Nobel Barış Ödülü'ne, Kosova gibi dünyanın önemli sorunlarında gösterdiği olağanüstü başarılarından ötürü eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari layık görüldü. Oslo'daki Nobel Barış Ödülü Kurulu, Avrupa, Afrika, Orta Doğu ve Uzak Doğu Asya'da birçok sorunun çözümünde arabuluculuk görevi üstlenen 71 yaşındaki Ahtisaari'ye ödülün, “dünyanın en çetrefil millet sorunlarının çözümündeki büyük işlevinden ötürü” verildiğini bildirdi. Ödül için ismi son anda öne çıkan Ahtisaari, 1.4 milyon dolarlık para ödülünü de önümüzdeki günlerde Oslo'da alacak.
Aldığı Nobel'le ilgili konuşan Ahtisaari, “Çok minnettarım” dedi. Çalışmalarında en büyük başarı olarak hangisini gördüğü yönündeki soruya ise, “Tabii ki Namibya” yanıtı verdi. BM'nin 1980'li yıllarda Namibya özel temsilciliğini yapan Ahtisaari, bu ülkenin Güney Afrika'dan bağımsızlığını kazanmasının sağlanmasında ve ülkedeki iç savaşın sona erdirilmesi için gösterilen çabalarda anahtar rol oynamıştı.
Cumhurbaşkanı Gül de 'Ahtisaari, Türkiye'nin çok yakın dostu ve Türkiye'ye her konuda çok destek veren saygın bir devlet adamı. Dün onun adına düzenlenen konferansta konuşmuştum. Telefonda, 'Şanslı geldiniz.' dedi. İlk tebrik eden de herhalde ben olmuşum” diye konuştu. Türkiye'nin AB üyeliği hususunda 2004 yılında bazı çalışmalarda bulunan Martti Ahtisaari, Türkiye konusunda uzman bir siyasetçi.
Öte yandan Barış Ödülü Kurulu, Ahtissari'nin Irak'a barış getirilmesi için çaba sarf ettiğini de vurguladı. Barış Ödülü'nü 2007'de, BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli ile eski ABD Başkan Yardımcısı Al Gore almıştı.
Ahtisaari, Afrika, Avrupa ve Asya'da son 30 yıldaki birçok krizde arabuluculuk görevi yaptı. 1937'de, Rusya sınırları içinde kalan Viipuri'de doğan Martti Oiva Kalevi Ahtisaari, 1965'te diplomasi hayatına adım attı. Ahtisaari, 1977'de BM Genel Sekreterinin Namibya özel temsilcisi oldu, Namibya'nın 1990'da bağımsızlığını kazanmasında önemli rol oynadı. 1987'de BM Genel Sekreteri Yardımcılığına yükseldi. 1990'larda Balkanlar'da barışın sağlanması için çaba sarf etti. Eylül 1992-Nisan 1993'te Bosna-Hersek'te, Uluslararası Eski Yugoslavya Konferansının çalışma grubuna başkanlık etti. 1999'da eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'i Kosova'daki askeri operasyonları sona erdirmesi yönünde ikna etti. 2005'te Endonezya hükümeti ve ayrılıkçı Özgür Açe Hareketi arasındaki görüşmelerde arabuluculuk yaptı. 1976'dan beri çatışan taraflar 6 ay sonra barış anlaşması imzaladılar. 2006'da Sırplar ve Kosovalılar arasında Kosova'nın nihai statüsünün belirlenmesi için yapılan görüşme- lere BM özel temsilcisi sıfatıyla ka- tıldı. Kosova'ya kontrollü bağımsızlık verilmesi önerisinde bulundu. Koso-va bir yıl sonra bağımsızlık ilan etti.
Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Martti Ahtisaari, Kosova'da savaşın sona erdirilmesi için Sırp lideri Slobodan Miloşeviç'in (1941-2006) ikna edilmesinde baş aktör olarak hatırlanıyor. Ahtisaari, 1999'da Belgrad'da Cumhurbaşkanlığı Sarayında Miloşeviç'i ikna etmiş, saray çıkışı merdivenlerden inerken üç NATO savaş uçağı saray üstünde alçak uçuşta ses duvarını aşmıştı. Bu olayı ile “düşmana koşulun dikte etti-rildiği”askeri dille anlatılmıştı.
