Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsrail-Filistin barışı için İsrail’in iki devletli çözüme zorlanması gerektiğini söyledi. Fidan bölge ülkelerinin üzerinde mutabık kalınan bir çözümün garantörü olabileceğini belirterek “Türkiye de buna dahil” dedi. Fidan, Filistin-İsrail barışı için Türkiye’nin yürüttüğü çözüm diplomasini gazetelerin Ankara temsilcilerine anlattı. Bakan Fidan, özetle şunları söyledi:
ENDİŞELERİMİZİ TARAFLARA AKTARDIK:
İsrail operasyonlara başladığında biz taraflara siviller yönelik tavırdan ciddi endişe duyduğumuzu belirttik. Akabinde yoğun görüşme trafiği, seyahat trafiği başladı. Amerikalıların talebi üzerine defalarca muhataplarımızla görüştük, başka ülkelerle de görüştük.
İKİ ANA KULVAR VAR:
Esas itibariyle iki ana kulvar üzerinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Birincisi tarafları sivillerin daha fazla zarar görmesini önleyecek tavırlar almaya davet ediyoruz. Sivillere yönelik saldırıların durması, Gazze’ye insani yardımın girmesi ve sivillerin mümkün olduğunca az etkilenmesine yönelik muhataplarımızla neler yapabiliriz, onun çalışmaları var. İkinci kulvarda da, bunun yaygınlaşmaması için ne yapmamız lazım ve bu kriz aslında kalıcı bir barış için fırsata dönüştürülebilir mi? Bunun arayışları içerisindeyiz.
İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜME İSRAİL ZORLANMALI:
Sistem içerisinde bazı görüşleri de, tedavüle sokmaya başladık. Özellikle hep şunu söylüyoruz: İsrail bugüne kadar iki devletli çözüm sürecini askıya aldı. İki devletli çözüme İsrail’i zorlayacak bir tavır içerisinde olması gerekiyor uluslararası toplumun. Bölgedeki ülkeler, Arap Ligi, İslam İşbirliği Ülkeleri Teşkilatı buna önem vermeli.
GARANTÖRLER BÖLGEDEN OLMALI:
Hatta daha da ileri giderek, özellikle Filistin tarafına garantör olacak ülkelerin bölgeden olması gerektiğini telkin ediyoruz. Buna Türkiye de dahil. İsrail için de başka ülkeler garantör olsunlar. Her iki tarafın da mutabık kalacağı bir antlaşmaya varıldıktan sonra, bunun gereklerinin yerine getirilmesi hususunda garantör ülkeler sorumluluk üstlensin. İsrail bölgede kalıcı barış istiyorsa, kendisinin de güvenliğini istiyorsa Filistinlilerin bir devleti olmalı. Hem Filistinliler hem de diğer devletler buna razı olacaklar. Ancak bu tür kompozisyonla kalıcı bir barış ortaya çıkar.
İİT’DE GENİŞLETECEĞİM:
Garantörlük keyfiyetini açıkçası tartışmaya açmadık, ama ana fikir olarak şu anda ortaya koyuyoruz konuştuğumuz taraflara. Yani bunu çok dar bir halkada konuşuyoruz. İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısında da ben bunu daha geniş bir halkada dillendireceğim. Çıkış noktamız şu: Bu konunun sorumluluğunu, bölge ülkeleri üstlenmeli. Yani eğer Filistinliler içerisinde bu anlaşmanın hilafına davranacak olanlar varsa, bu ülkeler tavır koymalı. Yani tersi de diğer taraf için de olmalı. Garantörlük olarak biz ana fikri ortaya koyuyoruz, asıl sistematiğini ayrıca sistematiğin ayrıca tartışılması gerektiğini söylüyoruz.
Görüşme talepleri karşıdan geldi
Çözüm için diplomasi trafiği yürüten Dışişleri Bakanı Fidan, temaslarında talebin muhataplarından geldiğini bildirdi. Fidan, “Yaptığımız görüşmelerin yüzde 95’i karşı tarafın talebi üzerine oldu. Bu aslında Türkiye’nin önemini, ülkemizin görüşüne duyulan ihtiyacı ortaya koyan bir durum” dedi. Bakan Fidan, Çin’in krize yaklaşımı konusunda ise şu tespitlerde bulundu: “Çinliler ve Ruslar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi oldukları için onların ortak bir tutumda anlaşıp bir şey çıkarması önemli. Çin’in geçmişe kıyasla bölge meselelerine daha aktif ilgi duyması da dikkati çeken bir durum. Filistin meselesinde görüşlerimiz büyük bir ölçüde örtüşmekte”
İsrail varsa kınamadan öteye geçilmiyor
Türkiye’nin görüşlerinin evrensel doğruları yansıttığını bildiren Bakan Fidan, “Aslında temel problem uluslararası sistemin somut bir pozisyon geliştirememesi” dedi. “Bunun aşılması için çalışıyoruz” diyen Fidan, “Ama işin içinde İsrail varsa, yıllardır kınamadan öteye geçilemiyor” diye konuştu.
Gazze’yi görüştüler
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye Umman Dışişleri Bakanı Bedr bin Hamed el-Busaidi ve Pakistan Dışişleri Bakanı Jalil Abbas Jilani ile telefonda görüştü. Edinilen bilgiye göre, Fidan-Lavrov görüşmesinde, İsrail ve Filistin’deki gelişmeler ile İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ele alındı. Öte Fidan ziyaretlerine de devam edecek. Lübnan Dışişleri Bakanı Abdallah Bouhabib’in daveti üzerine Lübnan’a gideceği belirtilen Fidan, ayrıca Cidde’de (S.Arabistan) düzenlenecek İslam İşbirliği Teşkilatı Açık Katılımlı İcra Komitesi Toplantısı’na katılacak.
Batı suçlarını örtme çabasında
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Avrupa ülkelerinde Filistin’le dayanışma için bir araya gelmek isteyenlere yönelik müdahalelere tepki gösterdi. Filistin halkına destek verilmesini suç haline getirmenin kabul edilemeyeceğini kaydeden Çelik, şu değerlendirmeleri yaptı: “Yapılan gösterileri yasaklamaya çalışanların yaptığı faşizmdir. Batılı pek çok ülkede Filistin’e destek gösterilerine meydanlarda ve üniversitelerde uygulanan baskı, birilerinin kendi suçlarını örtme çabasıdır. Çocuk ölümlerine bile seçici bir adaletle yaklaşanların adalet hakkında söyleyecek sözü yoktur.”
