Türk ve Rus heyetleri, Suriye’nin İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’ndeki durumu ele almak üzere Moskova’da bir araya geldi. Masada rejim saldırılarının durdurulması ile kış mevsiminin de etkisiyle tırmanan insani dram vardı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı binasındaki görüşmede Türk heyetine Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlık ediyor. Türk ve Rus heyetlerinde diplomatların yanı sıra askeri yetkililer ve istihbarat yetkilileri de bulunuyor.
Türkiye ve Rusya arasındaki görüşmeler, İdlib’de rejim güçlerinin Türk askerlerinin bulunduğu gözlem noktalarına saldırması ve Soçi Mutabakatını ihlal etmesi nedeniyle geçen haftalarda başlamıştı. Türkiye, İdlib’deki çatışmaların önlenmesi maksadıyla bölgeye sevk edilen Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarına Esed rejimi tarafından düzenlenen saldırının, Suriye’de barış için yürütülen ortak çabalara darbe vurduğunu iletti. Türkiye’nin benzer saldırılara karşı meşru müdafaa hakkını en sert şekilde kullanmaya devam edeceği bir kez daha rejim destekçisi Rusya’ya iletildi.
- Görüşmelerde, Türk heyeti Soçi Mutabakatı’nın açıkça ihlal edildiğini belirterek, Rusya Federasyonu’nun üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiği mesajını Ankara’dan sonra Moskova’da da verdi. Şayet uzlaşmaya varılamaz ve rejim bu ay sonuna kadar İdlib’de Soçi Mutabakatı sınırlarına çekilmezse Türkiye kendi stratejisini uygulamaya sokacak. Bu çerçevede bölgedeki TSK unsurları rejim güçlerini çatışmasızlık alanı dışına itecek ve gözlem noktalarının bulunduğu bölgelerde kontrolü yeniden sağlayacak. İdlib’in kuzeyinde belli bir derinliğe inilip Suriyeliler için güvenli bir bölge oluşturulması da gereklilikler arasında.
Toplantıda, Türkiye İdlib’de yaşanan insani dram ve göç dalgasına da dikkat çekti. Rejim tarafından masum insanların öldürüldüğü ve kış şartlarında insani yaşamın zor olduğu vurgulandı. Türkiye muhataplarına insani duruma ilişkin son durumları paylaştı. Türkiye bir süredir bölgede Suriyeliler için briket evler inşa ediyor.
Heyetler arası temaslarda düğüm çözülemez ise kilitlenen konularda dışişleri bakanları ya da ülke liderlerinin devreye girmesi bekleniyor. Görüşmeler bugün kaldığı yerden devam edecek.
İyimserlik demeçleri
- Heyetler arasında görüşmelerin sürdüğü saatlerde üst düzeyde iyimser mesajlar geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya ve Türkiye’nin İdlib’e ilişkin nihai mutabakat hazırlanması için iş birliğine devam ettiğini söylerken, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov da iki heyetin karşılıklı anlayış içerisinde olduğunu bildirdi. Çavuşoğlu, Türkiye ve Rusya’nın İdlib konusunda nihai mutabakat için iş birliğine devam ettiğini belirterek, “Suriye sorununun Türkiye ve Rusya arasındaki iş birliğini etkilemesine izin vermemeliyiz” ifadesini kullandı. İdlib konusunda atılması gereken çok sayıda adım olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Türkiye ve Rusya, İdlib’de nihai mutabakat için iş birliğine devam ediyor. Bu konudaki son yanıtı, heyetimizin Moskova’da gerçekleştireceği görüşmeden sonra öğreneceksiniz. Suriye sorununun Türkiye ve Rusya arasındaki iş birliğini etkilemesine izin vermemeliyiz” değerlendirmesinde bulundu. Sergey Lavrov da, İdlib bölgesinde bulunan Türk ve Rus askeri yetkililerin tümüyle karşılıklı anlayış içerisinde olduğunu söyledi. Moskova’daki görüşmeye dikkati çeken Lavrov, “Bütün gerçekler masada. Yetkililerin, Rus ve Türk liderlerin yaptığı anlaşmalar çerçevesinde İdlib’deki durumun iyileşmesine katkıda bulunacak fikirleri sunabileceğini umuyorum” diye konuştu.
