|

Nijerya bölünebilir

108 milyonluk nüfusuyla Afrika'nın en kalabalık ülkesi olan ve dünyada en fazla Müslüman nüfus barındıran ülkelerden biri olan Nijerya, son günlerdeki çatışmalarla ikiye bölünmenin eşiğine geldi. Ülkenin ya bölüneceği ya da Müslüman Hausalar'ın yönetimi devireceği söyleniyor.

.
00:00 - 4/03/2000 Cumartesi
Güncelleme: 15:53 - 9/01/2014 Perşembe
Yeni Şafak
Nijerya bölünebilir
Nijerya bölünebilir

LAGOS- 108 milyonluk nüfusuyla Afrika'nın en kalabalık ülkesi olan, dünyada en fazla Müslüman nüfus barındıran ülkelerden biri olan Nijerya bölünmenin eşiğine geldi. Müslüman nüfusun yoğun olarak yaşadığı Kuzey'deki eyaletlerin İslam hukukunu uygulamaya başlamalarıyla patlak veren iç savaş, yüzlerce insanın ölümüne sebep olurken, savaşın sebebinin Şeriat yasaları olmadığı, Müslümanlar'ın devlet yönetiminden dışlanmalarından kaynaklandığı ortaya çıktı. Devlet Başkanı Olusegun Obasanjo'nun, ülkeninin kuzeyini elinde tutan ve ülkedeki 25 etnik grubun en büyüğü olan Müslüman Hausalar'ın Şeriat kanunlarına geçme yönündeki kararınıı engellemesi ülkeyi bir iç savaşa sürükledi. Ülkenin ikinci büyük etnik toplumu olan güneydeki Hristiyan Yarubalar'dan olan Obasanjo'nun iktidara gelmesine destek eden Hausalar, Devlet Başkanı'nın ihanetiyle yüz yüze. Obasanjo iktidara gelir gelmez Hausalar'ın devlet yönetiminden tasfiye etmeye başladı. Nijerya'nın siyasi tarihinde önemli rolü olan ve sömürge döneminde emperyalizme karşı verdikleri İslami mücadrelelele büyük ün yapan Hausa topluluğu, ordu içindeki güçlerini kırmaya çalışan Devlet Başkanı'nın, İslam hukukunun uygulanmasına da karşı çıkmasıyla ayağa kalktı. Kuzeylilerin iktidar kavgasını daha da ileri götürmesi halinde Obasanjo'yu darbe ile indirmeye kadar gidebileceklerini belirten uzmanlar, kuzeyli valilerin orduda oldukça nüfuzlu olduğunu vurguluyor.

Devlet Başkanı'nın sinsi oyunu

Hausalar'ı ülke yönetiminden silmeyi amaçlayan planlarını uygulamaya başlayan Obasanjo, zenginliğin güneyde olduğunu, Hausalar'ın ise Kuzey'de yaşadığını düşünerek, Müslümanlar'ın toplumunun bu zenginlikleri paylaşmasından rahatsız. Ellerinde tuttukları gücü kaybetmek üzere olduklarını anlayan Hausalar, yönetime bayrak açtılar ve eyalet bazında İslam hukukunu uygulamaya başladılar. Bu hareket Nijerya'nın Kuzey ve Güney olarak ikiye ayrılmasına giden yolu açtı. Tartışmalar üzerine bazı eyaletler Şeriat uygulamasını geri adım attı. Nijer ve Kano eyaletleri uygulamayı durdururken, Zamfara ve Sokoto eyaletleri geri dönmeyeceklerini açıkça deklare etti.

Nijerya'da bölünme tehlikesi

Şeriat uygulamasının başlamasıyla birlikte 7 eyalette çatışmalar başladı. Obasanjo rejimini devirmeye kadar gidebilecek çatışmaların ortaya çıkmasının ardındaki en önemli unsurun eski yöneticiler olduğunu iddia eden Batılı diplomatlar, listenin en başında General İbrahim Babangida'nın yer aldığını ifade ediyor. Nijerya'da yayınlanan Tempo gazetesi dün yayınladığı haberde, Şeriat ikileminin arkasındaki ismin Babangida olduğunu öne sürüldü. Obasanjo'nun, iktidara gelmesinde en büyük destekçilerinden biri olan Babangida'nın ordudaki gücünü azaltmaya yönelik operasyonlar yaptığı belirtilen haberde, Babangida'nın da buna karşı kuzey-güney fraksi yonunu ateşlediği iddia edildi. Bazı gözlemciler ise, ülkenin bölünmesine giden yolun Şeriat uygulamasıyla değil, Hausalar'ı sistemden dışlamasından kaynaklandığın bilirtiyor.

Müslümanlar darbe yapabilir

Hausalar'ın kontrolü kaybettiklerini farketmelerinin ardından Obasanjo ile güç yarışına girdiğini kaydeden uzmanlar, şeriat uygulamasının ülkeyi etnik veya dini olarak bölme konusunda hiçbir etkisi olmamasına rağmen, araç olarak kullanıldığını söylüyorlar. Hausalar'ın çatışmaları daha da ileri götürmesinden endişelenen Batılı gözlemciler, Cumhurbaşkanı'nın ordudaki bazı grupları elinde tutmayı başaramaması halinde yakın bir zaman içinde daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalabileceğine dikkat çekiyorlar. Özellikle ordu içindre güçlü olan ve yerel güçleri de bulunan Hausalar'ın darbe ile ülke yönetimini ele geçirebileceği belirtiliyor.


24 yıl önce