Pandeminin 2020’den bu yana getirdiği değişimlerden biri de '4 gün çalışma' modeli... Haftada '4 gün mesai, 3 gün izin' modeli tüm dünyada giderek yaygınlaşıyor. Dört günlük çalışma haftasını test eden İrlanda, İspanya ve İngiltere’nin bulunduğu çok sayıda ülke olumlu sonuçlar elde etti. Son olarak bir ülke daha dünyada git gide yayılan bu trende katıldı. O ülke, çalışanların aynı maaşı almaya devam edeceğini duyurdu. Peki hangi ülkelerde haftanın 4 günü çalışılıyor? İşte haftada 4 gün çalışmayı deneyen ya da benimseyen ülkeler...
Dünyanın bir çok yerinde haftada 4 gün çalışma sistemi deneniyor.
İngiltere’de aralık 2022'de sona eren altı aylık bir denemeye katılan işletmeler, 4 günlük çalışma haftasına geçmenin üretkenliği, morali ve ekip kültürünü geliştirdiğini açıkladı. Denemeye katılan çalışanlar ise daha fazla kişisel zamana sahip olmanın tükenmişliği azalttığını ve yaşam memnuniyetlerini artırdığını söyledi.
Almanya, ülkedeki şirketlerin 21 Eylül 2023 tarihinden itibaren altı aylık pilot uygulamaya katılmak için başvuruda bulunabileceğini açıkladı. Ülke, iş danışmanlığı şirketi Intraprenör ve 4 Day Week Global tarafından düzenlenen şimdiye kadarki en büyük dört günlük çalışma haftası pilot projesini başlatmaya hazırlanıyor.
Çalışanların, haftada gün olarak daha az çalışıp aynı maaşı almaya devam ettiği bu 4 gün çalışma modeline bir ülke daha geçiyor.
Buna göre; Dominik Cumhuriyeti'ndeki şirketler de 4 günlük çalışma sisteminde, altı aylık pilot uygulamasına hazırlanıyor.
Dominik hükümetinden yapılan açıklamada pilot uygulamanın şubat ayında başlayacağı belirtildi.
Aynı zamanda açıklamada çalışanların aynı maaşı alacağı ve standart çalışma haftasının pazartesiden perşembeye 44 saatten 36 saate düşürüleceği vurgulandı.
Ülkenin Çalışma Bakanı Luis Miguel de Camps yaptığı açıklamada "İnsanlara öncelik veriyor, sağlık ve refahı artırıyor ve sürdürülebilir ve çevre dostu üretkenliği teşvik ediyoruz" ifadelerini kullandı.
4 gün çalışma uygulamasına katılması beklenen şirketler arasında ülkenin önde gelen telekomünikasyon, enerji ve sağlık şirketleri de bulunuyor.
Güncel olarak Dominik Cumhuriyeti'ndeki şirketler ağırlıklı şekilde hafta içi her gün 8 saat ve cumartesi günleri de 4 saat çalışıyor fakat haftada 44 saatten fazla olmadığı sürece bu saatleri istedikleri gibi günlere yayabiliyor.
İşte haftada 4 gün çalışma uygulamasını benimseyen ve deneyen ülkeler...
GÜNEY AFRİKA:
Güney Afrika'da Mart ayında başlayan ve Eylül ayına kadar devam edecek olan 4 günlük çalışma haftası denemesine 28 şirketten 500'den fazla çalışan katılıyor. İkinci bir denemenin Haziran ayında başlaması planlanıyor.
BELÇİKA:
2022 yılının başlarında Belçika hükümeti, çalışanlara maaşlarını kaybetmeden beş gün yerine dört gün çalışma hakkı veren bir reform paketi açıkladı. Yasa resmi olarak Kasım 2022'de yürürlüğe girdi.
Bu plan kapsamında, işçilerin beş gün yerine dört gün boyunca aynı çalışma saatlerini sürdürmeleri ve bunu telafi etmek için fazladan bir gün izin almaları bekleniyor.
İZLANDA:
2015 ve 2019 yılları arasında İzlanda, 2 bin 500'e yakın kişinin katılımıyla bugüne kadarki en büyük 4 günlük çalışma haftası pilot uygulamalarından birine öncülük etti.
Deneme, araştırmacılar arasında "ezici bir başarı" olarak değerlendirildi ve çalışanlar refah, iş-yaşam dengesi ve üretkenliğin arttığını bildirdi.
