ABD ve koalisyon ortakları, ‘yeni dünya düzeni kurmak’ amacıyla, 11 Eylül 2001 saldırılarını bahane ederek Ortadoğu’da saldırılara başladı. Önce Afganistan’ı işgal eden ABD ve müttefiklerinin sonraki hedefi de Irak oldu. Sözde Saddam Hüseyin’in biyolojik silahlar ürettiği iddiasıyla Irak’ı işgale girişen ABD’ye tüm dünyadan tepkiler yağdı. ABD halkı dahil dünyanın her yerindeki barış yanlılarından “Savaşa hayır” çığlıkları yükseldi. Yeni Şafak, “Savaşa ‘Aydın’ Direnişi” başlığıyla 2 Kasım 2002’de sayfalarına taşıdığı haberle “13 binden fazla Amerikalı akademisyen, Bush’un Irak’a saldırı planına karşı hazırlanan mektuba imza koydu. Londra’da ‘cadılar bayramı’ savaş karşıtı protestoya dönüştü” ifadeleriyle barış yanlılarının sesi oldu.
DENETÇİLER IRAK’TA
Bu dönemde Birleşmiş Milletler (BM) silah denetçileri incelemeler yapmak için Irak’a gitti. Silah denetçileri heyetinin başkanı Hams Blix ve aralarıda Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed el Baradey’in de bulunduğu 30 kişilik grup, Irak’ın kitle imha silahı üretip üretmediğini tespiti için çalıştı. Yeni Şafak 19 Kasım 2002 tarihli baskısında “Denetçiler Bağdat’ta” başlığıyla silah denetçilerinin çalışmalarını anlattı.
ANKARA’DA YOĞUN DÖNEM
ABD, Saddam Hüseyin’in biyolojik silahlar ürettiği iddiasıyla Irak’ı işgale giriştiğinde, Irak’ın kuzeyinden yürüteceği operasyon için toprak ve hava sahasını kullanmak için Türkiye’nin kapısını çalmaya başladı. Bunun üzerine Türkiye’de siyasi yönden çok yoğun bir dönem yaşanmaya başladı. AK Parti lideri Recep Tayyip Erdoğan da o dönemde yaptığı açıklamalarda “Birleşmiş Milletler’in (BM) kararı olmadan, Türkiye’nin kararını netleştirmeyeceğini” belirtti. 24 Aralık tarihli, “Ankara Irak konusunda kararını bu hafta verecek” başlığıyla çıkan haberde ise Ankara’nın son kararını MGK toplantısında vereceği belirtildi.
BARIŞÇI ÇÖZÜM ARAYIŞLARI
Yanı başındaki işgale karşı olan Türkiye, siyasi yollardan “barışçı çözümler” için tüm yolları aradı. Dönemin Başbakanı Abdullah Gül, Irak’ta savaş istemediğini söyledi. Bunu da 25 Aralık 2002 tarihinde manşetine “Savaş İstemiyoruz” başlığıyla taşıyan Yeni Şafak, iş dünyasının sesine de kulak vererek “Ekonomi Darbe Alır” dedi. Sivil kuruluşların ve iş dünyasının savaş karşıtı açıklamalarından sonra TBMM İnsan Hakları Komisyonu da Türkiye’nin savaşa girmesine karşı çıktı. Bu durum da “Savaşa İsyan” başlığıyla 27 Aralık 2002 tarihli Yeni Şafak’ta manşete taşındı.
ABD’NİN LOBİ ÇALIŞMALARI!
Türkiye’nin işgale karşı duruşu ABD’yi çıkmaza soktu. Türkiye’yi Irak cephesine süremeyen Amerika, Ankara’yı karıştırma planlarına girişti ve dönemin hükümetini by-pass edip isteklerini kabul ettirmek için askerin hükümete baskı yapmasını istedi. Dönemin ABD Genelkurmay Başkanı Richard Myers da bunun için lobi çalışmalarına girişti.
