|

Karadeniz'in 'Maviş' çocukları

Karadenizli olan herkes Laz zannedilir Türkiye'de. Ancak ne Karadeniz'de bulunan herkes Laz'dır, ne de Lazca Türkçe'nin şekil değiştirmiş halidir...

Yeni Şafak
01:00 - 30/12/2002 Pazartesi
Güncelleme: 13:00 - 22/05/2017 Pazartesi
Yeni Şafak
Arşiv
Arşiv

---------------------------------- manset -------------------------------------------

----------------------- spot -------------------------

Türkiye'de yaşayan birçok insan için Lazlık, Doğu Karadeniz'in espri anlayışı gelişmiş halkını tanımlayan coğrafi bir kavramdır. Lazca'nın da Türkçe'nin Doğu Karadeniz ağzı olduğu sanılır. Oysa Laz kültürü, Anadolu'nun kadim kültürlerinden ve renklerinden birisidir. Lazca ise bu topraklarda filizlenen birçok antik dil gibi konuşan kitlesini kaybetmek üzere. Bu dili yaşatmaya gönüllü Lazlar'sa, Lazca dergilerden tutun da sözlüklere ve Laz müzik gruplarına kadar pekçok işe imzalarını atıyor. Hatta birçok Laz, artık çocuklarına Lazca isimler vermeye, açtıkları restaurant ve kafe gibi mekanları da Lazca adlandırmaya başlamış. Ogni (anla-duy) Bakkalı, Nostoni (lezzet) Lokantası gibi. Nüfus kağıtlarında da Butka (yaprak), Jova (güneş) gibi Lazca isimler yer almaya başladı. Mustafa'yı Emu, Ahmet'i Amena, İbrahim'i İba diye telaffuz eden Lazlar'ın gerçek tarihi nedir peki? Kökleri neye dayanır? Gerçek Lazlar kimlerdir?

Türkiye'de ilk Laz rock müzik grubu olan Zuğaşi Berepe'yi (denizin çocukları anlamına geliyor) kuran Mehmet Ali Beşli, her Karadenizli'nin Laz olmadığını belirtiyor. Lazca Ogni dergisinin kurucusu ve Mjora dergisinin de yayın kurulu üyesi olan Beşli, Türkiye sınırlarındaki gerçek Lazlar'ın yalnızca, Ardeşen, Pazar, Fındıklı, Arhavi, Hopa ve Borçka'da bulunduklarını ifade ediyor. Abhaz kaynaklara göre Laz kelimesinin anlamının "mavi göz" olduğunu söyleyen Beşli, Lazlar'ın cesur bir topluluk olduğunu sözlerine ekliyor.

Lazlar'ın ataları ise, 7. yüzyıl Urartu yazıtlarından edinilen bilgilere göre Kolkhiler. Kolkhi ise, Güney Kafkasya halklarına (Laz, Abhaz, Gürcü) verilen genel ad. Tarihte Lazlar'ın kurmuş olduğu Lazika diye bir de krallık var. 1461 yılından sonra Osmanlılar'ın egemenliği altına giren Lazlar, İslâm'ı kabul ediyor ve bu onlar için bir dönüm noktası oluyor. Lazlar'ın kullandığı dil ise bilindiği gibi "gideyrum, edeyrum" gibi Türkçe'nin Karadeniz ağzı değil. Lazca, Güney Batı Kafkasya dil ailesine bağlı bir dil. 1984'ten beri kullandıkları Latin alfabelerine dayalı alfabedeyse 35 harf var.


----------------- imza------------------

----------------- imza------------------



#Arşiv
#Yeni Şafak Arşiv
21 yıl önce