|

Chavez efsanesinin nedenleri

Venezuela'da üçüncü kez devlet başkanı seçilen Hugo Chavez, Güney Amerika'nın en göze çarpan, konuşkan ve tartışmalı liderlerinden biri olarak tanınıyor.   

Aa
00:00 - 8/10/2012 الإثنين
Güncelleme: 15:17 - 8/10/2012 الإثنين
Yeni Şafak
Chavez efsanesinin nedenleri
Chavez efsanesinin nedenleri

Yandaşlarının 'yoksulun dostu' olarak tanımladığı, karşıtlarının ise 'despotlukla' suçladığı Chavez, 2019 yılına kadar devam edecek yeni devlet başkanlığı döneminde 'Bolivaryan Devrim' hayalini gerçekleştirmeyi amaçlıyor.  

Latin Amerika'da seçimle iş başına gelen devlet başkanları arasında en uzun süre iktidarda kalan Chavez, hükümetin kontrolünü büyük ölçüde elinde bulunduruyor.  

Başarısız darbe girişimiyle gelen ün

28 Temmuz 1954'te Barinas eyaletindeki Sabaneta kentinde öğretmen bir çiftin oğlu olarak dünyaya gelen Chavez, 1975'te askeri akademiden mezun oldu. 

Chavez, ekonomik önlem paketinin büyük tepkiye yol açtığı dönemde Devlet Başkanı Carlos Andres Perez hükümetini devirmek için Şubat 1992'de başarısızlıkla sonuçlanan bir darbe girişimiyle adını duyurdu. Asker arkadaşları ile birlikte Güney Amerika bağımsızlık lideri Simon Bolivar'ın adını verdikleri gizli bir hareket kuran Chavez'in düzenlediği darbe girişiminde 18 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı. Olaylar, ancak Chavez'in güvenlik güçlerine teslim olması ile sona erdi. 9 ay sonra Chavez hapisteyken Devrimci Bolivaryan Hareketi, ikinci kez darbe girişiminde bulundu, ancak yine başarısız oldu. 

2 yıl hapiste kaldıktan sonra aftan yararlanarak serbest kalan Chavez, Beşinci Cumhuriyet Hareketi'ni kurarak askerlikten siyasi hayata geçti. 

Komşu ülkelerden farklı olarak 1958'ten bu yana kesintisiz olarak demokrasi ile yönetilen Venezuela'daki yolsuzluklar ve siyasilerin, dünyanın en büyük petrol rezervlerinden birine sahip ülkedeki doğal kaynakları kendi çıkarları için kullanması, Chavez'in işine yaradı.   

İki büyük parti, birbirlerini suçlamakla uğraşırken Chavez'in partisi, sosyal politikalarda 'devrim' yapacağı vaadiyle halkın gönlünü kazandı ve 1998'deki devlet başkanlığı seçimini kazandı. 

Şubat 1999'da devlet başkanlığı koltuğuna oturan Chavez, 'lüks köşklerinde viski içip, sefahat içinde yaşadıklarını' söylediği petrol şirketlerinin yöneticileri ile 'İsa'nın yolundan uzaklaştıklarını' ileri sürdüğü kilise liderlerini eleştiri yağmuruna tuttu. 

Chavez'in iktidara geldikten sonra ilk icraatlarından biri, halkın eğitim, barınma, sağlık ve beslenme haklarını koruma altına alan, hükümetin şeffaflığını artıran ve devlet başkanlığı görev süresini 5 yıldan 6 yıla çıkaran yeni bir anayasa hazırlamak oldu. Referandum'da halkın yüzde 72'sinin desteğini alarak uygulamaya konan yeni anayasaya göre Temmuz 2000'de ülkede ilk kez devlet başkanı, valiler, ulusal ve bölgesel senatörler ve belediye başkanları için bir mega-seçim yapıldı. Chavez, oyların yüzde 59,76'sını alarak yerini sağlamlaştırdı. 

Chavez, 11 Nisan 2002'de kendisine karşı olanların düzenlediği darbe girişiminden de yine halkın desteğiyle kurtuldu. Geçici hükümeti kuran zengin işadamı Pedro Carmona, Chavez yandaşlarının düzenlediği gösteriler üzerine istifa etmek zorunda kaldı. Chavez, darbe girişiminden sadece 2 gün sonra koltuğuna geri döndü.  