İSTANBUL’DA BEŞLİ ZİRVE
23 Ocak’ta İstanbul’da İran, Ürdün, Mısır ve Suudi Arabistan’ın katılımıyla 5’li Irak zirvesi yapıldı. Zirvede savaşı durdurmak için Saddam Hüseyin’e 7 maddede çağrı yapıldı: “BM denetçileri ile aktif işbirliğinde bulun. Denetçileri, kitle imha ilahları bulunmadığına ikna et. BM ve denetçiler aleyhindeki beyanlara artık son ver. Denetçilerin denetimlerine devam etmesine izin ver. Gelecekte de kitle imha silahı bulundurmamayı taahhüt et. Komşularına güven telkin edecek davranışlarda bulun. Kendi halkınla uzlaşma içinde ol.” Yeni Şafak’ın 24 Ocak 2003’te “Boğaz’da Barış Rüzgarı” başlığıyla verdiği haberde “Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da bir araya gelen Suriye, Ürdün, Mısır, Suudi Arabistan ve İran dışişleri bakanları, Irak sorununa barışçı bir çözüm bulunması için Irak ve ABD’ye ‘Bölgede savaş istemiyoruz’ mesajını verdi” dendi.
MGK TOPU MECLİS’E ATTI
ABD ısrarla işgal hazırlıkları yaparken Türkiye, Irak BM Güvenlik Konseyi’nin vereceği kararı bekleyeceğini açıkladı. Ankara’da diplomasi trafiği had safhaya çıktı. 31 Ocak’ta toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK), Irak operasyonu konusunda topu Meclis’e attı. MGK bildirisinde şu ifadeler yer aldı: “Türkiye, BM Güvenlik Konseyi kararı uyarınca Irak’ın kitle imha silahlarından arındırılması gereğine inanmaktadır. Irak’ın BM ile işbirliğini aktif bir biçimde sergilemesi önem taşımaktadır. Türkiye, sorunun barışçı yollardan çözümünden yanadır. Türkiye, barışçı bir çözün yeğlemekle birlikte, askeri müdahale kaçınılmaz olduğu takdirde, ulusal çıkarlarını koruyacaktır.” Yeni Şafak bu haberi 1 Şubat tarihli manşetine “Karar Meclis’in” başlığıyla taşıdı.
VAHİM GELİŞMELER YAKLAŞIYOR
MGK’nın “TBMM’den yetki alın” tavsiyesinin ardından konu Bakanlar Kurulu’na taşındı. Hükümet, Anayasa’nın 92. maddesine göre Meclis’ten “asker göndermek” ve “yabancı asker kabul etmek” için ayrı yetki alma sürecine girdi. Hükümet öncelikli olarak BM silah denetçilerinin 14 Şubat 2003’te açıklayacağı raporu beklemeye başladı. Ancak Ankara’yı savaş ateşi ısıtmaya başladı. AK Parti lideri Erdoğan, “Vahim gelişmelerin yaklaştığı” yönünde açıklamalar yaptı. Erdoğan, “Irak’ta bugünkü yapının değişmesi halinde Türkiye bu sürecin karar mekanizmasında yer almalıdır. Harekatın başında denklem dışı kalırsak, harekettan sonraki gelişmeleri yönlendirecek konumda olamayız” ifadeleriyle görüşünü bildirdi. Dönemin CHP Lideri Deniz Baykal da “ABD’nin Irak’a girmesi halinde Türkiye’nin de Kuzey Irak’a asker göndermesinin kaçınılmaz olacağını” ifade etti.
KATLİAMA EVET Mİ HAYIR MI
Yeni Şafak bu dönemde yaptığı haberlerle işgale karşı dik durdu. Siyasilerin açıklamalarını 5 Şubat’ta birinci sayfaya taşıyan Yeni Şafak “Kararı Veren Akıbetten Sorumludur” başlığını attı. Ancak buna rağmen yüzbinlerin ölümü anlamına gelen Irak harekatıyla ilgili karar 6 Şubat’ta Meclis gündemine geldi. Yeni Şafak bu haberi de “Katliama Evet Mi Hayır Mı” ve “ABD’nin Katliamına Asla Ortak Olmayız” başlıklarıyla vererek işgale karşı net duruşunu sergiledi.
