Tam da mevsiminin sonlarında havuca dair birşeyler söylemek lazım diye düşümdüm. Bugünkü turuncu renkli havuçlar 16. yüzyılda gerçek havuçların ıslah edilmesiyle ortaya çıktılar. Türkler ise havucu Orta Asya'dan biliyorlar. Dîvânü Lugati't-Türk'te uglı, sarıg, turma adlarıyla birbirinden farklı birkaç havucun adı geçmektedir. Yöresel dilde havucun, pürçekli, cezer, keşir gibi adları da vardır. Her bir farklı lezzet ve aromaya sahip beyaz, mor ve açık sarı bu güzel havuçları bulmak artık eskiye oranla zor.
Beyaz, sarı ve turuncu havuçlar özellikle A vitamini açısından oldukça zengindirler. Mor havuç ise A vitaminiyle beraber C vitaminini de içeriyor. A vitamini göz sağlığı için olmazsa olmazlardan biri. Aynı zamanda, cilt sağlığında ve iç dokumuzu oluşturan mukozanın sağlığında da önemli bir rolü var. Bugün, ciltteki sivilce, yara ve yaşlanma izlerini önleme ve yok etmeye yarayan bir çok kremin içinde A vitamini bulunuyor. Ayrıca, ülser gibi mide rahatsızlıklarında, tedaviye yardımcı olmak amacıyla havuç suyu içilmesi öneriliyor.
Havuç yüzyıllardır hemen her şeyi yapılabilen bir bitki. Örneğin Özbek Mutfağı'nda et ve maş fasulyesi gibi baklagillerle sık sık kullanılıyor. Osmanlı Mutfağı'nda pirinçle birlikte lezzetli ve şifalı olduğuna inanılan pilavlara dönüşüyor. Yerelde en çok bilinen havuç ürünü Adana ve Mersin civarında yapılan cezerye. Günümüzde ise keklerin ve salataların içinde sık sık kullanılıyor. Çorbadan turşuya birçok şekilde soframızı süsleyen bu güzel sebzeyi bugün tatlı olarak deneyelim ve farklı tatlar sevenler için de pilavını yapalım istedim.
Kuşbaşı etleri tencereye koyalım ve kavuralım. Etleri bir tabağa alıp, süzülen et yağında ince doğranmış soğan, kibrit çöpü kalınlığında doğranmış havucu sırasıyla ekleyip kavuralım. Ayvalarımızı ikiye bölelim ve suda kaynatalım. Suyun içinden çıkartalım. Bir pilav tenceresinde tereyağımızı eritelim. Yıkadığımız pirinçleri yağa ilave edelim ve şeffaflaşana kadar kavuralım. Etli havuçlu karışımı ve ayvayı üzerine ekleyip karıştıralım. Ayva haşladığımız 5 su bardağı suyu pilava ilave edelim. Kısık ateşte ağzı kapalı olarak 20 dakika pişirelim. Piştikten sonra yarım saat dinlendirelim ve servise alalım. Mutlu, sağlıklı bir pazar günü, her işin kolay olduğu bir hafta dilerim. Afiyet olsun.
Un, yumurta, tuz ve ılık su ile kulak memesi yumuşaklığında bir hamur yapalım, bezelere ayıralım ve üzerini örterek yarım saat dinlendirelim. Nişastamızı serperek bezelerimizi tek tek açalım. Baklava yufkalarını 15-20 dakika serelim, arada elimizi sürterek kontrol edelim. Ayrı bir yerde havuçlarımızı temizleyip rendeleyelim. Bir avuç şekerle tavada hafifçe öldürelim. Ceviz ve havucu karıştırarak içimizi hazırlayalım. Yağımızı eritelim. Yağladığımız tepsiye baklava yufkalarını tek tek, aralarına eritilmiş yağ sürerek yerleştirelim. 4 ya da 6 yufkadan sonra havuçlu içi yerleştirelim. Kalan yufkaları yine yağlayarak üst üste yerleştirelim. En son baklavamızı dilimleyelim. Kalan yağımızı iyice kızdırıp dilimlenmiş baklavanın üzerinden dökelim. 180 derecelik önceden ısıtılmış fırında hafif sarı olacak şekilde pişirelim. Ayrı bir yerde su ve şekeri kaynatalım. Kaynadığında limonu ekleyelim ve bir süre daha kaynatalım. Şurubumuz kıvam almaya başladığında, tahta kaşığı içine batırıp çıkaralım. Kaşıktan dökülen son damla uzuyorsa şurup olmuş demektir. Soğuttuğumuz baklavanın üzerine sıcak şurubumuzu her yerine eşit gelecek şekilde dökelim. Birkaç saat dinlendirelim.
(Ayvalı havuçlu pilav)
■500 gram dana kuşbaşı
■4 su bardağı pirinç
■3 kuru soğan
■2 ayva
■4-5 adet havuç
■250 gram tereyağı
■5 su bardağı su
■Tuz ve kimyon
(Havuçlu baklava)
■500 gram un
■2 yumurta
■1 tatlı kaşığı tuz
■300 gram nişasta
■6 havuç
■1 su bardağı ceviz içi
■4 bardak şeker
■Çeyrek limon
■6 bardak su
■250-300 gram tereyağı
