Salgın, hayatın her alanında olduğu gibi ofis pazarını da etkiledi. Türkiye genelinde ofislere ilgi azaldı. Talebin düşmesiyle müteahhitler yeni ofis inşaatlarını beklemeye aldı. Rakamlar da ofis arzının giderek azaldığını gözler önüne seriyor. İstanbul’da 2017’nin üçüncü çeyreğinde toplam ofis arzı 5,5 milyon metrekareydi. Bu rakam 2019 yılı 1. Çeyrekte 6,35 milyon metrekareye çıkmıştı. Sonraki çeyrekten itibaren ise İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon metrekare seviyesinde kilitli kaldı. Pandemi ile birlikte ofislerin ve mekanların anlamlarının değişmesi, ihtiyaçların sorgulanması ile ofis olarak planlanan yatırımlar böylece beklemeye alındı.
SIFIR OFİS İNŞAATI YOK
Cushman & Wakefield’in ofis, perakende, sanayi ve lojistik sektörlerine yönelik hazırladığı “Türkiye Gayrimenkul Pazarı Görünümü 2020 Üçüncü Çeyrek” raporu da bu tespiti destekliyor. Rapora göre, planlanan yeni ofis projeleri hayli kısıtlı olurken, İstanbul Uluslararası Finans Merkezi (İFM) inşaat halindeki en büyük proje olarak gösteriliyor. Çalışma alanlarında sosyal mesafe uygulamaları için hayata geçirilen kısa vadeli çözümler çoğunlukla birçok kuruluşta sürdürülürken, uzun vadede sağlık, verimlilik ve maliyet optimizasyonu ile çalışma alanlarının yeniden şekilleneceği vurgulanıyor.
DÖNÜŞÜM ŞART
Türkiye’nin Gayrimenkul Platformu GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği ‘GYODER Gösterge’ Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2020-3. Çeyrek Raporu da ofis arzındaki düşüşü mercek altına aldı ve yeni çözüm önerileri geliştirdi. Buna göre; sağlıklı çalışma alanlarına yönelik nitelikli ve modern altyapılı bina çözümlerinin gerekliliği doğrultusunda arz, yeniden sınıflandırılma konusu olacak. İstanbul ofis pazarında boşluk oranının yüzde 23,2 olduğu belirtilen raporda, “Ofis çalışma alanlarında sosyal mesafe uygulamaları için yapılan kısa vadeli çözümler çoğunlukla birçok kuruluşta sürdürüldü. Bundan sonraki süreçte, kuruluşlar için uzun vadeli çözümler; temel prensibin esneklik üzerine olduğu sağlık, verimlilik ve maliyet optimizasyonu odakları etrafında yeniden şekillenen çalışma alanları ile ortaya çıkacak. Bu eğilimin, dördüncü çeyrek ve önümüzdeki yılın başından itibaren ofis pazarının itici gücü olması bekleniyor” ifadelerine yer verildi.
YENİ TREND DİJİTAL
International Data Corporation (IDC) Türkiye’nin araştırmasına göre de Türkiye’deki şirketlerin yüzde 43’ü dijital dönüşüm için planlarını uzun vadeli olarak hazırlıyor. Şu anda dijital ürün, servis ve kanallardan sağlanan gelir yüzde 37 seviyesinde iken 3 yıl sonra bu oranın yüzde 58’e ulaşması bekleniyor. Bilişim teknolojileri karar vericileri de sektörlerindeki bu değişimin farkında. Araştırmaya katılan bilişim teknolojileri yöneticilerinin yüzde 43’ü önümüzdeki 3 yıl içerisinde kendi sektörlerinde ciddi bir dönüşüm bekliyor. Bununla beraber hazırlanan dijital stratejileri başarıyla hayata geçirmek hiç de kolay değil. IDC’nin araştırmasına göre örgütsel kapasite, maliyet ve yetenek kısıtları başarılı bir dijital stratejinin önündeki en önemli risk faktörleri. Araştırmada yapay zeka, bulut, büyük veri ve analitik ile iş sürekliliği alanındaki yatırımların öne çıkacağı da aktarılıyor.
