Yapay zeka teknolojilerinin gelişmesiyle beraber gerçek dışı fotoğraf ve videolar dezenformasyona neden oluyor. Geçtiğimiz günlerde eski ABD Başkanı Donald Trump’ın, 2016’da seçim kampanyası sırasında Story Daniels’a ‘sus payı’ vermesiyle ilgili dava nedeniyle bu konu tekrar gündeme geldi. Trump’ın geçtiğimiz salı günü tutuklanacağını duyurması üzerine, yapay zeka ile oluşturulmuş tutuklama fotoğrafları ortalığı ayağa kaldırdı. Uzmanlar, ‘deepfake’ ile üretilen görsellerin özellikle sosyal medyada viral olmasıyla oluşan kaosa karşı dikkatli olunması gerektiğine işaret etti. Deepfake, mevcut görüntü veya videoda yer alan bir kişinin, yapay zeka ile bir başka kişinin görüntüsü ile değiştirilmesine deniyor.
ARAŞTIRMAK GEREKİYOR
Dijital Medya Uzmanı Oğuzhan Saruhan, yapay zeka fotoğrafların yüzlerce fotoğrafın bir araya getirilmesiyle oluşturulduğunu ifade etti. Saruhan, “Bu fotoğrafların gerçek olup olmadığını ayırt etmek için paylaşmadan önce kullanıcılara çok iş düşüyor. Artık bir dedektif edasıyla araştırma yapmamız gerekiyor. Yapay zekanın ürettiği görsellerde asıl detaylarında bazı anormallikler var. İlk bakışta bunları göremeyebiliriz ama detaylara baktığımızda bunlar gözümüze çarpar. Asimetrik bazı duruşlar, perspektifte sıkıntı, boyut, konum, arka plan, uyumsuz gözler bu fotoğrafları ele verebilir.” dedi.
DETAYLAR ELE VERİYOR
Detaylı olarak incelendiğinde fotoğrafın gerçek olup olmadığının anlaşılacağını söyleyen Saruhan, “Donald Trump’ın gündem olan fotoğraflarına iyice bakarsak gariplikler olduğunu görebiliriz. Mesela, silah tuttuğu bir görselde altı tane parmağı gözüküyor. Kalem tuttuğu bir görselde de kalemin normal bir tutuş olmadığı görülüyor. Hapishane içinde oturduğu bir diğer fotoğrafta ise yüzü bulanık ve deforme olmuş. Polisler tarafından tutuklandığı bir görselde de iki eli birbirinden farklı” diye konuştu.
META VERİLERİNE BAKILABİLİR
Bu fotoğrafları ayırt etmenin diğer yönteminin de ‘meta’ verilerine bakmak olduğunu söyleyen Saruhan şöyle devam etti: “Fotoğraf makinesi ya da telefonlarla çektiğimiz fotoğraflarda hangi cihazla, hangi ayarlarla, saat kaçta, hangi konumda, hangi tarihte, teknik olarak hangi kamera ayarlarıyla çekildiği gibi veriler oluyor. Yapay zeka ile üretilen fotoğraflarda bu veriler bulunmadığı için, bazı uygulamalar sayesinde bu görselleri aratarak fotoğrafların gerçek olup olmadığını öğrenebiliriz.”
