Japonya'da dün yerel saatle 18.46'da meydana gelen 8.9 büyüklüğündeki depremde ilk bilgilere göre binden fazla kişi hayatını kaybetti. Ölü sayısının artmasından endişe ediliyor. Merkez üssü Honşu Adası'nın Sendai bölgesinin 130 kilometre doğusu, başkent Tokyo'nun ise 380 kilometre kuzeydoğusu olan TSİ 07:46'da meydana gelen deprem ve tsunami, Japonları iş çıkışı yakaladı. Japonya, depremin geleceğini ise 1 dakika öncesinden haber aldı. Amerikan Jeolojik Araştırma Merkezi'nin, yerin 24 kilometre altında oluştuğunu bildirdiği depremde Kyodo Haber Ajansı binden fazla kişi hayatını kaybettiğini ifade etti. Fukushima'da bin 800 evi yıkan depremde bir tren raydan çıktı, 2 tren de kayboldu.
“Dünyanın en büyük 5. depremi” olarak kabul edilen 8.9 büyüklüğündeki depremden sonra başkent Tokyo ve civarında 4 milyon evin elektrikleri kesildi, kentte 14 yangın çıktı. Ülkenin kuzeydoğusunda da 48 noktada yangın çıktı. Merkezde ve kuzeyde tüm tren seferleri durduruldu. Tohoku otobanının bazı bölümleri hasara uğradı, Chiba rafinerisinde büyük bir yangın çıktı. Narita Havaalanı kapatıldı, yolcular tahliye edildi. Tokyo Metrosu ve banliyö trenleri durduruldu. Hükümet depremden etkilenen bölgelere 900 kurtarma görevlisi gönderdi. Tüm limanlar, tsunami tehdidi dolayısıyla kapatıldı. 8 askeri uçak ise depremin verdiği hasarı gözlemlemek üzere havalandı.
Uzmanlar, meydana gelen depremin şiddetinin 1999 Marmara Depremi'nden yaklaşık 50 katı olduğunu ifade ediyor. ABD Jeolojik Araştırma Merkezi'nden yapılan açıklamada da depremin ardından, Japonya'nın Honşu Adası'nın doğu sahili açıkları ve yakınlarında büyüklükleri 5.8 ile 7.1 arasında değişen 20 artçı deprem olduğu kaydedildi. En büyük artçı şok, adanın doğu sahili açığında, depremden yaklaşık 45 dakika sonra oluşan 7.1 büyüklüğündeki artçı deprem oldu. Ülkenin kuzey batısında da 6.6 büyüklüğünde ikinci bir deprem yaşandı ve yine tsunami uyarısı verildi. Ülkede geçen Çarşamba günü 7.3 büyüklüğünde bir deprem ile orta büyüklükte sarsıntılar kaydedilmişti.
Japonya'da meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremden sonra Sendai plajında 200-300 ceset bulunduğu bildirildi. Japon Kyodo haber ajansı, Sendai bölgesindeki bir petrokimya tesisinde büyük bir patlama meydana geldiğini bildirdi. Kyodo, ayrıca 8,9 büyüklüğündeki depremin yol açtığı tsunamiden sonra, ülkenin kuzeydoğusundaki Miyagi bölgesinde bir yolcu treniyle irtibatın kesildiğini aktardı. Fukuşima bölgesinde ise tsunaminin karadan 5 km içeriye doğru yol aldığı duyuruldu. Deprem ülkenin 4 büyük otomotiv fabrikasını da vurdu. Motorlu araç üreticileri Honda, Fuji ile Toyota'nın yanı sıra Sony elektrik ürün sektörünün önde gelen fabrikaları bölgede faaliyet gösteriyor.
Japonya'nın başkentindeki Tokyo Kulesi'nin üstündeki anten deprem sonrası eğildi. Tokyo şehri Minato-ku'daki Shiba parkındaki kule, 333 metre yüksekliği ile dünyanın en yüksek kendinden destekli çelik kulesi ve Japonya'nın en uzun insan ürünü yapısıdır. 4000 ton ağırlığındadır. Kulenin tasarımı Paris'deki Eyfel Kulesi baz alınarak yapılmıştır.
