Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 16 Mayıs’ta Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştirdiği görüşme, Türk-Amerikan ilişkilerinde bir dönüm noktasıydı. 16 Mayıs 2013’te Beyaz Saray da ‘Kırmızı oda’ da eski başkan Obama ile yapılan görüşme sonrasında Türk-Amerikan ilişkileri farklı döneme girmiş; Gezi eylemleri ve 15 Temmuz Darbe Girişimi gibi olaylar yaşanmıştı.
Tarihler 16 Mayıs 2017 tarihini gösterirken yine bir kriz anı Türk-Amerikan ilişkilerini bekliyordu. Erdoğan’ın ziyaretinden önce Trump’ın Pentagon’a ‘DAEŞ ile mücadele kapsamından YPG’yi doğrudan silandırma’ iznini vermesi iki müttefik arasında gerilime yol açtı. Başkanın vermiş olduğu talimat (presidential directive) Türkiye’de geniş bir yankı buldu. Arkasından yapılan Pentagon açıklaması ise ilişkileri iyice gerdi. Beyaz Saray’dan konuyla ilgili hiçbir açıklama yapılmazken, ikili görüşme üzerine bir açıklama gelmişti. Erdoğan’ın ziyaretinden önce bu terör örgütünü silandırma kararına imza atması ziyarete gölge düşürmüştü. Ardından ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ‘Görüşmemiz virgül münasebetinde değil, nokta münasebetinde olacak’ açıklaması geldi. Erdoğan-Trump görüşmesi olumlu yönde seyretti, YPG’nin silandırılması dışında tüm konularda anlaşıldı.
Pentagon’un bu açıklamasının yanı sıra Beyaz Saray’dan herhangi bir açıklama gelmemesi dikkat çekiciydi. Erdoğan ziyaretinin olmayacağı yönünde yalan yanlış söylemlere rağmen, ziyaret gerçekleşti. Türk-Amerikan ilişkileri söylendiği gibi bir kriz yaşamadı. Her iki lider kendi pozisyonlarını korudu, Türkiye kendi kararlılığını Beyaz Saray’da bizzat gösterdi.
Her iki liderin de Beyaz Saray’da yaptığı ortak basın açıklamasında kendi hassasiyetleri açısından önemli vurgular vardı. Erdoğan, YPG’ye açık bir şekilde terörist derken, Trump bunun kısa vadede taktiksel olduğunu ifade etti. Somut olarak çıktıların var olmadığı görüşmede, iki lider birbirlerini iyi anladı.
Amerikan iç kamuoyunda PYD/YPG konusunda vazgeçilmez olarak sunulurken, Obama döneminde yapılan eski hatalardan sıklıkla bahsediliyor. Obama’nın Suriye mirasını devam ettirmek istemeyen Trump’ın başka seçeneğinin olmaması, Rakka operasyonundaki aciliyeti hususu ön plana çıkmaktaydı. Bu nedenle Amerika’nın masada değil ancak sahada bir PYD/YPG varlığını görmek istediğini anlıyoruz. Sonrasında ise operasyonun selameti neticesinde stratejik olarak PYD’yi bırakacağı yönünde söylemler ön plana çıktı. Peki PYD/YPG bunu kabul eder mi? Bu sorunun cevabını Trump yönetimi de bilmiyor. Amerikan iç politikasında istihbaratçılar, lobi şirketleri ve medya tarafından köşeye sıkıştırılarak iktidardan düşürülmeye çalışılan Trump ve ekibinin akıbeti de belirsizliğini koruyor. Peki PYD/YPG konusunda Trump’ı yönlendiren kimler diye bakıldığında bağımsız bir şekilde giden CENTCOM’un varlığını görüyoruz. CENTCOM bu işi çok önceden planlayıp, PYD/YPG’nin büyük çoğunluğunu oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile yapmayı birincil öncelik olarak görmüştü.
Türk-Amerikan ilişkilerinde kritik bir eşik somut sonuçlarla aşılmadı ancak olumlu hava da gerçekleşti. ‘YPG/PYD ile yola devam edeceğiz’ diyen Trump’a karşı net olarak ‘vurabiliriz’ mesajı verildi. Her iki lider de kendi pozisyonlarını koruma görevini üstlendi. Ziyaret öncesi açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘virgül münasebetinde değil, nokta münasebetinde olacak’ açıklaması yerini bulmuş oldu. Amerikan iç politikasındaki karar alıcılar Trump’ın seçilmesine rağmen kabul etmiş değil. FBI’dan CIA, Dışişleri Bakanlığı’ndan Beyaz Saray’a kadar Trump ve yerleşik düzen arasında bir savaş var. Trump’a yavaş yavaş gelen bir darbe yapılmak isteniliyor. Trump ise tüm ezberleri bozarak kendi ekibini kurma peşinde. Kabinesini henuz yeni tamamlayan; Priebus, Bannon ve Spicer gibi isimlerin gönderilecekler listesinde olan Beyaz Saray’da bile henüz herşey yerleşik değil. Dış politika bilgisi olmayan Trump, bu konudaki herşeyi Jared Kushner’e devretmiş durumda. Tüm operasyonlar ise Başkan’nın kararlarına bakılmaksızın Pentagon tarafından bizzat yapılıyor.
