Cumhurbaşkanı Sezer ve Dışişleri Bakanı Gül, islam dünyasına değişim ve reform çağrısında bulunurken, Arap, Afrika ve Asya Grubu da değişime destek verdi.
İslam Ülkeleri Örgütü Dışişleri Bakanları Konferası'nın İstanbul'da yapılan toplantısına, İslam dünyasındaki değişim ihtiyacı damgasını vurdu. Başbakan Erdoğan'ın ilk defa Cidde'de gündeme getirdiği ve islam dünyasında, "değişim" çağrısı İstanbul'da hayata geçiriliyor. İstanbul Konferası sırasında, islam ülkeleri, "İlerleme ve Global Harmoni" başlığıyla değişimi tartışıyor.
İKÖ Dışişleri Bakanları Konferansı, İstanbul'da Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde Kur'an-ı Kerim okunmasıyla başladı. Toplantının açılış konuşmasını Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer yaptı. Toplantıda, İran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, İKÖ dönem başkanlığını Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'e devretti. Türkiye'nin 31. dönemde dönem başkanlığını üstlenmesiyle birlikte izlenecek strateji de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül tarafından açıklandı.
Sezer, açılışta yaptığı konuşmada, "değişim rüzgazlarının" kendisini güçlü bir şekilde hissettirdiğini belirterek, "İKÖ üyelerinin çağı yakalayabilmek için siyasal, toplumsal ve ekonomik reformlara ivme kazandırma istençlerini net bir şekilde ortaya koymaları yaşamsal önem taşımaktadır" dedi.
Sezer, İKÖ coğrafyasının merkezi olan Ortadoğu'da halkın siyasal, toplumsal ve ekonomik reform yönünde isteğinin arttığını da belirterek, "Bu istemlere karşılık vermek üzere hükümetler bazı adımlar atmaktadır. Doğal olarak, reformların hızını her ülkenin kendi toplumsal koşulları belirleyecektir. Ancak reformun kaçınılmazlığı üzerinde görüşbirliği sağlanması gerektiği açıktır. Kendi değerlerimizi yitirmeden çağın gerisinde kalmamanın, hatta çağı yönlendirebilmenin yöntemlerini öncelikle birlikte bulmaya çalışmalıyız. Gelinen aşamada, yanıtlanması gereken temel soru, İKÖ'nün 21. yüzyılda uluslararası alanda önemli ve etkili bir siyasal güce nasıl dönüştürülebileceğidir" diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de, İKÖ Dışişleri Bakanları'nın geçtiğimiz yıl İran ve Malezya'da yapılan toplantılarında, İslam ülkelerine değişim çağrısında bulunduğunu hatırlatarak, "Güçlerimizi birleştirmeliyiz. Eğer biz kendi işlerimizi yola koymazsak, dışarıdan bize baskı gelir" dedi.
İKÖ'nün canlandırılmasını istediklerini belirten Gül, "İKÖ'nun kurumsal olarak ilerlemesi gerekiyor. Bu doğrultuda İKÖ genel sekreterliğine aday gösterdiğimiz Prof. İhsanoğlu'nun, İKÖ Genel Sekreterliği'nin ötesinde bir hizmet sunacağından eminiz. İKÖ'nün Ortadoğu Dörtlüsü ile başlattığı temasları takdir ediyoruz. İKÖ'nün Irak'ta daha aktif rol oynamasını da istiyoruz" diye konuştu.
Gül, İKÖ-AB Ortak Forumu'nun ikincisinin ekimde yapılacağını sözlerine ekledi.
DÖNEM BAŞKANI: Dönem Başkanlığı'nı Türkiye'ye devreden İran'ın Dışişleri Bakanı Harrazi de AB ile İKÖ arasındaki temasların olumlu sonuçlar verdiğini ifade etti ve "Tüm dünyayı ilgilendiren konularda işbirliği güçlenmeli. Türkiye, dönem başkanlığını son derece önemli bir dönemde üstlenmektedir" diye konuştu.
Harrazi, İKÖ'nün yeni küresel ortamda İslam ülkelerini birleştirmeyi hedeflemekte olduğunu ve böylece İslam ülkelerinin küresel gelişmeye katkıda bulunabileceğini belirtti. İKÖ'de yapısal reform sürecinin başlatıldığını belirten Harrazi, bu amaçla kurulan üst düzey memurlardan oluşan komitenin aldığı önemli kararların bu toplantıda onaylanmasını beklediğini kaydetti.
