|

Tito'nun 'İstambul' şifresi

Aa
00:00 - 6/12/2010 Pazartesi
Güncelleme: 00:48 - 6/12/2010 Pazartesi
Yeni Şafak
Tito'nun 'İstambul' şifresi
Tito'nun 'İstambul' şifresi

Türkiye'nin onur konuğu olduğu Saraybosna Çağdaş Sanatlar Bienali için Bosna-Hersek'e gelen sanatçıların gezdiği, eski Yugoslavya'nın lideri Mareşal Josip Broz Tito tarafından nükleer saldırılara karşı yaptırılan ve 1992 yılında tespit edilen sığınağın şifresinin 'İstambul' olduğu ortaya çıktı. Ormanlar arasında, Neretva Nehri kenarındaki iki katlı bir çiftlik evi görünümündeki yapıdan içeri girilerek ulaşılan, her türlü detayın en ince şekliyle düşünüldüğü sığınakta, muhabere sistemleri, gizli yazışmaların yapıldığı özel şifreli daktilo odaları, özel hatlı telefonlar, su depoları, gaz maskeleri, havalandırma sistemleri bulunuyor.

TİTO DAHİL 6 KİŞİ BİLİYORDU

Sığınakta eski Yugoslavya döneminde yaptırılan ve bu sığınaktan daha küçük olan diğer 27 sığınağın şifrelerini ve bulundukları yerlerin adreslerini gösteren haritaların bulunduğu oda da kapılarını sanatçılara açtı. Farklı isimlerle kodlanan sığınakların merkezi konumundaki Konyiç'teki sığınağın 'İstambul' olan şifresi dikkat çekerken, Tito tarafından verildiği bildirilen şifreyi eski Yugoslavya döneminin üst düzey yöneticilerden sadece 6 kişi biliyordu.


Bakan bile bilmiyormuş

Eski Yugoslavya'nın son Dışişleri Bakanlığını yapan (1987-1991) ve halen Hırvatistan Devlet Başkanı Ivo Yosipoviç'in danışmanı olan Budimir Lonçar da “Sığınağı ben de bilmiyordum. ilk kez varlığına tanıklık ediyorum” dedi.


ŞEHRİN BÜYÜKLÜĞÜ İLHAM VERDİ

Sığınağı gezen sanatçılara rehberlik yapan emekli Albay Şerif Grabovica, "Askeri bakımından bu kodlar iletişim aracı olarak kullanılırdı. Acil bir durumda telefon açılarak 'İstambul' denildiğinde, devlet içerisinde 'bir avuç' insan ne dediğinizi anlardı ve aslında bu sığınaktan arandığını bilirdi. Şifrelerin üçüncü şahıslar tarafından öğrenildiğinden şüphelendiği zaman da kodlar değişirdi, fakat bu sığınağın 'İstambul' şifresi hiç değişmedi. Belki de en büyük ve teknik anlamda en gelişmiş bu sığınağımız, bir nevi merkez olmasından ve büyüklüğünden dolayı 'İstambul' kodunu kazandı


13 yıl önce