Ukrayna limanlarında bekleyen tahılın deniz yoluyla sevkine ilişkin askeri heyetler arasındaki görüşmeler bugün İstanbul’da yapılacak. Rusya’nın 24 Şubat'ta Ukrayna’ya başlattığı saldırı sonrası Ukrayna’nın Karadeniz limanlarında bulunan birçok yük gemisi çıkamamıştı. Ukrayna tahılının sevkiyatında yaşanan aksaklıklar nedeniyle küresel gıda krizinin zirveye ulaşması üzerine Türkiye ve Birleşmiş Milletler'in (BM) de katılımıyla taraflar sorunun çözümü için bir araya geliyor. Dörtlü zirvenin İstanbul'da yapılacağını duyuran Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gıda krizinin çözümüne yönelik gerçekleştirdiği diplomatik çalışmalar ve görüşmelerin olumlu sonuç verdiğini kaydetti.
TÜRKİYE, RUSYA, UKRAYNA VE BM MASADA
Çalışmalar dahilinde kendisinin Rus Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ile görüştüğünü hatırlatan Akar, kamuoyunda kırmızı hat olarak nitelendirilen Türkiye ile Ukrayna ve Rusya arasında doğrudan temasın hayata geçirildiğini belirtti. Gıda krizinin çözümüne yönelik Milli Savunma Bakanlığı heyetinin Moskova'ya giderek Rus heyetle görüştüğünü, daha sonra Ukrayna heyetinin Ankara'ya geldiğini ifade eden Akar, “Tüm bu görüşmelerin ardından yarın (bugün) İstanbul'da, Ukrayna limanlarında bekleyen tahılın, uluslararası piyasalara deniz yoluyla emniyetle sevkine yönelik, Türkiye, Rusya Federasyonu ve Ukrayna savunma bakanlıkları askeri heyetleri ve BM heyeti görüşmeler icra edecek” dedi.
Rusya’nın katı tavrı kırıldı
Tarafların bugün İstanbul’da konuyu ele alacağını duyuran Rusya Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Örgütler Dairesi Direktörü Pyotr Ilyichev “Rus tarafı tahıl ihracatı için yabancı ticari gemilerin seferlerinin sağlanmasına yardımcı olma isteğini her platformda defalarca dile getirdi. Rus ordusu, Karadeniz ve Azak Denizi’nden bu amaçlar için özel olarak koridorları günlük olarak duyuruyor. Silah kaçakçılığını önlemek için gemilerin kontrol ve teftiş edilmesinin yanı sıra Kiev’in provokasyonları engellemesi, bizim için uzlaşılabilir koşullar olmaya devam ediyor” dedi. Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, 16 Haziran’da ülkesinin Ukrayna’daki tahılın çıkarılıp Karadeniz üzerinden taşınması için “güvenli geçiş” sağlayabileceğini ancak güvenlik koridoru oluşturmanın kendi sorumluluklarında olmadığını açıklamıştı. Dünkü gelişme, diplomasi kulislerinde Kremlin’in katı tutumundan vazgeçtiğinin açık bir göstergesi olarak yorumlandı.
Suriye’yi görüşecekler
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 19 Temmuz’da İran’a gerçekleştireceği ziyaretle ilgili yeni bir gelişme yaşandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de 19 Temmuz’da Tahran’da olacağı açıklandı. Erdoğan, Putin ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Suriye gündemiyle Tahran’da buluşacak. 19 Temmuz’daki zirvede Suriye’de istikrarın sağlanması ve çözüme ilişkin gelişmelerin yanı sıra Astana süreci çerçevesinde oluşturulan çatışmasızlık bölgelerindeki son durum, anayasa komitesi çalışmaları, terörle mücadele ve insani yardımlar gibi konular görüşülecek. Bölgede gayrimeşru yönetimlere karşı önlem alınması konusunun liderler düzeyinde de gündeme gelmesi bekleniyor. Enerji ve ekonomi gibi konuları da ele alacak üç lider en son Temmuz 2020’de video konferans aracılığıyla görüşmüştü.
Türkiye’nin başarısı
Türkiye’nin, Karadeniz’de tahıl koridoru için yürüttüğü diplomasi sonuç verdi. Dörtlü zirvenin bir süredir gündemde olmasına karşın Rusya ve Ukrayna’nın çekinceleri yüzünden yapılamadığını belirten uzmanlar, son gelişmeyi Yeni Şafak’a değerlendirdi. Tahıl koridoru planını hazırlayan BM’nin, Türkiye olmadan bu işi başaramayacağının farkında olduğu kaydedildi. Uzmanlar, “Savaşın başından beri tarafsızlığını koruyan Türkiye, NATO üyesi olmasına rağmen sonuç odaklı bir diplomasi trafiği yürüttü. Dörtlü görüşmenin gerçekleştirilmesi dahi ileriye dönük olumlu sonuçlar vaad ediyor. Rusya ve Ukrayna’nın güvenlik endişelerinin giderilmesinde Türkiye’nin yol aldığını görüyoruz” görüşünde bulundu. Ukrayna’nın yanı sıra Rusya’nın da kendi tahıl stoklarını Karadeniz üzerinden Akdeniz’e çıkartmasının mümkün olduğu vurgulanırken, Türkiye’nin sorunu çözmekte zorlanan BM’nin işini kolaylaştırdığı kaydedildi. Ukrayna limanlarında 40 milyon ton tahılın beklediği tahmin ediliyor.
