Lahana; turpgiller familyasından, sebze gibi yetiştirilen değişik bitkilerin genel adıdır. Üretilmesi ve seçilerek ayıklanması sayesinde değişik sebzelerin doğmasını da sağlamıştır. Brüksel lahanası, karnabahar, brokoli gibi. Birçok yöremizde 'kelem' ismiyle de anılan lahana adeta doğal bir eczane gibidir.
Diyojen'in sırrını öğrendiği sebze
Lahananın M.Ö 600 yıllarında Doğu Akdeniz ülkeleri tarafından kültür bitkisi olarak yetiştirildiği ve yemeğinin yapıldığı tarihi kayıtlarda geçiyor. Romalı Marcus Porcius Cato, Latinlerin asırlarca hekim geçinmelerinin sebebinin, lahananın yararlarını bilmeleri olduğunu söylüyor. Slav milletlerinin tarihi kayıtlarında, Slavların gemi yolculuklarında sadece lahana turşusuyla birkaç ayı sebzesiz geçirebildiği belirtilmektedir.
Saraylara Layık
Saray mutfağının envanterindeki bilgiler, lahananın sarayda en çok tüketilen sebze çeşitlerinden biri olduğunu ortaya koyuyor. Hatta Sultan III. Selim, 'Helva sohbetinin lezzeti mi olur şayet bulunmazsa lahana' diye bu sebzeye övgüler yağdıran methiye bile yazmış.
Evliya Çelebi'nin Lahanası
Evliya Çelebi'ye göre lahananın en irisi makbuldü. En iri Lahanada Van Lahanası idi. Balkanlarda ve Macaristan'da 'kapuska' diye tabir edilen lahanalar Van'daki kadar büyük olmasa da yine de mehteran davulu kadardı. Boşnaklar ise o lahanaları gördüklerinde aşka gelip; 'Ah dinum, imanum kapuska' derlermiş.
Ömür Uzatan Sebze..
Rivayete göre ünlü filozof Diyojen, matematikçi Pisagor'un tavsiyesi üzerine bulabildiği her gün lahana yemiş. Filozof Aristippus ise lahanayı mutfağına hiç sokmamış. Tarihler Diyojen'in 90 yaşına kadar yaşadığını, Aristippus'un ise daha 40 yaşındayken öldüğünü yazıyor.
Kanser Hücrelerinin Üremesini Engellemede Yardımcı Oluyor
Lahananın çok önemli iyileştirici özellikleri eski çağlarda da bilinirdi. Ama onun bu özellikleri ancak 1950 sonrasında yapılan bilimsel araştırmalarla kanıtlandı. İçeriğinde bol miktarda B, C ve E vitamini, potasyum bulunan lahana; iştah açmaya, sindirim ve sinir sistemini düzenlemeye ve vücut direncini arttırmaya yardımcı oluyor. Hücrelerin, kasların ve dokuların gelişimine katkıda bulunuyor ayrıca kandaki şeker miktarını düşürülmesine yardımcı oluyor. Sarılık ve safra kesesi hastalıklarına ve astıma karşı faydalı olduğu biliniyor. Vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasına yardımcı oluyor. Lahana, mide ve oniki parmak bağırsağı ile ülser tedavisinde de etki sağlıyor. En önemlisi de kanser hücrelerinin üremesini engelleyen kimyasal bir madde içerdiği biliniyor.Yüzlerce yemek çeşidiyle mutfaklardaki önemini sürdüren lahana, en çok yenildiğinde faydalı oluyor. Suyunu içmek ise birçok derde deva.
Lahana çorbası
Hazırlanışı: Bütün malzemeleri doğrayın. Kısık ateşte düdüklü tencereye koyup üzerini kapatacak kadar su ekleyin. Kaynamaya başlayınca köri, biber ve tuzu ilave edip servis edin.
Malzemeler: 1 orta boy lahananın yarısı veya 1 paket brüksel lahanası, 1 büyük kereviz, 1/ 2 demet maydanoz, 3 taze soğan, 2 dolmalık biber, 3 domates, 1 çay kaşığı köri, 1 çay kaşığı kırmızı biber, 1 çay kaşığı tuz.
Lahana salatası
Hazırlanışı: Lahana yapraklarını yıkayıp bir saat soğuk suda bırakın. Suyunu süzün. Bir kapta zeytinyağı, limon suyu, domates suyu, tuz, kırmızıbiber ve soğan suyunu çatalla vurarak iyice karıştırın. Lahanayı keserek salata kabına alın. Sosunu üstüne dökerek karıştırıp servis yapın.
Malzemeler: 1 adet küçük lahana, 1 kahve fincanı zeytinyağı, 3 çorba kaşığı limon suyu, 1 kahve kaşığı kırmızıbiber, 2 kahve kaşığı soğan suyu, 2 kahve kaşığı tuz, 1 çorba kaşığı domates suyu..