El Ezher Şeyhi, “onları gerçek kurşunla vurunuz” diyen Mısır eski müftüsü Ali Cuma gibi aşırı söylemleri dile getirmemiş olsa bile, askeri müdahale sonrasındaki dört yıla yaklaşan süreçte Sisi yönetimini rahatsız edecek her hangi bir kritik tutum da sergilememişti.
Ancak son dönemde ülke yönetimi ile El Ezher Şeyhliği arasında bazı anlaşmazlıkların ve görüş ayrılıklarının yaşandığı gözlenmektedir. Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, Mısır 25 Ocak "Polis Bayramı" vesilesiyle yaptığı konuşmada, ülkede boşanma oranlarının arttığını dile getirerek, "sözle boşama" konusunun gözden geçirilmesini istedi.
Sisi'nin, solandaki konuklar arasında bulunan El-Ezher Şeyhi Ahmed et-Tayyib'e hitap ederek, "Sözle boşamayı düzenleyecek yeni bir kanuna ihtiyacımız yok mu büyük imam? İnsanlara tekrar düşünme fırsatı tanıyalım. Beni yordun ey büyük imam!" şeklindeki ifadeleri dikkat çekti.
El Ezher uleması on gün sonra Sisi'nin söz konusu talebine cevap verdi. Ezher'in en üst birimi olan Büyük Alimler Heyeti'nin Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi'nin söz konusu talebini reddettiği duyuruldu.
38 El Ezher aliminden oluşan El Ezher Büyük Alimler Heyeti tarafından yapılan açıklamada, “Farklı mezheplerde ve konularında uzman El-Ezher alimlerinin katıldığı toplantı ve istişareler sonucunda, kocanın boşama anlamındaki sözleri bilerek, isteyerek ve kendi iradesiyle "eşini boşamak gayesiyle" söylemesi durumunda, boşamanın resmi belgeye ihtiyaç duymadan geçerli olduğu kanaatine varmıştır." Denildi.
Heyet açıklamada konunun dışına çıkarak siyasete de dokundu. Açıklamada yer alan, “İnsanlar boşanma ile ilgili kanunların değiştirilmesinden daha çok, hayat şartlarının iyileştirilmesi arayışı içindedir." şeklindeki cümle, Cumhurbaşkanlığına El Ezher'in mesajı olarak algılandı.
Açıklamanın ardından Mısır'da yayın yapan yönetim yanlısı medya, El Ezher'in devlete karşı tutum sergilediğini yazmaya başladı. “El Ezher devlete karşı mücadeleye başladı; Büyük alimler Ihvan'ın entarisi altında” başlığı ile konuyu gündeme taşıyan Mısır Vatan Gazetesi, Müslüman Kardeşler ve Selefilerin El Ezher'e sızdığını öne sürdü.
El Ezher'in seviyesinde ciddi bir düşüş gözlendiği belirtilen haberde, kurumun en yetkili organı olan Büyük Alimler Heyeti'ndeki alimlerden bazılarının, Mursi'nin devrilmesine giden 30 Haziran sürecini “darbe” olarak nitelendirdiği de hatırlatıldı.
Mursi'nin devrildiği 3 Temmuz askeri müdahalesinde El Ezher Camiasını ve Şeyhi Ahmed et Tayyib'i yere göğe sığdıramayan çevrelerin, şimdilerde El Ezher'in Ihvan tarafından ele geçirildiğini konuştuğu gözleniyor.
Özellikle de Türkiye kamuoyunda, El Ezher Şeyhi Ahmed et Tayyib'in “darbe ailesi fotoğraf karesinde yer alması” nedeniyle “darbeci” olduğu algısı oluştu. Ancak Tayyib, 14 Ağustos Rabia ve Nahda meydanlarına yapılan müdahaleye, karşı çıkmış ve meydanlarda yaşananların ardından memleketi Luksor'a giderek, orada uzlete çekilmiş ve uzun süre ortaya çıkmamıştır.
El Ezher Büyük Alimler Heyeti içinde yer alan bazı alimler ise, 3 Temmuz'dan itibaren sürece itiraz etti. Bu isimlerin başında ünlü alim Hasan eş Şafii gelmektedir. Daha çok el Cezira gibi Mısır yönetimi karşıtı televizyon kanallarında konuşan Şafii Ihvan'a yakınlığı biliniyor.
El Ezher ve uleması, Mısır'da yaşanan gelişmelerin bir bölümünü desteklerken, bazı konulara gereken itirazı göstermiştir. Mursi yönetimine karşı başlatılan 30 Haziran sürecine, 6 Nisan ve Kifaye gibi devrim hareketlerinin yanı sıra, Ihvan'a yakınlığı ile bilinen Vasat ve Güçlü Mısır gibi partiler de destek verdi.
Ancak 3 Temmuz askeri müdahalesinin ardından bu grupları tutumlarını gözden geçirmeye başladı. Rabia ve Nahda meydanlarının boşaltılması esnasında yaşananlar sonrasında bu grupların cephe değiştirdiği gözlenmiştir. Nitekim hem Vasat Partisi yöneticileri ve hem de 6 Nisan Hareketi'nin önemli isimleri hapse girmiştir.
Görüldügü gibi 30 Haziran eylemleri, 3 Temmuz askeri müdahalesi ve Rabai ve Nahda meydanlarının boşaltıldığı 14 Ağustos ve sonrasını ayrı ayrı ele almak ve değerlendirmek gerekmektedir. Mısır'da o tarihlerde yaşananların tamamını “darbe sepetine koymak” isabetli olmayacaktır.
El Ezher Şeyhi Tayyib, bugünlerde yine memleketi Luksor'a giderek köşesine çekilmeyi tercih etti.
Vatan Gazetesi ve bu çizgideki yayın organlarının öne sürdüğü gibi El Ezher “devlete karşı mücadeleye” mi başladı?
Yoksa kendi alanındaki bir konuya müdahale edildiğini görerek, Cumhurbaşkanlığının talebini mi reddetti? Bunu önümüzdeki günler gösterecektir.
