BBC'nin derlediği basın özetleri:
Bush, Irak'tan çekilmelerinin geçmişte Amerikan askerlerinin Vietnam'ı terketmesi ardından Güney Doğu Asya'da tanık olunan türden bir kargaşaya yol açacağını söylemişti.
Guardian'ın Washington muhabiri Ewen MacAskill, Bush'un konuşmasıyla, Irak'a takviye asker göndermeye dayanan stratejisi için daha fazla zaman kazanmaya çalıştığını söylüyor.
Başyazısının başlığında "Saigon Sendromu" diyen Guardian, Bush'un Amerikan güçlerinin Vietnam'dan çekilmeleriyle ilgili görüşlerinin de tuhaf olduğu kanısında.
Gazete, Vietnam'da çok sayıda kişinin ölümünün nedeninin, Amerika Birleşik Devletleri'nin bu ülkeden çekilmesi değil, komşu ülke Kamboçya'ya müdahalesi olduğunu belirtiyor.
Financial Times Bush'un eleştirileri kabul etmeyip, meydan okuyan tarzda bir konuşma yaptığını aktarıyor.
Times da manşetiyle, Bush'un konuşmasıyla, Vietnam Savaşı'yla ilgili anıların yeniden canlandığını ima ediyor. Gazete Amerika'nın Vietnam'da 58 bin kayıp verdiğini, 500 binden fazla Vietnamlının da yaşamını yitirdiğini hatırlatmış okurlarına...
Times'ın Washington muhabiri Gerard Baker, Amerikan askerlerinin geri çekilmesi halinde bunun bölgesel sonuçlarının yıkıcı olacağı konusunda ülkede çok az kişinin şüphesi olduğunu belirtiyor:
"Irak'ta Şiilerle Sünniler arasında yeni başlayan iç savaş büyük bir yangına dönüşecektir. Bu mücadeleden çıkacak sonucu yakından izleyen ve onda önemli çıkarları olan Irak'ın komşularının da hedeflerine varmak için müdahalede bulunmaları beklenebilir. Suudi Arabistan ve Ürdün'deki Sünni hükümetler, din kardeşlerinin katledilmelerine seyirci kalmayacaklardır. İran'ın Şiileri desteklemesi ve Irak'taki gücünü artırması beklenebilir. Türkiye de Irak'ın kuzeyinde Kürtlerin yönetimindeki bir oluşum karşısında alarma geçecektir. Bunun da Türkiye ve kendi Kürt azınlığı için endişe verici anlamları olacaktır."
Yine Times'ın yazarı Bronwen Maddox'a göre ise George Bush'un Irak'ta daha fazla kalmayı meşru kılmak için Vietnam'ı hatırlatması, çaresiz bir hareket. Bush konuşmasında Güney Kore'yle Japonya'yı örnek göstermiş, Amerika'nın bu ülkelerdeki varlığının, demokrasilerin inşasına yardımcı olduğunu söylemişti. Bronwen Maddox bu denklemde de bir sorun olduğunu vurguluyor:
"Taleban net bir şekilde yenilgiye uğratılmadı. Amerika Birleşik Devletleri Saddam Hüseyin'in işini bitirse de, Irak'taki iç savaşla, İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki Japonya arasında da çok az benzerlik var."
Independent'ın tecrübeli Orta Doğu muhabiri Robert Fisk de, Bush'un konuşmasına tepkili. Fisk'in yazısının başlığı, "Iraklılar bizi hak etmiyorlar. Bu nedenle biz de onlara ihanet ediyoruz..." Yazıdan bazı satırları aktaralım:
"Amerikalılar Vietnam'da demokrasi talebinde bulundular. Vietnamlıları birçok kent, asaba ve köyde ateş altında oy kullandıkları için övmeleri sonrası da, ülkenin seçilmiş başbakanlarını tek tek yok ettiler. Çünkü onlar Amerika'nın emirlerini yerine getirmiyorlardı. Şimdi de Irak'ta iş başındayız. Görünen o ki, bu sinir bozucu Iraklılar, özverilerimizi hak etmiyorlar. Çünkü onların seçilmiş liderleri, yapmalarını istediğimiz şeyleri yapmıyor."
Independent manşetinde ise "Ortadan yok olan koalisyon" diyor. Gazete, üst düzey bir emekli Amerikalı generalin, İngiltere'nin tasarladığı geri çekilme sonrası, Amerikan askerlerinin Irak'ın güneyine gönderilmek zorunda kalabilecekleri yolunda uyarıda bulunduğunu yazıyor.
Daily Teleghraph ise uyarıları yapan, Beyaz Saray'a çok yakın bir isim olan ve Bush'un Irak stratejisinin mimarı olarak görülen emekli general Jack Keane'le görüşmüş.
Keane, İngiliz askerlerinin Irak'tan geri çekilmelerinin, bu ülkenin güneyinde bir güvenlik krizine yol açacağını söylüyor.
Amerikalı general İngiltere'nin izlediği politikanın, Basra'nın 'yeraltı dünyasının savaşına' tanık olunan bir kente dönüşmesine yardımcı olduğunu da belirtiyor.
Daily Telegraph'ın ilk sayfasında verdiği haberin başlığı "Amerikalı general Basra'daki krizden İngiltere'yi sorumlu tutuyor". Gazete, Gordon Brown'un başbakan olmasından bu yana ilk kez İngiltere'nin stratejisinin, üst düzey bir Amerikalı yetkili tarafından kamuoyu önünde sorgulandığını vurguluyor. Jack Keane'nin İngiltere'yi eleştiren şu sözlerine yer vermiş Daily Telegraph:
"Bence meydana gelen, direnişçilerin İngiliz askerlerinin sayılarının azaldığını, operasyonlarnın niteliğinin değiştiğini görmeleri. Direnişçiler bu durumu sezdiler, momentumu da arkalarına aldılar. Bir iktidar mücadelesi var elbet. Ancak direnişçiler kimsenin onlara karışmayacağını biliyor."
