İran, Türkiye ve Brezilya ile imza attığı anlaşma doğrultusunda uranyum takasına ilişkin mektubu dün Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na (UAEK) sundu. BM Viyana ofisi tatil nedeniyle kapalı olduğu için İran'ın daimi temsilci yardımcısı Rıza Tehrani, mektubu UAEK Başkanı Yukiya Amano'ya konutunda iletti. Mektupta İran, “Tahran bildirisiyle üstlendiği yükümlülükleri yerine getireceğini” taahhüt etti. İran, Tahran mutabakatında, düşük düzeyde zenginleştirdiği 1200 kilogram uranyumu Türkiye'ye göndermeyi ve karşılığında Batılı ülkelerden 120 kilogram yakıt almayı kabul etmişti.
İran, dün Viyana'da UAEK Başkanı Yukiya Amano'ya sunduğu mektupta, Viyana Grubu olarak anılan ABD, Rusya, Fransa ve UAEK ile takasa ilişkin görüşmelere hazır olduğunu da bildirdi. BM Viyana ofisi tatil olduğu için İran'ın mektubu, daimi temsilci yardımcısı Rıza Tehrani tarafından UAEK Başkanı Yukiya Amano'ya konutunda iletildi.
Mektubun Amano'ya sunulurken Türkiye'nin BM Viyana ofisi nezdindeki daimi temsilcisi Tomur Bayer ile Brezilya daimi temsilcisi de hazır bulundu. Amano'nun mektubu Viyana Grubu'na ileteceğini beyan ettiği öğrenildi. Ankara'da mektupla ilgili ilk açıklamayı Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Burak Özügergin yaptı. Mektubunu içeriğini olumlu ve yapıcı bulduklarını belirten Özügergin, muhataplardan da sürecin sağlıklı biçimde ileriye götürülmesi için benzer tutum istedi.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ramin Mehmanperest, İran'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda bir basın toplantısı düzenleyerek, UAEK'ya verilen mektup hakkında gazetecilere bilgi verdi. Ajansın kendilerine mektubu almaya hazır olduğunu ilettiğini belirten Mehmanperest, “Viyana Grubu'nun beklentimize olumlu yanıt vermesini bekliyoruz. Birkaç ülke bahane peşinde. Bu ülkelere tavsiyelerimiz deklarasyonu dikkatli gözden geçirmeleri. En iyi ortam bu deklarasyon sonucundan oluşacaktır” diye konuştu.
Başbakan Erdoğan “nükleer takas” anlaşması konusundaki telefon diplomasisini dün de sürdürdü. İlk olarak Hindistan Başbakanı Manmohan Singh'i arayan Başbakan Erdoğan, daha sonra Suudi Arabistan Kralı Abdullah ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile görüştü. Başbakanlık'tan yapılan açıklamaya göre Sarkozy ile yaptığı görüşmede Erdoğan anlaşma konusunda Fransa'dan destek istedi. Sarkozy'nin ise Türkiye'nin Brezilya ile yaptığı anlaşmanın çok olumlu bir adım olduğunu vurgulayarak, 'Uluslararası camianın size teşekkür etmesi gerekiyor. Uranyumu Türkiye'de depolamayı kabul etmiş olmanız gerçekten çok büyük bir sorumluluk. Ancak insanların bu anlaşma konusunda kaygıları var. Biz her halükarda yaptıklarınızın önemli olduğunu değerlendiriyoruz. Birbirimizle temas içinde kalalım' ifadesini kullandığı kaydedildi.
Washington Post, Türkiye'nin çabalarıyla Tahran'nın uranyum takasını kabul etmesinin Türk-Amerikan ilişkilerinde gerginliğe yol açabileceği öne sürdü. Janine Zacharia imzalı yorumda, “İran ile ilgili tartışma, iki müttefik arasındaki ilişkileri daha da gerebilir” ifadesi kullanıldı. Obama'nın geçen yıl, ABD ile Türkiye'nin zamanın zorluklarının üstesinden gelmede birlikte çalışması gerektiği yönündeki sözlerinin hatırlatıldığı yazıda, “Bu ay müttefikler bundan daha uyumsuz olamazdı” denildi.
