Tarım sektörünün önemi bütün dünyada artıyor.

İnsan için hayatı önem taşıyan gıda ihtiyacı tarımsal üretimle karşılanıyor.

İnsan refahı önce temel gıda ihtiyacının karşılanmasıyla başlıyor.

Tarım insan hayatı yanında üretimi (milli gelir), dış ticareti, piyasaları, üretim faktörlerini, gelir dağılımını ve kısaca sosyo-ekonomik hayatı derinden etkilemektedir.

**

2003-2013 sonu itibariyle Türkiye'de Tarımsal GSYH 56.4 milyar dolardan 60.7 milyar dolara yükselmiş.

Tarımın GSYH içindeki payı 2003 yılındaki yüzde 11.4 düzeylerinden 2014 yılında yüzde 8,73 düzeylerine gerilemiştir.

Oysa aynı dönemde GSYH 304 milyar dolardan 800 milyar dolar düzeyine çıkmış.

Başka bir deyişle sanayi ve hizmet sektörlerindeki artış tarım sektöründen daha hızlı olmuştur.

**

Tarımdan geçimini sağlayan nüfus toplam nüfusun % 20,37 civarında iken GSYH içinde tarımın payı 2014 yılı sonu itibariyle yüzde 8,73 dür.

Bu veri tarımla uğraşanların ortalama gelirinin Türkiye ortalamasının çok altında olduğu gerçeğini gözler önüne sermektedir.

**

Nüfus artışı, dışa açılma, gelir ve teknoloji düzeyinin artışı tarımda yapısal değişimi beraberinde getirmiştir.

Bugün artık ülkemiz tarımsal ürün ihracatı yanında önemli düzeyde ithalat da yapmaktadır.

Şöyle ki, 2013 sonu itibariyle 16,7 milyar dolar ihracat yaparken 16,9 milyar dolarlık ithalat yapmışız.

Çeşitli kaynaklarca yayınlanan tarımsal verilerin uyumu noktasında ciddi sıkıntılar olduğunu da belirtelim.

**

Şimdi de isterseniz Türkiye tarımındaki gelişmeler konusunda

yapalım.

- Tarım arazileri parçalanıyor, küçülüyor, ölçek ekonomisi ve dolayısıyla rekabet edememe sorunu ortaya çıkıyor.

- Türkiye'de tarımsal üretimin büyük kısmını büyük işletmeler yapıyor ve küçük işletmelerin sayısı azalıyor. Bu gelişmenin altında tarımın dışa açılımının (liberalizasyon) da önemli etkisi var.

- Teknolojik gelişme ve fiyat beklentileri ekili-dikili alanların gelişimi ve değişimi üzerinde etkili oluyor.

- Teknoloji kullanımı, artmasına rağmen yeterli değil. Traktör kullanma tek başına teknolojik üretim anlamına gelmiyor.

- Girdi piyasası oligopolistik yapı arz ettiğinden fiyatlar ve dolayısıyla üretim maliyetleri artıyor. Maliyetlerin yüksekliği nedeniyle tarım işletmeleri zarar ediyor ve piyasadan çekiliyor.

- Teşviklerden beklenen sonuçların alındığı noktasında belirsizlik söz konusudur. Oysa destekler gelir transferi yanında, sürdürülebilir ve rekabet edebilir bir yapı oluşturma, tarımsal yapıyı iyileştirici bir etki yapmalı.

- Kalkınma planlarında yer alan tarım sektörüyle ilgili hedefler tutturulamamış, sanayi sektörü önceliklendirilmiş.

- Ekonomik kriz dönemlerinde uygulamaya konulan istikrar programlarından tarım sektörü ciddi zararlara uğramıştır.

- Üretim planlaması yapılmıyor. Ürünün bol olduğu yıllarda aşırı fiyat düşmesiyle üretici zarar ediyor ve piyasadan çekiliyor.

**

Tarımsal politikaların nihai hedefi dış rekabete açık, katma değeri yüksek, ucuz, kaliteli ve ileri teknoloji içeren bir tarımsal ürün yapısı tesis etmektir.

- Aile çiftlikleri modernize edilmeli, özellikle eğitimli gençlerin kırsalda yaşaması teşvik edilerek daha bilinçli tarımsal üretime geçiş sağlanmalı.

- Tarımsal destekler sosyo-ekonomik amaç taşımaktadır. Büyük işletmelere verilen destekte ekonomik amaçlar öne çıkartılırken, küçük işletmelere yönelik desteklerde sosyal amaç göz önünde bulundurulmalıdır.

- Uzun ve kalıcı hedefler konulmalı ve bu hedefler iktidarlarla değişmemeli.

- Markalaşma ve sertifikasyon ile ürün farklılaştırılması yapılmalı (Türk fındığı, kirazı v.s.).

- Tutarlı politikalar ortaya koymak ve bunların etkinliğini denetlemek için sağlam verilere ihtiyaç vardır. Ciddi bir envanter olmadan bakkal dükkanını bile yönetemezsiniz. Bu nedenle tarım envanterine, bütüncül bir yaklaşımla sürekli güncellenecek, dinamik ve gerçekçi bir veri tabanına şiddetle ihtiyaç vardır. Tarım bakanlığı yetkililerine duyurulur.

**

; tarım son derece stratejik bir sektördür. Türkiye'nin çok ciddi tarımsal ürün potansiyeli var ve sorunlar da devam ediyor. Uzun dönemli planlamayla sorunların asgariye indirilmesi ve tarımsal potansiyelin daha iyi değerlendirilmesi gerekiyor. Bu iyileştirme ekonomik katkı sağlayacağı gibi ülke insanının sosyal refahının artışı için de büyük önem taşıyor.