR'dan yarım çalışma ödeneği alabiliyor.
Doğum yapan kadın sigortalıya SGK emzirme parası ödüyor. Bunun için doğum yapan kadın sigortalının veya eşinin doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigortalı kollarına prim ödemiş olması gerekiyor. 2017 yılı için bu şartı sağlayan kişilere SGK 132 TL emzirme parası ödüyor.
Geçtiğimiz yıl hayata geçen bu haklardan maalesef herkesin haberi yok. Doğum sonrasındaki 2, 4 veya 6 aylık part-time çalışma ve ücretsiz izin hakkı işçi-memur fark etmeksizin bütün kadın çalışanlara tanınan bir hak. Özel sektörde işverenlerin, kamuda amirlerin kadın çalışanlara bu hakkı kullandırmamak gibi bir lüksü yok. Çocuk 5,5 yaşına gelinceye kadar kullanılabilecek part-time çalışma hakkı için çiftlerin her ikisinin de çalışması şartı var. Bu hakkın kullanılamayaağı bazı sektörler söz konusu. Ancak bu sınırlandırma çok küçük bir kesim için geçerli.
Doğum yapan kadınların, doğum sonrası talep edecekleri yardımların neler olduğunu bilmesi hak kaybı yaşanmaması açısından büyük önem taşıyor.
- Geçici İş Göremezlik Ödeneği- En fazla 112 gün için sigortalı kadına ödenir. Doğumdan önceki bir yıl içerisinde en az 90 gün prim ödenmiş olması
- Doğum yardımı
- Doğum yapan tüm kadınlara doğumun kaçıncı doğum olduğuna göre ödenir
- Emzirme parası- Kendisi sigortalı kadına veya sigortalı olan eşe ödenir. Son bir yıl içinde en az 120 gün prim olması şarttır.
Doğum sonrası 8 haftalık analık iznini kullanan kadın çalışan haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışmayı talep edebileceği gibi 6 aylık ücretsiz izin hakkını da talep edebilir. Bu iki hakkın aynı anda kullanılması mümkün değil. Ya 2, 4 veya 6 ay part-time çalışma hakkı kullanılacak ya da 6 ay ücretsiz izin talep edilecek.
