YYÜ Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Top: “Vatandaş kendi bilgisine göre onarırsa, tarihi eserler tahrip olur
ve dönüşü olmayan bir yola girilir” dedi. Van'ın Başkale ilçesinde tarım arazilerinin umudu olan ancak tahrip olduğu için kullanılmayan tarihi Mengene Kanalı, bir vatandaşın kendi imkanlarıyla başlattığı çalışmalarla onarılıyor.
Urartular döneminde yaklaşık 2 bin 700 yıl önce yapılan 5 kilometre uzunluğundaki tarihi Mengene Kanalı, Yolmaçayır, Atlılar, Büklümdere ve Albayrak köyleri ile bağlı 10 mezranın umudu oldu. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanan bu köylerde yaşanan sulama suyu sorununun, Urartu döneminde yapılan ancak tahrip olduğu için kullanılmayan Mengene Kanalı ile çözülebileceğini düşünen Yolmayaçır köyü sakini Senar Bozbay, kendi imkanlarıyla çalışma başlattı.
Bozbay, iki yıl önce söz konusu köylerde yaşayan vatandaşların desteğiyle kanalı onarmaya başladığını belirterek, söz konusu kanalın yok olmaya başlayan tarımın yeniden canlanmasına büyük katkı sağlayacağını söyledi.
Kanalın onarımı için şimdiye kadar 200 bin lira harcadığını vurgulayan Bozbay, 'Tarihi Mengene Kanalı uzun yıllar kullanılmadığı için tahrip olmuş. Bu nedenle su, kanalda kayboluyor, arazilere ulaşmıyor. Suyumuz var ancak arazilere ulaştıramıyoruz. Kanalın onarımıyla bu sorun ortadan kalkmış olacak' dedi. Suyun tarım arazilerine ulaşmasıyla 4 köy ve 10 mezraada bulunan yaklaşık 150 bin dönüm arazinin susuzluktan kurtulacağını anlatan Bozbay, şunları kaydetti:
'Bölge halkının geçimi, tarım ve hayvancılıktır. Su olmadığı için zayıf bir tarım yapılıyor. Kanalın onarılması ile bölgede tarım ve hayvancılık yeniden hayat bulacak. Bunun için devlet desteği şart. Buraya suyun gelmesi, bölgeye fabrika kurulması ile eşdeğerdir.'
Van Kültür ve Tabiat Varlıklarını Korumu Kurulu Başkanı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Belli, 2 bin 700 yıl önce kullanılan kanalın tekrar kullanıma açılmasının güzel olduğunu ancak orjinalliğinin bozulmaması gerektiğini söyledi. Kanalın bazı kesimlerinin delinen kayalıklardan geçirildiğini ifade eden Belli, 'Özellikle bu kısımların tahrip edilmemesi gerekiyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na buranın tadilatı ile ilgili daha önce bir müracaat yapılmamış' dedi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top da bölgede Urartu medeniyetine ait çok sayıda eser bulunduğunu anlatarak, şöyle konuştu: 'Bu eserlerin tespitinin yapılıp kayıt altına alınması gerekiyor. Kayıt altına alınan eserlerin uzman kişilerce onarılması gerekiyor. Vatandaş kendi bildiğine göre onarırsa, eserler tahrip olur ve dönüşü olmayan bir yola girilir.'