NHK televizyonu, depremin başkent Tokyo'daki binaları salladığını ve 'çok sayıda yaralı' olduğunu duyurdu. Kanal, Fukushima bölgesindeki Onahama kentinde araçların, evlerin ve binaların tsunamiyle sürüklenip götürüldüğü görüntüleri yayınladı.
BM, 30 farklı uluslararası arama kurtarma ekibinin Japonya'ya yardım için hazır olduğunu bildirdi. Savunma Bakanı Toshimi Kitazawa ile görüşen ABD'nin Tokyo Büyükelçisi John Roos da Japonya'daki ABD askerlerinin deprem ve tsunami için yardıma hazır olduğunu ifade etti. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de, Japonya'ya acil yardım yapmaya hazır olduklarını söyledi. Japonya'nın kuzeyinde yaklaşık 100 Alman vatandaşının yaşadığını da ifade eden Westerwelle, depremden ve tsunamiden etkilenen bölgelerde iletişimin sağlıklı kurulamaması nedeniyle bu büyük felakette ölen Almanların olup olmadığını henüz bilmediklerini kaydetti.
Japonya'daki 8,9 büyüklüğündeki depremi yaşayan Türklerden Selimhan Kılıç, sarsıntı başlayınca kendini camdan dışarı attığını söyledi. Kılıç, “Biraz sakinleşince eve girdim. İkinci sarsıntıda da yine camdan atladım” dedi.
Yüzyılın başından beri dünyada meydana gelen en şiddetli depremler, büyüklüklerine göre şöyle sıralanıyor:
* 1960: Şili - 9,5 büyüklüğündeki depremde 5 bin 700 kişi hayatını kaybetti. Depremin ardından oluşan tsunami, Pasifik kıyısındaki ülkeleri tehdit etti ve Hawaii'de 61, Japonya'da 130 kişinin ölümüne yol açtı.
* 1964: Alaska - Prens William Boğazı yakınlarındaki 9,2 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami, yüzden fazla kişinin ölümüne yol açtı.
* 2004: Asya - Endonezya'ya bağlı Sumatra adası açıklarında 9,1 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami, 10 kadar komşu ülkeyi etkiledi, 270 bin kişi öldü ya da kayboldu.
* 1952: SSCB- Kamçatka Yarımadası'nda 9 büyüklüğünde meydana gelen deprem ve sonrasındaki tsunami, Şili ve Peru'yu da etkiledi. Deprem 2 bin 300 kişinin ölümüne yol açtı.
* 1957: Alaska - Andreanof adalarını vuran 8,6 büyüklüğündeki deprem önemli bir tsunami faciasına yol açtı.
* 1965: Alaska - 8,7 büyüklüğündeki depremin neden olduğu tsunami Aleoutiennes Adalarını etkiledi.
* 2005: Endonezya - Sumatra açıklarındaki Nias adası yakınlarında 8,6 büyüklüğündeki depremde 900 kişi öldü, 6 bin kişi yaralandı.
* 1906: Ekvador - Kolombiya ve Ekvador kıyıları açıklarında 8,8 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan tsunami bin kadar kişinin ölümüne yol açtı.
Japonya'da ilk bilgilere göre bazı büyük maddi hasarlar şöyle:
* Çok sayıda ev, çamura gömüldü.
* Araçlar ve binalardan kopan parçalar, depremin merkez üssüne yakın alanlara sürüklendi.
* Tokyo'nun İşiyara bölgesinde bulunan bir petrol rafinerisinde yangın çıktı.
* Tokyo'nun merkezinde, 600 üniversite öğrencisinin diploma aldığı sırada bina çöktü, çok sayıda kişi yaralandı.
* Deprem nedeniyle toplam 80 yangın çıktı.
* Son 7 yılın en büyük depremini yaşayan Japonya genelinde demiryolu, havayolu ve karayolu ulaşımı durdu.
* Tokyo'da milyonlarca kişi evlerine gidemedi. Sendai Havaalanı pisti sular altında kaldı.