Türkiye'nin son derece önemli bir dönemde İKÖ dışişleri bakanları konferansı başkanlığını üstlendiğini belirten Harrazi, "İKÖ, Türkiye'nin başkanlığı döneminde hedeflerine aktif bir şekilde ulaşma imkanı bulacaktır" diye konuştu.
SEKRETERYA: İKÖ Genel Sekreteri Abdülvahid Belkeziz ise İslam dünyasının "bezginlik ve acz" içinde olduğunu belirtirken, İslam dünyasının yol ayrımına geldiğini söyledi. Değişim çağrılarına destek veren Belkeziz, değişimin bir dayatmayla değil, islam uygarlığının sayesinde gerçekleşmesi gerektiğini vurguladı.
Belkeziz, Türkiye'nin kapı açmasıyla İslam ülkeleriyle AB arasında geçen yıl çok yararlı toplantılar yapıldığını hatırlatarak, bu çalışmaların, İKÖ dışişleri bakanları toplantısı dönem başkanlığını İran'dan devralan Türkiye önderliğinde devamını dilediklerini kaydetti.
Irak'ın yeniden yapılandırılması, diplomasi, ekonomi, siyaset alanındaki sıkıntılar için Iraklılara yardım edilmesi gerektiğini vurgulayan Belkeziz, İsrail'in Filistinlilere yönelik "devlet terörü"nün de durdurulması gerektiğini bildirdi. Bu bağlamda İslam ve Arap ülkelerinin bir komite kurduğunu anlatan Belkeziz, uluslararası kurumlarla işbirliği yapılması gerektiğini ifade etti.
İslam ülkeleri tarafından uluslararası barışa katkı sağlanması gerektiğini belirten Belkeziz, şöyle konuştu: "İslam dünyası sorunları güçlü şekilde dile getirmelidir. İslam ülkeleri arasındaki ilişkiler yeterli düzeyde değildir. En uygun olan, ülkelerin ekonomik, siyasi bir topluluk oluşturup güç birliği yapmasıdır. İslam ülkeleri sesini uluslararası düzeyde duyurmalıdır. Nüfuslarımız Avrupa ülkelerinden 20 kat fazla ama gelir düzeyi Almanya ve Fransa'dan çok daha düşük. Ekonomik ve ticari çıkarlarımızı birleştirmeliyiz. Ticarete öncelik verilmesini öngören anlaşmayı imzalamayan üye ülkelerimiz, bir an önce imzalamalı" dedi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İKÖ Dişişleri Bakanları Toplantısı'nın başarıyla sonuçlanmasını dileyerek, "Zira İslam dünyasının İKÖ'nün başarısına ihtiyacı var'' dedi. Başbakan Erdoğan, İKÖ toplantısına katılan dışişleri bakanları onuruna Feriye Restoran'da akşam yemeği verdi. Erdoğan, yemekte yaptığı konuşmada 31. İKÖ Dışişleri Bakanları Konferansı'nın başarıyla sonuçlanması dileğinde bulunarak şöyle dedi: "Zira İslam dünyasının İKÖ'nün başarısına ihtiyacı var. İKÖ coğrafyasındaki mevcut sorunlar ve güncel gelişmeler karşısında örgütümüzün daha duyarlı ve aktif bir tavır alması hususunda sergilenen kararlılık, memnuniyet vericidir.'' Başbakan Erdoğan, Konferans'ta kabul edilecek kararların uygulanmasının büyük önem taşıdığını kaydetti. Erdoğan, ABD'de yapılan G-8 Zirvesi'nin ana gündemini oluşturan BOP ile ilgili olarak da "G-8 ülkelerinin açılımına cevap verip vermemek elbette bölge ülkelerinin takdirindedir. Bizim görüşümüz ise böyle bir yeni ortaklığın kurulabileceği istikametindedir" şeklinde konuştu.
İKÖ zirvesinde hemen tüm konuşmacılar İsrail'e yönelik sert mesajlar verdiler. Cumhurbaşkanı Sezer, Ortadoğu'daki sorunların odağında Filistin sorununun bulunduğunu belirterek, "Türkiye, Filistin halkıyla dayanışma içindedir. Filistin topraklarında süren işgal, çok sayıda Filistinli sivilin ölümüne yol açan aşırı güç kullanımı ve yıkım hareketleri, uyuşmazlığı daha da tehlikeli boyutlara taşımıştır. Uluslararası hukuku ve uluslararası toplumun uyarılarını hiçe sayan politikaların başarısız olması kaçınılmazdır" dedi.
