Avrupa Birliği desteğiyle; Sanayi Bakanlığı tarafından yürütülen 'Rekabetçi Sektörler Programı' eliyle bugüne kadar 491,5 milyon avroluk yatırım yapıldı. Programın hedeflerini Yeni Şafak'a anlatan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, bu yıl 418 milyon avroluk projelere destek sağlayacaklarını kaydetti. Ayrıca süreç, yakın zamanda 81 ildeki KOBİ'yi kapsayacak.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayesinde; Avrupa Birliği ve Türkiye eş-finansmanıyla oluşturulan 'Rekabetçi Sektörler Programı', ülkemizdeki KOBİ ve girişimcilerin rekabet gücünü artıran çalışmalarını sürdürüyor. İlk dönemi (2007-2013) 43 şehre, 491,5 milyon avro yatırımla kapatan kurum; ikinci dönem de (2014-2020) 81 il için 418 milyon avroluk yatırım yapacak. Toplamda yaklaşık 1 milyar avro civarında ayrılan bütçe KOBİ ve girişimciler için büyük önem taşıyor. Programın yeni dönem hedef ve çalışmalarını Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü ile konuştuk.
* 2017 yılında toplam ne kadarlık bütçe ile kaç proje hayata geçirdiniz?
Bilindiği gibi, Avrupa Birliği - Türkiye ilişkilerinin en önemli boyutlarından birisini “mali işbirliği” alanı oluşturuyor. Avrupa Birliği, aday ve potansiyel aday ülkelere mali yardımları tek çatı altında Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-Accession Assistance - IPA) ile sağlıyor. Katılım Öncesi Yardım Aracı kapsamında uygulanan çok yıllı programlardan birisini ise; Rekabetçi Sektörler Programı oluşturuyor. Bu program, bakanlığımız tarafından yürütülüyor.
Rekabetçi Sektörler Programı’nın 2007-2013 yılları arasını kapsayan ilk döneminde yaklaşık 500 milyon avro bütçeyle kişi başına gayri safi milli hasılası Türkiye ortalamasının yüzde 75’inin altında kalan 43 ilde büyük çaplı yatırımlar hayata geçirildi ve geçirmeye devam ediyoruz. Bu bölgelerin rekabet gücünü artıracak toplamda 43 projeyi desteklemekteyiz. Bu projelerin 23 tanesi 2017 yılında tamamlandı. 2017 sonu itibariyle toplamda 491,5 milyon avroluk bütçe vasıtasıyla bu projeler yatırıma dönüştü.
* 2018 yılına ilişkin hedef ve beklentileriniz neler; bu yıl için toplamda ne kadarlık bir bütçe ile kaç proje hayata geçirmeyi planlıyorsunuz?
2018 yılında, birinci dönemde başlamış olan 20 proje daha tamamlanacak. Söz konusu projelerin tamamlanması için 491,5 milyon avroya ilave olarak yaklaşık 13 milyon avroluk bir kaynak daha kullanmayı öngörüyoruz. Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı’nın 2014-2020 dönemi için de sürecimiz devam ediyor.
Bu kapsamda, Rekabetçi Sektörler Programı'mızın tüm illeri kapsayacak rekabetçilik ve yenilik odaklı yeni dönemi için 405 milyon Avro bütçe ayrıldı. Bu kaynakla, imalat sanayi, hizmetler ve yaratıcı endüstriler, araştırma ve geliştirme ile teknoloji transferi ve ticarileşme alanlarındaki projeler destekleniyor.
Yeni dönem için proje havuzumuzda Avrupa Komisyonu tarafından da onaylanmış yaklaşık 90 milyon avro bütçeli 8 proje bulunuyor. Bu projelerin 2018’de hızla ihale süreçlerinin tamamlanması ve uygulama aşamasına geçirilmesini hedefliyoruz. Bu kapsamda da, yaklaşık 8 milyon avroluk bir kaynağın harcanacağını öngörüyoruz. 2018 yılında temel hedefimiz programın ilk dönemi kapsamında desteklenen projelerin başarılı bir şekilde tamamlanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması.
Yeni dönemde bir önceki dönemden daha da yoğun bir şekilde KOBİ’lerimizin Ar-Ge inovasyon kapasitelerinin arttırılmasına odaklanırken, imalat sanayini desteklemeye de devam edeceğiz. Ayrıca, üniversite-sanayi-kamu işbirliğini geliştiren projelere ve teknolojinin transferine yönelik projelere de destek veriyoruz.
