Japoncada restoran ve 24 saat açık süpermarketlerde yarı zamanlı çalışanlara, Almanca kökenli "arbeit" kelimesinden türeme "baito" deniyor.
"Baito"ların son günlerde estirdiği bu dalgaya "baito tero" ya da "yarı zamanlı terörizm" adı veriliyor.
Sosyal medyadaki bu akımın ilk olarak, aralık ayında Big Echo adlı karaoke barda çalışan birinin yüklediği videoyla başladığı tahmin ediliyor.
Halkın sağlığıyla oynayan bu tip şakalarda dozun gittikçe arttığı gözleniyor.
Örneğin bir videoda 24 saat açık süpermarket zinciri 7-Eleven'ın Yokohama'daki şubesinin iki elemanı, dükkanda sıcak servis edilen ve kışın yenen bir çeşit sulu yemek olan oden tenceresinin başında duruyorlar. Çalışanlardan kadın olanı erkeğe yemekten yediriyor, erkek ise ağzındaki yemeği tencereye geri tükürüyor:
Videoda çalışan, buzluktan çıkardığı tavuk butlarını mutfakta yerlere sürüyor.
Daha sonra butları kızgın yağa atıp kızartıyor ve hiçbir şeyden haberi olmayan müşterilere sunuyor.
Söz konusu video:
Çöpten balık alıp suşi yaptı: Şirket 24 milyon dolar kaybetti
Kura Sushi adlı suşi restoran zincirinde çekilen videoda ise temizlediği balığı çöpe atan bir mutfak görevlisinin daha sonra balığı alıp suşi yaptığı görülüyor.
Ancak bu son şakada işler hiç de hoş olmayan bir şekilde sonuçlandı. Videonun viral olmasıyla beraber Kura Sushi hisseleri düştü, şirket 24 milyon dolar kaybetti.
BBC'nin haberine göre, bunun üzerine şirket yönetimi herkesten özür dilemekle kalmadı, videoda görüntülenen çalışanlarla ilgili yasal işlem başlatıldığını açıkladı.
Hayli popüler olan suşicinin müşterileri de alınan bu karardan memnunlar.
- Sosyal medyada çoğunluk, çalışanların, yaptıkları bu hatanın bedelini ödemeleri gerektiğini düşünüyor.
- Diğerleri ise Kura'nın sadece balık, bıçak-çatal ve dezenfeksiyon masraflarını çıkarabileceğini düşünüyor.
Bir kısım komplo teorisyeni ise rakip şirkete "aptal" görünümlü bir elemanını sokan diğer şirketin, bu videolar sayesinde müşteriler nezdinde rakibini küçük düşürmeyi ve imajına zarar vermeyi planlamış olabileceğine inanıyor.
Düşük ücretlerle çalışılan yarı zamanlı "baitoluk" Japonya'da gerçek bir iş olarak kabul edilmediğinden prestiji de diğer işlere göre bir hayli düşük.
Buna karşın ülkede hayatı ciddiye almayan, rahatına düşkün bir kısım gençlik tarafından tam zamanlı işe tercih ediliyor.
Bu tür videoların başlangıcı aslında 2013 yılında sosyal medyada dolaşmaya başlayan "meydan okumalara" dayanıyor.
Ancak o zamanki görüntüler çalışanların dondurucunun içine girdikleri veya yüksek yerlere tırmandıkları gibi nispeten masum fotoğraflarla sınırlıydı.
Şimdi ise TikTok gibi kısa video uygulamalarının popülerlik kazanmasıyla beraber fotoğraftan videoya geçiş yapıldığı görülüyor.
Bu şekilde şakalar yapıp Twitter'a yükleyenlere Japonların verdiği isim ise "bakatta." Kelime, Japonca "aptal" demek olan "baka" ve "Twitter"ın Japonca okunuşunun birleştirilmesinden oluşuyor.