İLK TEZKERE İNŞAAT İZNİNE
6 Şubat’ta Meclis’te görüşülen tezkereyle “ABD, Van ve Diyarbakır Havaalanları ile İskenderun Limanı’nda savaş inşaatı yapabilme” izni alındı. TBMM, askeri üs ve tesisler ile limanlarda gerekli yenileştirme, geliştirme, inşaat, tevsi ve altyapı çalışmalarıyla ilgili olarak ABD’ye mensup teknik ve askeri personelin 3 ay süreyle Türkiye’de bulundurulmasına yetki verdi. Bu yetkinin ardından vakit kaybetmeyen ABD, İncirlik Üssü’nün pist ve çevresinde onarımlara başladı.
PİYASALAR ETKİLENDİ
İlk tezkerenin ardından Türkiye’de hareketli günler başladı. Muhtemel Irak savaşının söylentisi bile piyasaları etkiledi. Yeni Şafak bu süreçte de yaptığı haberlerle işgale dur demeye devam etti. Ancak “Türkiye’de asker bulundurma” ve “asker gönderme” tezkeresiyle ilgili süreç son sürat devam etti. Başbakan Gül 13 Şubat 2003’te yaptığı açıklamada, Irak’la ilgili hükümet politikasının birkaç gün içinde netleşeceği açıklamalarını yaptı.
ABD’NİN PLANI SUYA DÜŞTÜ
ABD ve İngiltere Irak’a saldırıya hazırlanırken, 14 Şubat’ta raporlarını BM Güvenlik Konseyi’ne sunan BM silah denetçilerinin şefi Hans Blix ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın Başkanı Muhammed el Baradey, Irak’ta yasak silahlara rastlamadıklarını açıkladı. Blix, Irak’ta kitle imha silahı bulunmadığını, ancak bazı yasaklı materyallerle ilgili açıklanması gereken noktalar olduğunu söyledi. Bu rapor, ABD’nin bütün bahanelerini ve planlarını suya düşürdü.
ZORAKİ TEZKERE
Yeni Şafak bu süreçte yine tarihi manşetlere imza atarak ‘savaşa hayır’ dedi. 16 Şubat 2003’te “Küresel İsyan” manşetiyle çıkan Yeni Şafak, “Beş kıtada 60’dan fazla ülkede ve 500’den fazla şehirde meydanlar ‘savaşa hayır’ dedi. Tarihi günde, gösterilere on milyonlarca insan katıldı” dedi. Tüm bunlara rağmen haftalarca Türkiye ve dünya gündeminin en önemli konusu haline gelen Başbakanlık yetki tezkeresinin TBMM gündemine getirilmesi kararlaştırıldı. 6 saat 20 dakika süren Bakanlar Kurulu toplantısından sonra yetki tezkeresi bakanlar tarafından imzalandı. Yeni Şafak bu haberi de 25 Şubat 2003’te manşetten “Zoraki Tezkere” başlığıyla duyurdu.
EKONOMİK BOYUTLARINI TARTIŞTIK
“Yurt dışına asker gönderme ve Türkiye’de yabancı asker bulundurma” konusundaki 6 ay süreli tezkere 62 bin ABD askerini kapsıyordu. Bu karar çok sert tepkilere neden oldu. Dönemin Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, “Tezkere meşru değil. Kabul edilmezse Türkiye’de demokrasi gelişir” açıklamaları yaptı. Yeni Şafak, savaş ihtimalini tüm detaylarıyla masaya yatıran haberler yaptı. Savaşın ekonomik boyutlarını da tartışmaya açan Yeni Şafak 26 Şubat’ta “Irak’la Savaş Bizi Yoksullaştıracak” başlığıyla verdiği haberde “2001 krizi ile önemli bir yoksullaşma süreci yaşayan Türkiye, 2003 yılında belini doğrultamadani bulaştığı bu savaş nedeniyle yeni bir yoksullaşma süreci yaşayacak” dedi.
AK PARTİLİLER TEREDDÜTTE
28 Şubat 2003’te “Önce Meşruiyet” başlığıyla çıkan Yeni Şafak, “Irak harekatıyla ilgili Başbakanlık tezkeresinin genel kurulda görüşülmesi ulusal ve Uluslar arası meşruiyet kaygıları sebebiyle yarına ertelendi” diyerek tezkerenin 1 Mart’ta oylanacağını duyurdu. Kritik tarih olan 1 Mart geldiğinde ise Yeni Şafak “Dünya ‘Hayır’ Diyor” başlığıyla çıkarak tezkerenin reddedilmesi için mücadele etti. Toplantı öncesinde milletvekillerine yönelik ‘hayır’ baskısının yoğunlaştığını dile getiren Yeni Şafak AK Partililer’in tereddütte olduğunu duyurdu.
