Bosna-Hersek'in güneyindeki Yablanitsa ile Tomislavgrad arasındaki Blidinye Doğal Parkı'nda, 17. yüzyılda Miyat Tomiç önderliğinde Türklere karşı isyan eden haydutların saklandığı mağaranın yakınlarında, ismini bu isyancılardan alan anayasası, milli marşı, pasaportu, devlet mührü, kendi parası ve hatta başkenti olan "Haydut Cumhuriyeti" adlı hayali bir cumhuriyet bulunuyor.
Haydut Cumhuriyeti, 2 entite, 10 kanton, 1 özerk bölge, 13 Başbakan, 5 Cumhurbaşkanı, 300'ün üzerinde bakanın bulunduğu Bosna-Hersek'teki karışık siyasi yapıya tepki olarak Vinko Vukoye Lastviç'in fikri olarak ortaya çıkmış.
Blidinye Doğal Parkı'ndaki moteliyle ilgili resmi işlemleri yaptırmak isteyen Lastviç, Bosna'daki savaş sırasında bulunduğu bölgenin tapu kayıtlarının yanması nedeniyle, arazinin sınırı bulunduğu 3 kantondan hangisine ait olduğunu tespit ettirmek amacıyla uzun yıllar uğraş vermiş. Uğraşları sırasında büyük zorluklar yaşayan Lastviç, kendisiyle aynı sorunları yaşayan civarda yaşayan insanları da motelinde bir araya getirerek, 5 Haziran 2002 tarihinde 'Haydut Cumhuriyeti'ni kurmuş.
Lastviç, arkadaşlarıyla hayali olarak kurduğu bu Cumhuriyet'in anayasasını, milli marşını, pasaportunu, devlet mührünü ve kendi parasını da hazırlamış. Cumhuriyetin başkenti ise Lastviç'in moteli olarak ilan edilmiş.
Motele gelen misafirlere, ilk olarak Cumhuriyet'in pasaportu veriliyor. Para olarak da kendi bastırdıkları parayı kullanma zorunluluğu getiriliyor. Bu paranın temini ise motelin resepsiyonunda Bosna-Hersek'in parası ile değiştirilerek sağlanıyor.
Haydut Cumhuriyeti'nin milli marşının adı "ganga", para birimi ise "kubura". Haydut Cumhuriyeti'nde 25 maddelik anayasa ve bu anayasanın öngördüğü 80 bakanlık bulunuyor. 'Bekar Bakanlığı', 'Yapay Sarışınlar Bakanlığı', 'Provokasyon Bakanlığı', 'Kadınların Kötüye Kullanılmasını Önleme Bakanlığı', 'Eğlence ve Tatil Bakanlığı', 'Gülümseme Bakanlığı' ve 'Çözülmemiş Sorunlar Bakanlığı' ilginç bakanlıklardan sadece birkaçı.
Anayasa gereği, 'insan sağlığına zarar verdiği' gerekçesiyle Haydut Cumhuriyeti sınırları içersinde siyasi parti kurmak ve herhangi bir siyasi faaliyette bulunmak yasaklanmış. Anayasa ayrıca, cumhuriyetin diğer Balkan ülkeleriyle iş birliği yapmasını da yasaklarken, sadece kendisine benzeyen bir devlet yapısına sahip, gelişmiş ülkelerle işbirliğine izin veriliyor.
Haydut Cumhuriyeti'ni kuran Lastviç'in 3 yıl önce ani ölümü üzerine, yönetim 21 yaşındaki kızı Mariya Vukoye Lastviç'e geçti.
Latsviç, babasının 1995 yılında inşa ettiği motelle ilgili bazı sorunların bölgenin hangi kantona ait olduğunun tespit edilememesinden dolayı çözülemediğini belirterek, bunun üzerine babasının arkadaşlarıyla 'Haydut Cumhuriyeti'ni kurduğunu söyledi.
Babasının son derece inatçı biri olduğunu ve tüm sorunlara karşı inatla mücadele ettiğini ifade eden Lastviç, bu cumhuriyet fikrinin de ülkenin yönetimsel sorunlarına karşı bir 'başkaldırı' olduğunu dile getirdi.
Mariya Vukoye Lastviç, babası öldüğünde 18 yaşında olduğunu, babasının tek varisi olmasından dolayı cumhuriyeti kendisinin idare etmeye başladığını anlatarak, motelin işletmesinin yanı sıra Haydut Cumhuriyeti'nin işleriyle de uğraştığını anlattı.
Cumhuriyet'te düzenlenen en önemli etkinliklerden birinin her yıl Kasım ayının ilk cumartesi günü gerçekleştirilen, 'İyi Geçin, Hayatta Kal' etkinliği olduğunu ifade eden Lastviç, etkinliğe politikacıların katılmasının yasak olduğunu kaydetti.
Lastviç, etkinlik kapsamında yarışmalar yapıldığını ve kazananlara yemek, içecek gibi sembolik ödüller verildiğini dile getirdi.
Cumhuriyet'in kendine ait 'Devlet Günü' de olduğuna işaret eden Lastviç, şunları kaydetti:
'Cumhuriyetin tüm bakanları, çalışanları ve dostları bu günde bir araya geliyoruz. Geçen yıl, kuruluşumuzun 10. yıl dönümünü kutladık. Babamın ölümünden sonra da onun fikirlerine sahip çıkmamız büyük bir başarı. Cumhuriyetimiz hala yaşıyor. Hala kendi parası, anayasası, milli marşı, bakanlıkları ve vatandaşları bulunuyor. Kurucumuz olmadan yaşamak biraz zor, çünkü o gerçekten çok özel bir insandı."
Mariya Vukoye Lastviç, Hırvatistan'ın eski Başbakanı İvo Sanader'in motellerini ziyaretleri sırasında babasıyla yaşadığı ilginç bir anısını da AA ile paylaştı:
"Dönemin Hırvatistan Başbakanı olan Sanader, babama, kurduğu bu Cumhuriyetin tamamen kurgulanmış ve hayali olduğunu söyledi. Babam da ona, 'Haydut Cumhuriyeti'nin dış borcu bulunmuyor, burada hiç işsiz de yok. Tüm vatandaşları mutlu, ancak senin devletinde bundan bahsetmek mümkün değil' diye cevap vermişti. Sanader susmuş ve sadece yemeğini yemeye devam etmişti.'
Babasının kurduğu Haydut Cumhuriyeti'nin aslında Bosna-Hersek'teki karışık yönetim sistemine bir tepki olarak ortaya çıktığını vurgulayan Lastviç, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Babam idealleri olan biriydi. O yönetimde bürokrasi ve hantallık istemezdi. Bosna-Hersek'te bolca olduğu gibi kantonlar, entiteler, çok sayıda bakanlıklar babamı çok sinirlendirirdi. Haydut Cumhuriyeti, bu karmaşık yönetimlere tepki olarak kuruldu. Bu karışık sistem olduğu müddetçe bizim Haydut Cumhuriyeti'miz de var olacaktır.'
Ülkedeki mevcut durumdan şikayetçi herkesin Haydut Cumhuriyeti'nin vatandaşı olabileceğini ifade eden Lastviç, 'Çünkü anayasanın bu konudaki hükmü açık; (Cumhuriyetin başkenti moteldir, sınırları ise burayı ziyaret eden insanların geldikleri şehirlere kadar uzanır)' dedi.
Lastviç, hayatın gerçeklerinden uzaklaşmak, kısa da olsa hoşça vakit geçirmek isteyenleri doğayla başbaşa olan Haydut Cumhuriyeti'ne beklediklerini belirtti
