Muhsin Batur vefat etti.Bu sıradan bir haber değil. Elbette her fani gibi Muhsin Paşa''nın vefatı da son derece normal. Seksen yıl yaşamış. Önemli hizmetlerde bulunmuş. Türkiye''nin kaderinde rol oynamış bir isim.
Muhsin Batur''un vefat haberini duyduğumda iki şeye özellikle üzüldüm. Biri üzerinde çalıştığım Türkiye''de demokrasi krizleri konusunda kendisiyle görüşmek istiyordum. Özellikle 12 Mart Muhtırasını konuşmayı arzu ediyordum. Muhtemelen vereceği bilgiler bazı hususlara açıklık getirecekti. Demek ki nasip değilmiş. Konuşamadık.
Üzülmeme sebep ikinci konu ise 1960''dan bu yana siyaset-asker ilişkilerinde ve demokrasimizin gelişmesinde doğrudan büyük etkileri bulunan Muhsin Batur''un rolünün gereği kadar aydınlatılmamış olması, bir bakıma onun sorgulanmamış bulunmasıdır.
Muhsin Batur''u şöyle hızlı şekilde hatırlayalım. Kim bu Muhsin Paşa? Benim tespitlerime göre Muhsin Batur sesini ilk kez 27 Mayıs darbesi öncesinde darbe hazırlıkları sırasında duyurdu. Eskişehir''deki darbe hazırlıklarında henüz albay rütbesinde olan Muhsin Batur da vardır. 25 Mayıs günü Eskişehir''e gelen Başbakan Menderes''in tevkif edilmesi için oluşturulan grup toplantısını Albay Muhsin Batur''un evinde yapmıştır. Ardından 27 Mayıs günü Kütahya''ya geçmiş olan Menderes''in tutuklanarak Ankara''ya götürülmesini de Muhsin Batur gerçekleştirmiştir.
Muhsin Batur''un asıl önemli rol oynadığı 12 Mart Muhtırası sürecidir. Muhtıra öncesinde darbe hazırlığı içinde olan ve 9 Mart günü darbeyi gerçekleştirmeyi kararlaştırmış bulunan cuntanın başındaki isimlerden bir Muhsin Batur diğeri de Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler idi. Her iki komutanın emrinde bu iş için çalışan çok sayıda subay mevcuttu. Gelişmelerin değerlendirilmesinde çıkardığımız sonuca göre Batur''un komuta ettiği Havacılar, karacılara göre daha aktif ve daha hazırlıklı gözükmektedirler. Bu durum elbette ki Muhsin Batur''un şahsından kaynaklanmakta idi.
Altmışlı yıllarda son derece önemli bir parlamento dışı muhalefet gelişmişti. Bu yıllarda solu temsil eden bir grup aydın Doğan Avcıoğlu''nun etrafında toplanmış ve askerlerle birlikte yapılacak bir işbirliğiyle gerçekleştirilecek darbe ile iktidarın ele alınması ve bu yolla kalkınmanın gerçekleştirilmesi savunuluyordu. Avcıoğlu ile birlikte hareket eden kimler yok ki! İlk anda akla gelen Hasan Cemal, Uluç Gürkan, Uğur Mumcu, Altan Öymen, Çetin Altan vd. işte bu grup askerler arasındaki en iyi dostları ve işbirliği yaptıkları arkadaşları Muhsin Batur idi. Batur, "örgüttekiler" dediği hava kuvvetlerindeki arkadaşlarına her türlü hazırlıkları yaptırmış, anayasayı dahi hazır hale getirmişlerdi. Darbe sonrasında kimin hangi bakanlığa atanacağı, nelerin yapılacağı her şey belli idi.
Her şey 9 Mart günü Muhsin Batur''un Hava Kuvvetlerindeki odasında yapılan ve üst düzey darbecilerin katıldıkları toplantıdan çıkacak karara kalmıştı. Batur''un ev sahipliğinde gerçekleştirilen bu toplantıda Faruk Gürler''in kararsız bir tavır sergilemesi ve bir türlü darbe düğmesine basamaması bütün hesapları ve planları alt üst etmişti. Ertesi gün yapılacak Genişletilmiş Komuta Konseyi toplantısına bırakılan karar, oradan da çıkmamıştır. Üç gün sonra ise Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının imzaladıkları 12 Mart Muhtırası yayınlanmıştır. Bu muhtıranın Muhsin Batur''un kaleminden çıkmış olduğunu da unutmamalıyız. Batur ve Gürler 9 Mart''ta darbeye karar verememiş ama üç gün sonra muhtıraya imza koymuşlardır.
12 Mart''ın kudretli generalleri olan Batur ile Gürler''in çizgileri ne kadar da birbirine benzemektedir. Gürler 1973''te önce kontenjan senatörü oldu ve arkasından cumhurbaşkanı seçimlerinde aday oldu, ama seçilemedi. Batur da 1974''te kontenjan senatörlüğüne atandı ve arkasından CHP''ye girdi. 1980''de cumhurbaşkanı adayı oldu, ama o da seçilemedi.
Ordu içinde görevli iken açıkça darbe hazırlıkları yapan ve bunu yöneten kişilerin yargılanmaları gerekirken onları kontenjan senatörlükleriyle ödüllendiriyor arkasından da nerede ise cumhurbaşkanı seçiyoruz! Son bir nokta; darbecileri cumhurbaşkanlığına hangi partinin aday gösterdiği veya oy verdiği ise daha önemli bir konudur!
Merhum Batur''a rahmet ailesine sabır diliyorum.
