İstanbul Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü Beyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Dr. Ali Ekrem Adıyaman, omurga enjeksiyonlarında artırılmış gerçeklik teknolojisinin kadavra üzerinde kullanımının araştırılması üzerine yaptığı çalışmayla, 2021 AO Spine Research Start-Up Grant Programı'ndan 25 bin İsviçre Frank'ına varan bir ödül aldı.
Spinal faset eklem enjeksiyonları yani ameliyatsız fıtık tedavisi anlamına gelen tedaviyi artırılmış gerçeklik (AR) teknolojisi ile birleştirdiği projesini anlatan İstanbul Tıp Fakültesi Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü Beyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Ali Ekrem Adıyaman, şunları söyledi:
"Bazı ameliyatları ve işlemleri, radyasyon içeren bazı tıbbi cihazlarla yapıyoruz. Röntgen cihazıyla, tomografiyle yapmış olduğumuz bazı işlemleri radyasyonsuz hale getirerek, hem hasta için hem sağlık personeli için daha güvenilir hale getirmek istedik. Arttırılmış gerçeklik teknolojisinin hologram teknolojisini kullanarak, bunu hastalara ve ameliyathaneye entegre ederek, kullanabilmek adına bu konuda deneysel bir araştırma geliştirdik. Bununla da, omurga cerrahisi konusunda dünya çapında faaliyet gösteren en saygın kuruluşlardan biri olan AO Spine'dan bir ödül kazandık. Kendi internet sitelerinde çığır açıcı bir buluş olarak bunu nitelendirdiler ve bizi bir ödüle layık gördüler. Projemizi fonluyorlar. Toplam 25 bin İsviçre Frank'ına kadar destek söz konusu."
Adıyaman, "Bel ağrısı, boyun ağrısı çeken bize başvuran hastalarımızın hemen hemen hepsinin işlemler öncesi ameliyat kararları veya işlem kararları verilmeden önce MR'ları ve tomografileri çekiliyor. Bu çekilen MR'ları ve tomografileri alıp bilgisayarda işleyip o hastanın sanal bir omurgasını oluşturuyoruz. Bunu yine kendi geliştirdiğimiz yazılımla, bu arttırılmış gerçeklik gözlüğünü aktararak hastanın üzerinde bunu görüntüleyerek, ameliyatımızı, işlemimizi bunun üzerinden gerçekleştiriyoruz. Hastanın üç boyutlu omurgasının modelini yaptıktan sonra bunu gözlüğe aktarıyoruz. Her hasta için özel olarak hazırladığımız bilgisayar programı vesilesiyle birebir boyutlu, derinlikli bir şekilde hastanın omurgasını görüntüleyip işlemimizi bu şekilde gerçekleştiriyoruz" dedi.
Adıyaman, "Arttırılmış gerçekliği yapay zekayı kullanarak, beyin ve omurga ameliyatları ve daha pek çok ameliyatı buna entegre ederek, bu projeyi çok daha geliştirme amacındayız. Dünyada bu konudaki çalışmalar daha yeni yeni olurken, ülkemizde bunları yerli bir ürün olarak geliştirmek, bu konuda önder olmak ve ülkemizi de bu konuda temsil etmek gibi niyetlerimiz var. Projemiz; radyasyonu azaltırken, normalde iki boyutlu bir görüntü üzerinden bir ekrana bakılarak yapılması gereken işlemi, herhangi bir ekstra ekrana bakmadan, hastada bütün derinliğiyle hologram üzerinden üç boyutlu olarak işlemi yapmamızı sağlıyor. Bu da işlemin doğruluğunu, güvenilirliğini bizce arttıracak. Benim bu test projem. Test projemi altı aylık bir süreç içerisinde bitirmeyi planlıyorum. İlk etapta spinal enjeksiyonlara yönelik olarak kullanacağız. Spinal enjeksiyonlarda bu uygulamayı gerçekleştirmeye yönelik bir projem var. Ancak daha büyük ameliyatlarda da bu işleme entegre etmeye yönelik projelerimiz önümüzdeki senelerde yine devam edecek" diye konuştu.
Adıyaman, "Birden fazla kişi bu gözlükleri taktığında veya uzaktaki bilgisayarla aynı anda açarak bu işlemi izleyebilir. Bu teknolojiler gerçekten çığır açacak nitelikte gelişmelere gebe. Pek çok tıbbi cihaz belki daha farklı bir modelitede çalışmaya başlayacak daha farklı şeyler gelişecek. Bu teknolojiler ilerledikçe mevcut tıbbi hizmetler de buna bağlı gelişerek daha farklı olacak. AO Spine omurga cerrahisinde en saygın kuruluşlardan bir tanesi. Bu yıl da bir ödül ilanında bulundu ve genç büyük insanlara yönelik bir ilandı bu. Biz de başvurduk. Projemiz internet sitelerinde ilk sırada çığır açıcı bir buluş ve teknoloji diye bizi ilan ettiler. Bu yıl dünya çapında 12 kişiyi fonlamışlar" dedi.