Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi
Afganistan, insanlığın en önemli değerlerinden Hz. Mevlana’nın doğduğu yerdir. Tıpkı son iki asırda Batı(lı)ların yaptığı gibi, insanlık o zamanlar da Moğollar tarafından kan ve gözyaşına gark edilmişti. Hz. Mevlana, şehirlerin anası Belh’ten huzurun merkezi Konya’ya, huzur ve barışı serpe serpe gelmişti. Yaşayan Mevlana olan Mesnevi, bugün insanlığı kurtaracak mükemmel bir kitaptır.
Müslümanların altın çağlarından birini yaşadığı ve Abbasi Devleti’nin de kurulduğu yer olan Horasan bölgesi, öncesinde ve sonrasında en az dörder asır ilmin, İslam’ın, zenginliğin, insanlığın ve dünya siyasetinin (Gazneli, Selçuklu, Timuri, Babürlü) Doğu’daki merkezi olmuştur. Ancak önce İngilizler (1839-1919), ardından Ruslar (1960-1989) ve son olarak da ABD öncülüğündeki Batı(lı)lar tarafından (2001-2021) harabeye çevrilmiştir. Sykes-Picot ve BOP’un ilk uygulama sahaları (Afganistan’ı ikiye bölen Durand Hattı-1893) maalesef burası olmuştur.
HORASAN ERENLERİNİN DİYARI
Bin minareli şehir Herat, Hindistan’ı fetheden Mahmud’un memleketi Gazne, Hz. Ali’nin ebedi makamı Mezar-ı Şerif, camisi yıkılmış da olsa dünyanın en uzun ikinci minaresi (Cam), Fahrettin-i Razi, İbn-i Sina, Mevlana’nın şehri, peygamberlik mührünü öpen Hz. Ukkaşe’nin de medfun olduğu, şehirlerin anası Belh, yani Afganistan, son nefeslerini vermek üzereler. Oysa bir zamanlar Rumi olan Anadolu’nun manevi fatihleri “Horasan erenleri” çoğunlukla Afganistan’dan gelmişlerdi. Bu nedenle şimdi vefa zamanıdır. Binlerce yıllık asaletimiz ve dinimiz bize bunu emreder.
Bunun için Mevlana’nın adına, Afganistan’ı ihya etmek için; Pakistan, İran, Türkiye, Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan gibi Müslüman komşuları arasında iktisadi, ilmi, sosyal, tarım-hayvancılık ve kültürel ilişkileri içeren bir pakt kurmalıyız. Bu paktın amacı Afganistan’ın eğitim, tarım, hayvancılık, sağlık, yol, su ve elektrik gibi temel alt yapısını ve sivil hayatını ayağa kaldırmak olmalıdır.
Afganistan, susuz, aç ve uyuşturucuya müptela edilmiş, tıpkı 19. yüzyılda Rusların Bahara yiğit süvarilerine ve İngilizlerin Çinlilere yaptığı gibi, tarım arazilerine tohum olarak Ruslar ve Amerikalılar tarafından milyonlarca mayın serpilmiş, adeta sakatlar ülkesi haline getiriliştir. 35 milyonluk nüfusun en az yarısının işi, evi ve ailesi olmayıp mülteci durumundadır.
ŞİMDİ VEFA ZAMANI
Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmood Qureshi, yakın zamanda Pakistan’da toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısında şöyle dedi:
“Afganistan halkının acil ilgiye ihtiyacı vardır. Afganistan’ı etkileyen insani felaket, belki de bugüne dek dünyada gerçekleşmiş olan en kötü felakettir. On yıllarca, insani acil durumları analiz etme ve yönetmekte deneyim sahibi olan Birleşmiş Milletler sistemi, alarm zilleri çalmaktadır. Şükürler olsun ki birçok bağış severin cömertliği sayesinde uluslararası kuruluşlar ve insani yardım kuruluşları; acil gıda, ilaç ve diğer hayat kurtaran tedariklerin seferber edilmesine ve giderilmesine yardımcı olmuştur. Sınırlı kaynaklara ve mali sınırlandırmalara rağmen, Pakistan 30 milyon doların üzerinde insani destek sağlamış, insani ihtiyaçlar için hava ve kara köprüleri kurmuş ve ihtiyacı olan Afganların transit ticaretini ve sınırlar arasındaki hareketini kolaylaştırmıştır. Fakat daha fazla miktarda insani yardıma ihtiyaç vardır.”
Gençleri, ülkelerini işgal eden katiller tarafından uçak tekerlerine veya binlerce kilometrelik yollara düşürülmüş ve ülke insansızlaştırılmıştır. Afganistan’ı yeniden ihya etmek için Konya ve Belh merkezli olmak üzere Mevlana Paktı, acilen Mevlana’nın hatırına kurulmalıdır. Aksi taktirde Çin Ejderhası, üçüncü imparatorluk mezarlığına, lityum ve bakır gibi madenler için dalmak üzeredir.
Orta Asya enerji kaynaklarının en uygun güzergâhı, zengin maden yatağı ve Çin’in kuşak yol için göz koyduğu Afganistan, Mevlana Paktı’yla beş yıl içinde ayağa kalkabilir, iç ve dış mülteciler evlerine dönebilir. Bu Pakt’ın başarılı olması halinde bir gün aynı şekilde Suriye ve Irak da desteklenebilir.
İslam İşbirliği Teşkilatı bünyesinde de kurulması mümkün olan bu Pakt’ta; İran istikrar, Pakistan istinaf duvarı, Türkistan Ruslara karşı bel kemiği olarak görülmekte olup, Türkiye tıpkı Mevlana gibi Afganistan’ın ruhu ve aklıdır. Şimdi bize yakışan Kurtuluş Savaşı’mızda bize destek veren Afganistan’a vefa borcumuzu ödemektir.