Yeni dönemde, Avrupa Komisyonu tarafından onaylanmış sekiz yeni proje için çalışmalar başlatıldı. İmalat sanayinde dijital dönüşüme; kuru kayısı için lisanslı depoya, Kars ve Adıyaman turizm altyapısı geliştirilecek. COSME ve UFUK 2020 programlarına katılım artırılmasına ve gıda alanında teknolojik platform oluşturulmasına yönelik projelerimizin bir an önce hayata geçirilmesi için de proje sahibi kurumlar ile çalışmaya devam ediyoruz.
- 1 MİLYAR AVROLUKHACİM OLUŞTURULDU
- *En fazla yatırım yaptığınız projeler hangileri? Bu projelerin özelliklerinden biraz bahseder misiniz?
- Programımızın ilk dönemi kapsamında desteklenen en büyük projelerimizden iki tanesi finansal araç projeleriydi. Bunlardan yaklaşık 60 milyon avro bütçeli “Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları” projesi ile KOBİ’lerimize kredi garantisi ve ayrıca kredi imkânı sağlayarak yaklaşık 1 milyar avroluk bir hacim oluşturularak; 14 binin üzerinde KOBİ’nin kredi almasını kolaylaştırdı. Avrupa Yatırım Bankası ile çalışılan bu proje ile aynı zamanda kredi garanti mekanizmalarının iyileştirilmesine de katkı sağladı. 54 milyon avro bütçeli Teknoloji Transferi Hızlandırma Fonu Projesi ise; Ar-Ge alanında ülkemiz için eksikliği hissedilen, Ar-Ge faaliyetlerinin ticarileştirilmesi kapsamında tasarlandı. Bu çerçevede, 3 binden fazla fikir ve çalışma değerlendirildikten sonra 62 ileri teknoloji girişimine (start-up) yaklaşık 54 milyon Avro risk sermayesi sağlandı. Altyapı yatırımı olarak bakacak olursak, programımızın ilk dönemi kapsamında desteklenen en büyük çalışmamız, yaklaşık 43,5 milyon avro bütçeli Samsun Lojistik Merkezi Projesi.
- BÖLGE EKONOMİSİNİ CANLANDIRACAK
- Bu proje en önemli liman şehirlerimizden olan Samsun ilinin lojistik potansiyelini açığa çıkaracak ve bölge ekonomisini canlandıracak bir proje. Ayrıca Trans Avrupa Ağlarına üyelik hedefiyle de uluslararası bir boyuta sahip. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından sunulan ve proje ortaklarından Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin önemli katkıları ile geliştirilen proje sayesinde Samsun Limanı'ndaki aşırı yükü hafifleterek alternatif bir kara limanı (dry-port) tesis edilecek.
- 2 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM
- Proje ile yaklaşık 2 bin kişinin de istihdam edilmesi bekliyoruz. Öte yandan, çağrılar sonucunda başarılı bulunan 23 projenin de bir an önce hayata geçirilmesi için çalışmalar sürdürülüyor.
* İmalat altyapısını geliştirmek için 10 iş geliştirme merkezi ve KOBİ’lerin ortak kullanımına yönelik 9 üretim destek tesisi, 3 lisanslı depo ve 1 lojistik merkez açıldı. Bu tesislerden 2,300 KOBİ yararlandı. Bu kapsamda 288 yeni işletme kuruldu.
* Ar-Ge ile ilgili 8 merkez faaliyete geçti. Bu merkezlerden 315 KOBİ faydalandı. Ve bu kapsamda 328 yeni Ar-Ge istihdamı oluşturuldu.
* Finansa erişim projeleri ile 1 milyar Avro kredi hacmi gerçekleşti. 14.108 KOBİ’ye finansal destek sağlandı. Ayrıca KOBİ’lere 50 milyon Avro girişim sermayesi desteği verildi.
* Turizmin gelişmesine yönelik verilen altyapı destekleri ile 7 turizm cazibe merkezi hayata geçti.
* 15 yeni iş kümesi kurularak; bu kümelerden 355 KOBİ’nin yararlanması sağlandı.
* 5.400 KOBİ’ye eğitim ve danışmanlık desteği verildi.
