NASA'nın Mars'ın keşfi için 4 Ağustos 2007'de dünyadan fırlattığı son uzay aracı 'Anka Kuşu' (Phoenix) Mars'a Türkiye saati ile 02.55'te başarılı bir iniş gerçekleştirdi. Anka Kuşu'nun görevi Mars'da yaşam izi aramak.
Anka Kuşu, Mars'ın kuzey kutup bölgesine ulaşmak için 10 aydır yoldaydı. 680 milyon kilometre yol kateden Anka Kuşu, 90 günlük görev süresinde Mars'ta mikrobik yaşam için uygun koşullar olup olmadığını araştıracak.
Anka Kuşu'nun inişi, 1976'da Viking 2 ve 1999'da Mars Polar Lander uzay araçlarının Kızıl Gezegen'e alçalışı sırasında parçalanmasından bu yana ilk motorlu iniş oldu.
Mars'a son inen NASA'nın ikiz robotları Spirit ve Opportunity ile kaybolan İngiliz uzay aracı Beagle 2'nin tersine 'Anka Kuşu', Kızıl Gezegen'in yüzeyine inişini yumuşatmak için hava yastığı kullanmadı.
Sıvı haldeki suyun, toprağın kimyasını ve mineral yapısını nasıl değiştirdiğini ölçerek Kızıl Gezegen'in kuzey kutbundaki buzun tarihini inceleyecek Phoenix aracı, ayrıca Mars kutup çevresinin ilkel mikroplar için uygun bir yaşam alanı olup olmadığını görme olanağı sağlayacak.
İki güneş paneli açıldığında 5 metre genişliğe ulaşan ve 1,52 metre uzunluğu bulunan Phoenix uzay aracının, 10 cm kadar derinlikte bulunduğu tahmin edilen buz tabakasına ulaşabilmesi için toprağı kazacak 2,34 metre uzunluğunda bir robot kolu bulunuyor. Uzay aracının gönderdiği fotoğraflar arasında bu robot kolun da görüntüleri bulunuyor.
Bu kola eklenen bir kamera ile bir sonda, toprağı ve bulduğu buzu inceleyecek Phoenix'in, Mars atmosferinde asılı su ve tozu lazerle ölçecek meteorolojik ölçüm araçları da bu misyon sırasında 3 ay süreyle hava durumunu gözleyecek.
NASA'nın düz ve kayalık olmayan bir araziye indirmeyi planladığı Phoenix, görevini sıfırın altında 73 ile sıfırın altında 33 santigrat derecede yapacak.
Phoenix, Mars atmosferine giriş hızını azaltmak için önceki uzay araçları gibi bir termik kalkan kullandı ve hızını sonrasında saatte 210 kilometreye düşürmek için bir süpersonik paraşüt açtı. Uzay aracı, daha sonra üç ayağı üzerine yumuşak iniş yapmak için retro-füzelerini ateşledi.
Phoenix, NASA için Arizona Üniversitesinin Lockheed Martin şirketi, Jet Motorları Laboratuvarı ve Kanada Uzay Ajansıyla yaptığı işbirliğiyle üretildi.
Şu ana ve geçmişe ait olası yaşam belirtilerinin yanı sıra Mars'a yapılacak bir insanlı uçuş için gerekli ortamı inceleyecek Phoenix'in fırlatılmasını da içeren bu programın maliyetinin 400 milyon doları aşacağı tahmin ediliyor.
Uzay aracı, Alman bilim adamlarının, “NASA'nın 30 yıl önce Mars'a gönderdiği iki Viking uzay aracının Kızıl Gezegen'de mikro organizmaların varlığını keşfedebileceği, ancak bunları bilmeden öldürdüğü” yolundaki iddiaların incelenmesi açısından da bir şans olarak görülüyor.
Gezegenin yörüngesinde araştırma yapan Mars Odyssey aracı, 2002 yılında kuzey kutbunda buzulların bulunduğu bir bölge tespit etmişti.
Bilim adamları, Phoenix'in Kızıl Gezegen'in jeolojik tarihiyle ilgili önemli ip uçları elde etmesini bekliyor. Uzay aracının birinci hedefi buzun içinde mikropların yaşayıp yaşamadığını bulmak olacak.
Phoenix, NASA'nın düşük bütçeli uzun dönem sürdürülebilir uzay araştırmaları planının bir parçası. NASA, insanlı uzay üsleri kurmadan önce, karşılanabilir bütçelerle desteklenen araştırmalar yaparak, astronotları öncül araştırma yükünden kurtarmak istiyor.
Phoenix, daha önce 2001 yılında Mars Surveyor programının bir parçası olarak uzaya gidecekti, fakat bu program, Mars Polar Lander'ın 1999 yılında Mars yüzeyine çakılmasının ardından geçici olarak durdurulmuştu.
Polar Lander, Mars'ın güney kutbuna ineceği sırada motoru zamansız durmuş ve araç dengesini yitirerek düşmüştü.
Phoenix, o günden beri NASA'nın uçak yapım işlerini yürüten Lockheed Martin'in deposunda bekletiliyordu.
Şu anki teknolojik koşullarla zor olan Mars'a uzay aracı gönderme işine kalkışan ABD, Rusya, Avrupa ve Japonya tarafından şimdiye dek fırlatılan 35 uzay aracının üçte ikisi başarısız oldu.