Chavez, ikinci kez devlet başkanı seçildiği 2006 yılında oy oranını yüzde 61,35'e yükseltti. 

Seçimin ardından 23 partiyi tek bir parti altında birleşmeye davet ederek Beşinci Cumhuriyet Hareketi partisini fesheden Chavez, 'devrimci süreçte yeni bir parti' olarak tanımladığı Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi'ni kurdu. 

Eğitim ve sağlık hizmetleri ile gıdayı sübvanse ederek yoksul kesimlerin ve orta sınıfın desteğini kazanan Chavez, petrol fiyatlarının sürekli artmasını da kendi lehine kullandı. 

Petrol fiyatının, iktidarda bulunduğu 14 yıl içinde 17 dolardan 120 dolara yükselmesi, petrol zengini Venezuela'da Gayrı Safi Yurtiçi Hasılası'nın 91 milyar dolardan 328 milyar dolara tırmanmasına yol açtı. 

Chavez'in uygulamaya koyduğu sosyal politikalar sayesinde işsizlik ve çocuk ölüm oranları düştü. 1999'da yüzde 49,5 olan yoksulluk oranı 2010'da yüzde 27,8 düzeyine geriledi. 

İhtiyaç sahipleri için 3 milyon ev yapmayı vaat eden Chavez, 2017 yılına kadar tamamlamayı planladığı 'Büyük Konut Misyonu' çerçevesinde şu ana kadar 250 bin konutun inşasını tamamladı. 

ABD ile ilişkiler 

Chavez, 11 Eylül saldırılarının ardından Afganistan'a savaş açan Bush yönetimini 'teröre terörle yanıt vermekle' suçladı. Afganistan'a destek veren ve Bush'u 'şeytan'a benzeten Chavez, ABD ve Venezuela ilişkilerinde gerilim tırmanmasına neden oldu.  

Chavez, 2006 seçiminden önce ise seçim sonuçlarını kabul etmeyi reddetmesi ya da kendisini devirmeye kalkışması halinde ABD'yi petrolsüz bırakmakla tehdit etti.

Dans eden devlet başkanı

Bulduğu her fırsatta devlet başkanlığı sarayının balkonundan halka seslenen Chavez, canlı yayınlanan 'Alo Presidente (Merhaba Başkan)' programında da her hafta televizyona çıktı. 

Programda siyasi görüşlerini açıklayan, konuklarıyla sohbet eden Chavez, kimi zaman şarkı söyleyerek, kimi zaman da dans ederek herkesi şaşırttı. 

Ünlü popçu Shakira'ya olan hayranlığıyla da tanınan Chavez, 2006'da ünlü şarkıcıya konser vermesi için başkent Caracas'taki La Carlota üssünü açtı. 

Kolombiyalı pop yıldızı Shakira ise Chavez'e, sosyalist siyasi hareketinin simge rengi olan kırmızıya boyanmış, imzalı bir elektro gitar göndererek teşekkür etti. 

Chavez, en uzun süre konuşan liderler listesinin de ilk sırasında yer alıyor. Chavez'in 9 saatlik rekorunu henüz hiçbir siyasetçi egale edemedi. 

İlk evlililiğini Nancy Colmenares ile yapan Chavez, üç çocuğunun annesinden 18 yıl sonra 1992'deki başarısız darbe girişiminin ardından boşandı. Chavez, daha sonra gazeteci Marisabel Rodriguez de Chavez ile evlendi. Bir çocukları olan çift, 2000 yılında yollarını ayırdı. 

Chavez'in çapkınlığı, karşıtları tarafından sık sık kullanıldı. Evlilikleri sırasında eşlerini aldattığı ileri sürülen Chavez'in ilişkileri hiçbir zaman doğrulanamadı. 

Kanser

Geçen yıl kanser teşhisiyle Küba'da ilk ameliyatını olan Chavez, Şubat ayında tekrar ameliyat masasına yattı ve leğen kemiği bölgesinden yaklaşık 2 santimetre büyüklüğünde bir tümör çıkarıldı. 

Küba'da gördüğü kemoterapi ve radyoterapinin ardından kanserden tamamen kurtulduğunu açıklayan Chavez'in hastalığı ile ilgili ayrıntılar gizli tutuluyor. 

٪d سنوات قبل