Bulgaristan'da 1944-1989 yıllarında iktidarda kalan komünist rejimin ülkedeki Türk ve diğer Müslümanlara uyguladığı asimilasyon kampanyasının yol açtığı zorunlu göçün üzerinden 30 yıl geçti.
Tek milletli bir devlet yaratma çabasındaki komünistler ibadet yasağı getirdi, Türk ve Müslümanların isimlerini değiştirdi. "Bulgarlaştırma" girişimleri sonucu 1985 sonuna dek 310 bin kişinin isimleri değiştirildi.
360 bin Türk, Türkiye'ye göç etti
Ülkede asimilasyon kampanyasına karşı Müslümanların direnişinde 24 kişi hayatını kaybetti.
Asimilasyon kampanyasıyla ilgili 1991'de açılan dava ise zaman aşımına uğradı. Davanın sanıkları Jivkov, dönemin İçişleri Bakanı Dimitar Stoyanov, Dışişleri Bakanı Patar Mladenov ve Politbüro Üyesi Penço Kubadinski ise artık hayatta değil.
Bulgaristan'dan zorunlu göçün nedenlerini ve aradan geçen 30 yılın bıraktığı izleri Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığından (YTB) edindiği bilgiler ışığında derlendi.
Bulgaristan'dan zorunlu göç nedir?
Bulgaristan'dan zorunlu göç, 1984-1989 yılları arasında Bulgaristan'da yaşayan Türk azınlığa yönelik bu ülkedeki komünist rejimce uygulanan asimilasyon ve baskı sürecinin sonunda gerçekleşti.
Türkleri göç etmeye iten sebepler nelerdi?
Türkler isim değiştirmeye zorlandı, Türkçe konuşanlara para cezaları kesildi. Türklerin dini vecibelerini yerine getirmesi engellendi, Türk kültürüne ait unsurların kullanımı yasaklandı. Bu uygulamalara direnip milli kimliğine sahip çıkan Türkler, işkence adası olarak bilinen Belene'ye gönderildi.
Göç süreci nasıl yaşandı?
Türkler, 29 Mayıs 1989'da komünist lider Jivkov'un açıklamalarıyla göç etmeye zorlandı. Yaşanan sürecin en başından itibaren soydaşının yanında olan Türkiye, Bulgaristan Türklerine kapılarını açtı.
Türkan bebek kimdir?
Türkan bebek, 26 Aralık 1984'te Bulgaristan'ın Kırcaali iline bağlı Killi bölgesinde isim değiştirme uygulamasını protesto etmek için toplanan Türk ahalinin içinde annesinin kucağında bulunuyordu.
Türkan bebek, her yıl 26 Aralık'ta Bulgaristan'daki kabri başında anılıyor. Şehit bebeğin anısına Türkiye'nin çeşitli illerinde de anıtlar bulunuyor.
YTB'nin göçün 30. yıl dönümündeki faaliyetleri
YTB, Bulgaristan'dan göçün 30. yıl dönümünde, Kocaeli, Bursa ve İstanbul'da anma programları ve sempozyumlar düzenledi.
Göçe dair belgesel ve kısa film, almanak ve belgesel kitap gibi çalışmalarına ve fotoğraf sergileri gibi faaliyetler düzenlemeye devam eden YTB, 6-7 Aralık'ta İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Balkan ve Karadeniz Araştırmaları Merkezi (BALKAR) ortaklığı ile "Bulgaristan'dan Türklerin 1989 Zorunlu Göçü: 30 yıl sonra Göçmenlerin Algıları" başlıklı uluslararası sempozyum düzenleyecek.
YTB ayrıca 30. yıl kapsamında göçe dair içerik sunan Türkçe, İngilizce ve Bulgarca internet sitesini hayata geçirdi.