|

Cezayir'den Fransa'ya suçlama: Sömürge döneminde okuryazar insanları saf dışı bıraktınız

Cezayir Cumhurbaşkanı'nın Sömürge Tarihi Danışmanı Abdulmecid Şeyhi, Fransa'yı 1830-1962 yılları arasında devam eden sömürge döneminde, Cezayir'deki okuryazar insanları saf dışı bırakmakla suçladı. Şeyhi, "Cezayirliler okuryazardı. Fransa'nın sömürge dönemindeki ilk 30 yılda okuma yazma bilenler sistematik olarak saf dışı edildi ve bu dönemi de yağma izledi" dedi.

13:35 - 19/04/2021 Pazartesi
Güncelleme: 13:52 - 19/04/2021 Pazartesi
AA
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Cezayir'deki sömürge tarihiyle yüzleşme girişimi başlatmıştı. Ancak özür dilenmeyeceği belirtilmişti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Cezayir'deki sömürge tarihiyle yüzleşme girişimi başlatmıştı. Ancak özür dilenmeyeceği belirtilmişti.
Cezayir medyasında yer alan haberlere göre, Ulusal Bilgi Günü'nde konuşan Cezayir Cumhurbaşkanı'nın Sömürge Tarihi Danışmanı Abdulmecid Şeyhi, sömürge döneminin başladığı 1830'lara kadar Cezayir'deki okuryazar oranının çok yüksek olduğunu belirterek,
"Sömürgeci Fransa, Cezayir'de ümmiliği yaymaya çalıştı"
ifadelerini kullandı.

"Sistematik olarak saf dışı bıraktılar"

Ülkedeki okuryazar oranının tarihçilerin aktardığına göre 1830'larda yüzde 80'leri aştığını aktaran Şeyhi,
"Cezayirliler okuryazardı. Fransa'nın sömürge dönemindeki ilk 30 yılda okuma yazma bilenler sistematik olarak saf dışı edildi ve bu dönemi de yağma izledi"
dedi.

"Fransa'ya rağmen Cezayirliler İslam'a sarıldı"

Şeyhi, Cezayirlilerin bu dönemde sömürgeci Fransa yönetiminin baskılarına rağmen "İslam dinine ve Arapça diline sarıldıklarını" anlatarak, Becaya vilayeti sakinlerinin sömürge valisine yazdığı mektupta kullandıkları "Ekmeğimizi alın ancak dinimizi ve dilimizi bize geri verin" ifadelerini hatırlattı.

Fransa'nın özürsüz sömürgeyle yüzleşme çabası

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransız tarihçi Benjamin Stora'ya hazırlattığı rapor üzerinden ülkesinin Cezayir'deki sömürge tarihiyle yüzleşme girişimi başlattı.

Macron, bu yılbaşında raporu teslim aldı. Raporun içeriğindeki tespitler ve tavsiyeler göz önüne alınarak Macron'un sömürge geçmişi konusunda kendisinden önceki altı cumhurbaşkanından daha ileri gittiği yorumu yapıldı. Fakat, Cezayir'in öncelikli talebinin aksine Elysee Sarayı'ndan sömürge tarihine yönelik resmi özür dilenmeyeceğinin belirtilmesi, Kuzey Afrika ülkesinde yoğun tepkiyle karşılandı.

Rapor sonucunda iki ülke arasındaki geçmişin daha geniş biçimde aydınlatılması için bir "hakikat komisyonu" kurulması tavsiye edildi. Stora'nın çalışmasında Fransa'daki eğitim müfredatının değiştirilmesi, sömürge tarihine ilişkin arşivlerin bilim adamlarına açılması gibi tavsiyeler yer aldı.

Stora'nın raporunda ayrıca Fransa'nın Cezayir'de 17 nükleer deneme gerçekleştirdiği bilgisi yer alırken, Cezayir'in bu nükleer deneme alanlarının bilgisinin paylaşılması ve Fransa'nın Cezayir'den götürdüğü arşivlerin iadesi yönündeki talebiyse henüz Paris'ten karşılık görmedi.

İki ülke arasında tansiyon yeniden yükseldi

Cezayir ve Fransa arasındaki çalkantılı ilişkide tansiyon son dönemde yeniden yükseldi.

Fransa Başbakanı Jean Castex'in Cezayir ziyareti Fransız basınında çıkan haberlere göre "Cezayir tarafının talebi" doğrultusunda ertelendi.

Cezayir Çalışma Bakanı'nın Mecliste katıldığı bir oturumda kullandığı "Fransa ebedi ve geleneksel düşmanımız" ifadeleri iki ülkeyi karşı karşıya getiren açıklamalardan biri olarak gösterildi.

Fransa'nın Afrika kıtasındaki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneğini teşkil eden Cezayir, 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı.

Cezayir, 8 yıl süren bağımsızlık mücadelesiyle bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı "kara leke" olarak tarihe yazıldı.

Ülkede yıllar süren insanlık dışı savaşta yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, milyonlarca insan yerinden oldu.

#Cezayir
#Fransa
#Suçlama
#Okuryazar
#Sistematik
#Sömürge
3 yıl önce