VE O YETKİ VERİLMEDİ
1 Mart’ta tarihi oylamalarından birini yapan TBMM, hükümete istediği yetkiyi vermedi. Oylamaya katılan 533 milletvekilinden 264’ü yetki tezkeresinin kabulü yönünde oy kullanırken, 250 milletvekili red oyu verdi. 19 milletvekili çekimser kaldı. Tezkerenin kabulü için 268 milletvekilinin kabul oyu vermesi gerekiyordu. Bu nedenle tezkere kabul edilmedi. Böylece ABD’nin 62 bin askeri ile 255 uçağını Türkiye’de konuşlandırma ve buradan Irak’a girme planı yatmış oldu. Bu haberi de 2 Mart’ta “Meclis ‘Barış’ Dedi” başlığıyla manşetine taşıyan Yeni Şafak, “Tarihi oylamalarından birini yapan TBMM, yurtdışına asker gönderme ve yabancı askelerin Türkiye’de konuşlanması için hükümete istediği yetkiyi vermedi” dedi.
- TÜRK HALKI SAVAŞ İSTEMEDİ
ABD’li şirketler tarafından yapılan anketlerde, Türkiye’nin yüzde 83’ünün savaş istemediği belirlendi. Yeni Şafak 6 Aralık 2002’de “Savaşa Hayır” manşetiyle çıktı. “ABD şirketi PEW: Türkiye’nin yüzde 83’ü savaş istemiyor” denen haberde “ABD kuruluşunca Türkiye’de yapılan kamuoyu araştırması, halkın Ankara’nın savaş için Washington’a üs desteği vermesine karşı olduğunu ortaya koydu” ifadeleri yer aldı. Türk halkı da mitingler düzenleyerek işgale karşı çıktı. Meydanlarda barış isteyenler Yeni Şafak’ın 23 Aralık baskısında “Bush’u Durdurun” başlığıyla haberleştirildi. Haberde, “Ankara Savaş Karşıtı Platformu’nun düzenlediği ‘Savaşa Hayır’ mitinginde, ABD’nin Irak’a yönelik harekatına Türkiye’nin destek vermemesi istendi. Mitingte ‘ABD askeri olmayacağız’ pankartı dikkat çekti” spotu yer alıyordu.
- TÜRK HALKI MEYDANLARI DOLDURDU
- Türkiye’nin tek ses olduğu süreçte Çağlayan Meydanı’nda toplanan savaş karşıtları, ABD’nin menfaatleri için Irak’a savaş açmasına insanlığın sessiz kalmayacağını haykırdı. Bu çığlığı dünyaya duyuran Yeni Şafak 30 Aralık’ta “Savaşa Hayır” başlığı ve “Birçok sivil toplum örgütü ve sendikanın ortaklaşa düzenledikleri mitingde Ameriya’ya tepki yağdı” spotuyla gösterileri sayfalarına taşıdı. Başbakan Gül, Irak sorununun barışçı çözümü için Ocak 2002’de Ortadoğu’yu ziyaret ederek işgali engellemeye çalıştı. Gül gezisinin son durağı olan Tahran’da “Savaş felaket olur, önlemek için gayret sarfetmeliyiz” açıklamalarını yaptı.
- MECLİS’İN ATEŞLE İMTİHANI
- 27 Şubat’ta “Meclis’in Ateşle İmtihanı” manşetiyle çıkan Yeni Şafak “Hükümetin ‘yurt dışına asker gönderme ve Türkiye’de yabancı asker bulundurma’ tezkeresi bugün Meclis’te görüşülüyor. Milletvekilleri tarihi bir karar verecek” diyerek gizli yapılması beklenen görüşmenin detaylarını okuyucularına sundu. Medyada tezkere konusunda en sert tavrı takınan Yeni Şafak, milletvekillerine de yol gösterdi. AK Parti grup toplantısında ‘ABD’ye güvensizliklerini’ belirterek tezkereye sıcak bakmayacakları mesajını veren milletvekilleri, TBMM Genel Kurulu’nda da gelişmeleri Yeni Şafak’tan takip etti.