JAPONYA:
2021 yılında Japon hükümetinin yıllık ekonomi politikası kılavuzunda, şirketlerin çalışanların dört günlük bir çalışma haftasını ve buna bağlı olarak 3 günlük bir hafta sonunu tercih etmelerine izin vermeleri önerisi yer aldı. Öneriye Liberal Demokrat Parti'den Japon siyasetçi ve ekonomist Kuniko Inoguchi öncülük etti.
4 günlük çalışma haftasına geçiş önerisi, çalışanların iş-yaşam dengesini iyileştirmeyi, onlara aile üyeleriyle ilgilenmek, eğitimlerini ilerletmek veya arkadaşlarıyla dışarı çıkmak için daha fazla zaman vermeyi amaçlıyor.
İSPANYA:
İspanya 4 gün çalışma deneme aşamasını başlatmak için mücadele etmeye başladı ve sol parti Mas Pais’in talebi üzerine dört günlük çalışma haftası test edilecek. Bu sayede 200 küçük ve orta ölçekli şirketin yaklaşık 6.000 çalışanı, hafta sonlarını tam ücretle bir gün uzatabilecek. Deneme aşamasının en az bir yıl sürmesi bekleniyor, ancak ne zaman başlayacağı henüz belli değil.
4 gün çalışma modeli uygulayan şirketler:
1. Panasonic:
Panasonic Başkanı Kusumi Yuki, çalışma tarzlarında daha fazla çeşitliliği desteklemek için çalışanlara haftayı 4 güne indirme seçeneği sunduklarını duyurdu. Panasonic 4 gün çalışma modeli ile ayrıca daha fazla personeli uzaktan çalışmaya teşvik edecek.
2. Piktochart:
Piktochart, grafik tasarımcılar gibi yoğun deneyime sahip olmayan kullanıcıların iyi görseller oluşturmasına olanak tanıyan web tabanlı bir infografik, sunum ve rapor aracıdır.
Piktochart CEO’su Ai Ching Goh, 13 Ekim 2020’de 2020’nin 4. çeyreğinde 4 günlük bir çalışma haftası denemeye başlayacaklarını duyurmuştu. O zamandan bu yana çalışanlarına daha uzun hafta sonları vermeyi kalıcı hale getirdiler.
3. Buffer:
Buffer, sosyal medyada etkileşime yardımcı olmak için markalar, işletmeler, ajanslar ve bireyler tarafından kullanılan modern bir sosyal medya yönetim platformudur.
Buffer, Nisan 2020’de dört günlük çalışma haftasını denemeye başladı ve Şubat 2021’de, daha kısa çalışma haftalarının çalışanlara daha iyi bir iş-yaşam dengesi sağladığını ve bu yüzden öngörülebilir gelecekte dört günlük çalışma haftalarına devam edeceklerini duyurdu.
4. Shopify:
Shopify, önde gelen çok kanallı bir ticaret platformudur. İşletme sahiplerini; web, mobil, sosyal medya, pazar yerleri ve pop-up mağazalar dahil olmak üzere birden fazla satış kanalında mağazalarını tasarlamak, kurmak ve yönetmek için bu yazılımı kullanabilir.
2020’deki COVID sırasında Shopify, yaz için çalışma saatlerini haftada 32’ye indirdi ve dört günlük bir çalışma haftasına geçti.
5. Microsoft Japonya:
Microsoft Japonya, 2019’da dört günlük bir çalışma haftasını denedi ve üretkenliği %40 artırdığını buldu. Çalışanlar, bu süreçte beş günlük maaşlarını almaya devam etti.
Daha kısa çalışma haftası nedeniyle şirket, toplantılarını da kısalttı. Bir toplantının standart süresi 60 dakikadan 30 dakikaya indi ve katılım beş çalışanla sınırlandırıldı.
6. Toshiba:
Toshiba, fabrikadaki çalışanlar için Haziran 2020’de dört günlük bir çalışma haftası denemesine başlattı. Çalışanlar, haftada bir gün daha izin karşılığında sahada daha uzun saatler çalıştı.
Bu deneme, Toshiba’nın yaklaşık 76.000 çalışanının yaklaşık 10.000’ini temsil ediyordu.
Türkiye'de uygulanıyor mu?
Şu an Türkiye’de 4 günlük çalışma modeline geçen bir şirket yok.