Türk işadamları son 10 yılda yurtdışında yaptığı yatırımlarda rekor kırarken, yatırım yapılan ülkelerin başında ise Hollanda geldi. Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, yurtiçinde yerleşik yatırımıcı, 2001-2014 arasında en fazla yatırımı 75 milyar 891 milyon dolarla Hollanda'ya yaptı. 2014 yılı özelinde yapılan yatırım miktarında da 776 milyon dolarla Hollanda ikinci sırada yer aldı. Türklerin, söz konusu 13 yıldaki yurtdışında yaptığı yatırımlar da 226 milyar 814 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Yurtiçindeki yerleşikler, tarım, sanayi ve hizmetler olmak üzere üç temel sektörde yatırım gerçekleştirdi. Öte yandan Türk şirketlerinin Hollanda'dan elde ettiği 2015 yılı cirosu da 9 milyar doları geçti.
İkili ticarette Hollanda'ya karşı ibre de bizden yana döndü. Hollanda'ya geçen yıl yapılan ihracatımız 3.5 milyar dolar, bu ülkeden yapılan ithalatımız ise 3 milyar dolar oldu. Yani Türkiye, Hollanda ile ikili ticaretinde yaklaşık 500 milyon dolarlık ticaret fazlası yakaladı. Türkiye'nin ithal ettiği ürünlerin başında ise demir çelik hurdası, petrol yağları ve traktörler geldi. Yüzde 70'i holding, yüzde 30'u operasyonel KOBİ tarzında Hollanda pazarına açılan Türk şirketlerinin Hollanda'daki faaliyetleri iki temel grupta ilerliyor. Birinci grup, Hollanda'da üretim, satış, pazarlama gibi faliyetlerinde yer alırken ikincisi ise globalleşme sürecinde yurtdışına açılma amacıyla şirketler idare merkezlerini bu ülkede oluşturma şeklinde hareket ediyor.
Son yıllarda Hollanda'ya gelen Türk yatırımcılar açısından Türk sağlık sektörünün bu pazara yoğun bir ilgisi var. Hollanda'ya açılan Türk hastane/klinik sayısı giderek artıyor. Bunun dışında otomotiv ve parçaları, hazır giyim ve gıda sektörleri de Türklerin bu ülkede en aktif olduğu alanların başında yer alıyor. Hazır giyimde Türk firmalar, pazarın yüzde 10'una sahip durumda. Ayrıca birçok KOBİ büyüklüğünde Türk şirketi de Hollanda pazarında ürünlerini/hizmetlerini pazarlamak ve sunmak için bu ülkede doğrudan yatırımlarını artırıyor. Bu bağlamda Ar-Ge ve satış bölümlerini Hollanda'ya getirip lokal ortaklık kuran Türk yatırımcı sayısı giderek artıyor. Yaklaşık 450 bin Türk kökenli vatandaşın yaşadığı Hollanda'da 23 bin Türk girişimci de 90 bini bulan Hollandalı'ya istihdam sağlamış durumda.
Hollanda hükümetinin Türklere yönelik siyasi kriz üretmesine rağmen Türkiye ve Hollanda merkezli yaklaşık 30 bin şirket, karşılıklı olarak Türkiye'de ve Hollanda'da yatırım yapmakta ve iki ülke arasındaki köklü ticari işbirliğine katkıda bulunmaya devam etmekte. Hollanda, 22 milyar dolar ile Türkiye'ye en fazla doğrudan yatırım yapan ülkeler arasında yer alıyor. Ekonomi Bakanlığı'nın verilerine göre Hollanda'nın Türkiye'ye yapılan doğrudan yatırımlardaki payı yüzde 15.8.
Öte yandan Türkiye'de 2 bin 711 Hollanda sermayeli şirket faaliyet gösteriyor. Türkiye'ye gelen toplam yabancı sermaye içinde Hollandalı firmaların payı da yüzde 15,8 ile en yükseğe sahip. İnşaat ve pazarlama konularında uzmanlaşmış küçük ölçekli pek çok Hollanda firması, Türkiye'de tatil yörelerindeki yerleşim projelerinde yoğun olarak faaliyet gösteriyor. Hollanda kökenli firmalar tarafından tercih edilen diğer alanlar ise toptan ve perakende ticaret, turizm ve catering, nakliye ve haberleşme, makina sanayi, metal ve plastik işleme, tekstil ve hazır giyim, bilişim, yayıncılık ve eğitim sektörleri.
İki yıl önce düzenlenen ilk Türkiye İnovasyon Haftası'nın onur konuğu Hollanda Prensi Maurits van Oranje-Nassau olmuştu. Türk misafirperverliğinin gösterildiği prens, kral gibi ağırlanmıştı. Hollanda Prensi Oranje-Nassau katılımcıların da ilgi odağı konumundaydı. Etkinlikte yer alan gençler ve şirket temsilcileri Nassau ile selfie çektirmek için yarışa girmişti. Prens, Türkiye ziyaretinde ülkemizin inovasyondaki izlemesi gereken yol haritasını yönelik de şöyle konuşmuştu: “Başarılı bir inovasyonda üç etken söz konusudur. Her şey, büyük fikirler ve çığır açan teknolojilerle başlar. Bunlar genellikle yıllar boyunca yapılmış olan araştırma ve geliştirme yatırımlarının birer sonucudur. İkinci etken ise işbirliğidir. Başarılı bir inovasyon için mükemmel bir fikre ve bu fikri hayata geçirecek seçkin bir ekibe ihtiyacınız var. Başarının üçüncü kilit etkeni de para veya diğer bir ifadeyle yüksek kaliteli bir ekosistemdir. Mahsulün yetişmesi için öncelikle tohumlara, bir tarlaya ve gübreye ihtiyacınız vardır. Söz konusu gübre, girişim sermayesidir."
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türkiye-Hollanda İş Konseyi Başkanı Murat Özyeğin, iki önemli ticari ortak olan Türkiye ve Hollanda arasındaki krizin diplomasiyle çözülmesini ümit ettiklerini söyledi. Özyeğin, “Hollanda'nın tutumunun seçim öncesi geçici bir siyasi tutum olduğunu düşünüyor, kalıcı olmadığını umut ediyorum. Hollanda'nın içinde bulunduğu siyasi atmosferin geçmesine paralel, onların da makul bir noktaya geleceğine inanmak istiyorum" dedi.
Hollanda'da yatırımı bulunan Türk şirketleri yaşananlara tepkisini ortaya koymaya başladı. Hollanda'da Doğtaş Mobilya bayisiyle hizmet verdiklerini paylaşan Doğtaş Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, “Hollanda'yla ilgili şuana kadar bize iletilmiş hiç bir sıkıntı yok. Fakat yeni yatırım planlarımızda orayla ilgili olarak bizde tepkimizi ortaya koyacağız. Yönetim olarak bu konuyu değerlendireceğiz" açıklamasında bulundu.
Uluslararası Yatırımcılar Derneği YASED'in Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Hollanda merkezli Shell'in Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem, Türkiye yönelik Hollanda'nın uyguladığı diplomatik yasaklar nedeniyle yaşananlardan dolayı, derinden üzüntü duyduklarını ifade etti. Erdem, “YASED olarak, Türkiye ve Hollanda arasındaki ilişkilerinin en kısa sürede diplomasi ve uluslararası kurallar çerçevesinde, sağduyu ile çözülmesini, yaşanan üzücü olayların tekrarlanmamasını temenni ediyoruz" açıklamasında bulundu.
