Birinci Dünya Savaşı ile Kurtuluş Savaşı yıllarında özellikle Doğu Anadolu'da gösterdiği kahramanlıklar dolayısıyla milletin gönünde yer edinen asker ve devlet adamı Kazım Karabekir, vefatının 75'inci yılında anılıyor. 66 yaşında aramızdan ayrılan Kazım Karabekir Paşa'yı, kızı Timsal Karabekir anlattı.
Kurtuluş Savaşı’nın mimarlarından, Doğu hattının kahramanlarından… Ömrü cephelerde geçen Kazım Karabekir vefat edeli 75 yıl oldu.
FOTO: 18 Ocak 1923'te Başkomutan Mustafa Kemal (ayakta ön sıra sağ 7) Kurtuluş Savaşı komutanlarıyla Gebze'de 1. Ordu'nun denetim gününde bir araya gelmişti. (önde ayakta soldan sağa) Kazım Karabekir, Fevzi Çakmak ve Asım Gündüz. (Arşiv)
Kazım Karabekir Paşa, Milli Mücadeleyi başlatan komutanlar arasında Anadolu’ya ilk geçen komutandı. Her zaman Mustafa Kemal’in yanında oldu.
FOTO: 25 Nisan 1909'da 31 Mart ayaklanmasını bastırmak için harekete geçen Hareket Ordusu'na Edirne'den katılan 2. Süvari Tümeni'nin Komutanı Şevket Turgut Paşa (ortada), Kurmay Başkanı Kazım Karabekir (sağda) ve Kurmay Heyeti Üyesi ve Kolağası İsmet İnönü (solda) harita başında. (Arşiv)
Kızı Timsal Karabekir, babasını TRT Haber'e anlattı.
“Paşam diyor, Atatürk’e İstanbul’da kalmakla hiçbir şey elde edemeyiz. Kurtuluşun anahtarı doğudadır. Doğuya gel. Ben 15. Kolordunun başına Erzurum’a gidiyorum. Sizi bütün kolordumla destekleyeceğim.”
FOTO: 16 Ocak 1923'te Mustafa Kemal Atatürk (sağda), yurt gezisi sırasında uğradığı Osmaneli İstasyonu'nda bir öğrencinin okuduğu şiiri dinlemişti. Mareşal Fevzi Çakmak (arkada sağda), Kazım Karabekir (Atatürk'ün arkasında solda). (Arşiv)
Ancak İstanbul hükumeti Atatürk’ün tutuklanması emrini verdi. Ve bunun yapılmasını bizzat Kazım Karabekir'den istedi.
FOTO: 26 Ocak 1923'te Başkomutan Mustafa Kemal (sol 3), Kazım Karabekir (sol 2), Mareşal Fevzi Çakmak (sağda), Manisa'yı ziyaret etmişti. (Arşiv)
Kazım Karabekir'in kızı şöyle devam etti:
“Hayır, diyor. Ben Mustafa Kemal’i tutuklamam. O, bu vatan için çalışmakta. Fakat Mustafa Kemal tedirgin. Yani her an tutuklanıp İstanbul’a gönderilebilecek. Yaveri koşarak içeriye geliyor. Paşam diyor, Kazım Karabekir, bir bölük süvariyle gelmekte. Kapı açılıyor, Kazım Karabekir, askeri kıyafetiyle sert bir asker selamı çakıyor sivil olan Mustafa Kemal Paşamıza ve diyor ki; paşam dün olduğu gibi bu gün de kolordumla emrinizdeyim. Sizi koruması için bir bölük süvari getirdim. İki dava arkadaşı gözleri yaşlı birbirlerine sarılıyorlar.”
FOTO: 10 Şubat 1923'te Süvari Kolordusu Komutanı Fahrettin Altay (solda), Çiftlik İstasyonu civarında yapılan askeri tatbikatta Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk'e (önde) bilgi vermişti. Tatbikata Kazım Karabekir Paşa (sağ 2) da katılmıştı. (Arşiv)
İşte böylelikle Kurtuluş Savaşı’nın temelleri atılmış oldu. Hayatına sayısız askeri başarı sığdırdı...
FOTO: 1 Ocak 1908'de Kurmay Yüzbaşı İsmet İnönü (sağda), Kurmay Yüzbaşı Kazım Karabekir (solda) ile birlikte. (Arşiv)
Ülkenin yetim çocuklarıyla özel olarak ilgilendi
“Çocuklar kutsaldır” dedi. Neredeyse tamamı yıkılmış olan bir ülkenin yetim çocuklarıyla da özel olarak ilgilendi.
FOTO: 8 Şubat 1923'te Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk (sağda), eşi Latife Hanım (sağ 2) ve General Kazım Karabekir (sağ 3), Edremit yolu üzerindeki Ergama köyünde çocuklarla. (Arşiv)
'9 bine yakın yetim evladı var'
Kazım Karabekir’in hayatında çok çok önem verdiği, bayrağı ve vatanının dışında üçüncü önem olarak çocuk davası olduğunu söyleyen Timsal Karabekir, “Savaşlardan en ıstıraplı evlatlar çıkıyorlar. Ve ortada 9 bine yakın yetim evlat var. Kazım Karabekir, onları kolordusunun himayesine alıyor. Ve diyor ki anılarında; hayatta çok başarılarım oldu ama beni en mutlu eden başarım Sarıkamış’ı vatana kavuşturmak ve Sarıkamış’ı bir çocuk kasabası haline getirmektir” ifadelerine yer verdi.
FOTO: 27 Ocak 1923'te Mustafa Kemal Atatürk (ortada), annesi Zübeyde Hanım'ın mezarını ziyaret etmişti. Ziyarette, Fevzi Çakmak (sağda) ve Kazım Karabekir Paşa (sağ 3) da bulunmuştu. (Arşiv)
Kazım Karabekir Paşa, 26 Ocak 1948'de Ankara'da vefat etti.
FOTO: 26 Ocak 1923'te Mustafa Kemal Atatürk (sağda), yurt gezisinde uğradığı Menemen'de törenle karşılanmıştı. Törende, Genel Kurmay Başkanı Fevzi Çakmak (sol 3) ve Kazım Karabekir (sol 2) de bulunmuştu. (Arşiv)
Cenazesi, önce Hava Şehitleri Mezarlığı'na defnedildi. Ardından Atatürk Orman Çiftliği'nde oluşturulan Devlet Mezarlığı'na nakledildi.
FOTO: 8 Şubat 1923'te Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk (sağ 3), eşi Latife Hanım (sol 2) ve General Kazım Karabekir, Edremit yolu üzerindeki Ergama Köyü'nde mola sırasında. (Arşiv)