BM Genel Sekreteri'nin Irak özel temsilcisi Lahdar Brahimi de, İsrail'in şiddet eylemlerini kınadıklarını belirterek, "İsrail'i uluslararası hukuku daha fazla ihlal etmemeye çağırıyoruz" ifadesini kullandı. İKÖ Genel Sekreteri Belkeziz de, "İsrail'in uyguladığı devlet terörü karşısında İKÖ derin üzüntü duymaktadır" ifadesini kullandı.
Afrika adına konuşan Gine Dışişleri Bakanı Mamadi Conde, İsrail'in çekilmesi ve Filistin'in bağımsız bir devlet içinde yaşamasının kaçınılmaz olduğunu ve bu devletin başkentinin Kudüs olması gerektiğini söyledi. Asya adına söz alan Endonezya Dışişleri Bakanı Hasan Wiraju da, İsrail'in işgal altında tuttuğu topraklarda yaptıklarının terörizmden başka bir şey olmadığını söyledi.
Toplantıda, kadın erkek eşitliği, reform, demokratikleşme, insan hakları gibi başlıklar da tartışılmaya başlandı. Genel Sekreter Belkeziz de, kadının rolüne değinerek, toplumun yarısını kadınların oluşturduğuna ve gelecek kuşakların kadınlar tarafından yetiştirildiğine işaret ederek, kadınlara haklarının verilmesi gerektiğini belirtti.
KKTC'nin İKÖ nezdinde "Kıbrıs Türk Devleti" olarak adlandırıldığı Kıbrıs tasarısı, zirvede oluşturulan siyasi komiteden geçti. Tasarı, çarşamba günü İKÖ dışişleri bakanlarınca onaylanacak.
KKTC Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş, İKÖ toplantısından beklentilerinin, Annan'ın planında öngörüldüğü gibi "Kıbrıs Türk devleti" olarak kabul edilmeleri olduğunu söyledi. "Cemaat olmaktan vatandaşlık seviyesine çıkıyoruz" diyen Denktaş, Türkiye'nin başlattığı atağın neticesini veridiğini söyledi.
Yeni Şafak İslam Ülkeleri Dışişleri Bakanları toplantısı öncesinde Cidde'de Kıbrıs için alınan kararları ele geçirdi. 9 maddelik taslaktan bazı maddeler şöyle:
Her iki taraf arasında tam bir eşitlik vardır. Biri diğerini yönetmemeli.
BM Genel Sekreteri'nin uluslararası orgarinizasyon ve devletleri Kıbrıs Türkleri'ne izolasyonun kaldırılması çağrısını memnuniyetle karşılar ve uluslararası toplumdan acil adımlar atmasını bekler.
Üye ülkelerden Kıbrıs Türkleriyle işbirliğini artırmalarını maddi ve siyasi olarak izolasyonunun sona ermesi için ilişkilerini ulaşım, ticaret, turizm, kültür, bilgi, yatırım ve spor alanında gelişmesini bekler.
Kıbrıs sorunu çözülene kadar Kıbrıs Türk halkının uluslararası ortamda, temsil edilme ve sesini duyurma çabasını destekler. Kıbrıs Türkleri'nin İKÖ tam üyeliği için, yaptığı başvuru geçerlidir.
Müslüman Kıbrıs Türk halkının İKÖ çalışma, aktivite ve toplantılarına BM Genel Sekreterinin planında yer alan adıyla katılmasına karar verir. İKÖ Dışişleri Bakanları toplantısının sonuç bildirgesi için hazırlanan taslakta da ilk maddeyi Kıbrıs oluşturdu ve Kıbrıs Rum tarafı kınandı.
Toplantıda, Filistin, Irak, Afganistan, Kıbrıs, Batı Trakya, Cammu-Keşmir, Azerbaycan-Ermenistan gibi sorunlu bölgeler de ele alındı. Sezer, Hindistan ile Pakistan arasında Cammu ve Keşmir bölgelerinin ciddi bir kaygı kaynağı olmayı sürdürdüğünü belirtirken, Yukarı Karabağ uyuşmazlığının çözümü için adım atılmadığına dikkati çekti. Sezer ayrıca, Batı Trakya Müslüman Türk azınlığa gösterilen ilgiden dolayı İKÖ üyelerine teşekkür etti.Bakan Gül de, Ermenistan'ın Yukarı Karabağ'dan bir an önce çıkması gerektiğini vurguladı. Genel Sekreter Belkeziz de, Yukarı Karabağ'da Ermeni işgali altındaki toprakların iade edilmesi çağrısında bulundu.
----------------- imza------------------
