|
Asıl savaş ve enerji entrikaları
İran, uluslararası enerji ağının son bölgesel halkasıydı ve 'sisteme' bağlanmış bulunuyor.

Şimdi, 'küresel ve müesses enerji nizamı'nın esaslarına İran'dan bölgeye doğru bakalım…

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping Pakistan'a gidiyor. İran'dan Pakistan'a uzanacak gaz boru hattının yapım anlaşmasını imzalayacak. Böylece Pekin-Tahran-İslamabad arasında bir üçgen kurulmuş olacağı gibi, önemlisi, bu enerji hattının Çin'e uzatılmasının hesapları da yapılacak.

Enerji ağları hep birleş(tir)me üzerine; bu hattın inşası için en verimli güzergâh, Hindistan'ın kuzeyinden geçerek Çin'in güneydoğusuna bağlanması. Burası zaten bir enerji merkezi ve Çin'in Hindistan'ı oyuna katma/bağlama planıdır. Doğu sistemi genişler.

Hindistan'ın bu projeye şimdiye kadar katıl(a)mamasının nedeni ABD baskısıydı. İran'a yönelik yaptırımlar nedeniyle uzak duruyordu. Tahran oyuna döner dönmez, “İran-Pakistan-Hindistan” gaz hattı yeniden yeşermeye başladı ve para söz konusu olduğunda düşmanlıklar hızla ertelenebiliyor.

Proje hayata geçerse, Hindistan, Çin ve İran'dan oluşan Asya'nın en büyük enerji pazarlarından, gaz ihracat güçlerinden biri ortaya çıkacak.

BATI ENERJİ AKSI…

Buna Asya veya Doğu Aksı dersek bir de Batı veya ABD aksı var ve rakipler; Türkmenistan-Hindistan-Afganistan-Pakistan'dan oluşan ülkelerin bir gaz boru hattı projesi var. Çin-İran ile ABD bu iki enerji yolu/sistemi üzerinden birbirlerinin boğazına çökmüş durumda.

Türkmen gazı Çin'e akıyor ve Pekin bu projeye hem ekonomik hem politik hayli yatırım yapmış durumda. Bu rezervlerin bir başka alana, Güney Asya pazarlarına sapmaması için elinden geleni yapacaktır. İran da aynı safta yer tutacağı gibi, kardeş ülke Pakistan da ABD yerine Çin'i tercih edecektir.

İran-Pakistan-Hindistan hattı ve yansımaları, bölge jeopolitiğini hayli etkileyecek gibi.. Kritik bir tarih de söyleyebiliriz; önümüzdeki ay Hindistan Başkanı Narendra Modi Çin'i ziyaret edecek ve herkes buradan çıkacak enerjik sonuca odaklanacak. Bunun ismi Çin-Hindistan Enerji İşbirliği olabilir ve taşları yerinden oynatacaktır. ABD ve batının önüne gelene “eksenin kaymasın” ayarı vermesinin, “Asya Enerji Ekseni”ne ne yazacağını da o zaman göreceğiz.

Peki Tahran'ı oyuna yeniden dahil eden Washington, bu ülkenin enerjisinin nasıl kullanılacağı hakkında ne planlıyor? ABD'ye göre İran'ın enerjisi Avrupa'ya akmalıdır. Basit cümlelerle ifade edilen bu stratejik plan aslında bir “Soğuk Savaş” parametresidir. ABD, Avrupa'yı İran enerjisine doğru teşvik edecektir ve Tahran ile Moskova'yı Avrupa'da rakip haline dönüştürecektir. (S-300'lerin kerameti anlaşılıyor değil mi?)

ÜLKELER BİRBİRİNİN ÜZERİNE DEVRİLİR

Rusya, ABD'nin kendisini Avrupa'daki enerji oyunundan atmak istediğini elbette görüyor. Bu Avrupa üzerindeki politik gücünün de yok olması demek. Moskova için ekonomik ve iç politik sonuçları olacağı gibi, bölgenin tamamı üzerinde, Orta Doğu, Hazar, Orta Asya denklemlerini de bozma/yapma potansiyeli barındırmakta. Bu dahi “Büyük Oyun”un ancak bir parçası.

Rusya'nın yanıtı Akdeniz olacak. Başta Doğu Akdeniz olmak üzere bu alandaki enerjinin tedariki, katılımcı ve etkileyeceği ülke sayısı açısından, artı, yeni ittifaklar ve rakipler yaratma gücüyle eşsiz bir örnek sunuyor. İsrail, Kıbrıs, Yunanistan, Suriye ve daha bir seri değişkeni birbirine bağlıyor. Adı geçen bölgedeki tüm “sorunlu ilişkiler ve konuların” iyileştirilmesi için-ne isim verirseniz-Rus katkısı/arabuluculuğu/baskısı tıpkı Türk Akımı'nda olduğu gibi ortaya çıkacak.

Bunu daha sonra çok tartışacağımızdan emin olabilirsiniz ancak ilginç bir örnek olarak şu kadarını yazalım; haylidir deniyor ki, Rusya, Doğu Akdeniz'deki İsrail gaz bölgelerinin (Tamar ve Leviathan gibi) kendisine uzun süreli devri için Tel Aviv'le enerji ortaklığı yolları arıyor. Bu alan ABD şirketlerinin çalıştığı sulara sınırdır. ('Russia muscles in on East Med gas boom', 08/03, UPİ.)

Enerji kuşağının bir ayağı da Yunanistan. Atina'nın Rusya ve Avrupa ile ilişkileri çizdiğimiz haritaya nasıl oturmaktadır, iyi bakmak lazım. Yunanistan, Türk Akımı projesi için Makedonya, Sırbistan ve Macaristan ile ortak bir duruş geliştirdi. Rusya da Yunanistan'ın Avrupa üzerindeki yerini görüp-tali bir fayda sağlamak-ona para bulabilmek için Türk Akımı kanalını açtı. Çok belli ki bu proje üzerinden Atina ile Ankara arasında da özel bir ilişki kuruluyor olacak.

Çıkış noktamıza, İran'ın oyuna dönüşünün enerji boyutuna döndüğümüzde özet tablo şudur; Rusya ve Çin, İran'ın enerji ihracatları için Asya pazarına, Amerika ise Avrupa pazarına odaklanmasını istiyor. Bu sadece İran enerji rezervleri ile ilgili değil, pusulanın tüm yönlerindeki enerji ve yolları ile ilgili engel tanımaz bir savaşı besliyor. Tahran muhtemelen “hepsini” isteyecektir. Ki, mümkün değil!

Herhalde dikkatinizi çekmiştir.. Tamamı bizim etrafımızda yaşanan/yaşanacak bu yüksek stratejik değerdeki gelişmelere rağmen, bir kez dahi “Türkiye” ismini geçirmedim, Türkiye'ye yönelik enerji entrikalarına değinmedim.

Değineceğiz.. Ama şu kadarı da kafi; yukarıdaki haritanın tam ortasından Türkiye'yi çekip, çıkarın.. Oluşacak kara deliğe hepsi birden yuvarlanır.

twitter.com/nedretersanel
#abd
#rusya
#çin
#doğalgaz
9 yıl önce
Asıl savaş ve enerji entrikaları
Kritik eşik aşıldı
İnsaf!
Dağ yürekli adamların büyük seçimine doğru
Demografik dönüşüm
Seçim bitsin, önümüze bakalım!