İstanbul’un simge eserlerinden birisi olan Ayasofya şu anda müze statüsünde bulunuyor ve her yıl milyonlarca ziyaretçi ağırlıyor.
Ayasofya'nın tekrardan ibadete açılması için Danıştay kararı merakla bekleniyor. Peki Ayasofya neden müze oldu? Ayasofya ne zaman müzeye çevrildi?
Türkiye ve İslam dünyasının gözü kulağı Ayasofya için Danıştay’dan gelecek müjdede. 2 Temmuz’daki duruşmada tarafları dinleyen Danıştay 10. Dairesi’nin kararını yarın açıklaması bekleniyor. Daire, 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal ederse, Ayasofya 86 yıl sonra yeniden cami olacak. İdari Yargılama Usulü Kanunu’na göre Danıştay’ın verdiği kararın 30 gün içerisinde yerine getirilmesi gerekiyor.
Ayasofya ne zaman yapıldı?
Mimarlık tarihinin ayakta kalmış en önemli yapılarından biri olan Ayasofya, mimarisi, ihtişamı ve işlevselliğiyle dikkat çekiyor. Doğu Roma İmparatorluğu döneminde yapılan önce Büyük kilise daha sonra ise Ayasofya adıyla anılan yapı İmparator Konstantios tarafından 360 yılında yapıldığı biliniyor. Ancak kilise iki kere yıkılıp iki kere baştan tekrar yaptırıldığı kayıtlarda yer alıyor. Yine görkemli ve gösterişli olması için farklı şehirlerden antik mimari sütun, mermer parçasının toplatıldığını kayıtlardan öğreniyoruz.
Ayasofya Doğu Roma döneminde İmparatorların taç giyme merasimlerinin yapıldığı mekan olarak da kullanılmış. 4. Haçlı Seferleri sırasında ise kilisenin yağmalandığı biliniyor.
Ayasofya Bizans İmparatoru 1. Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında dönemine göre 5 yıl gibi kısa bir sürede İstanbul'un tarihî yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali olup 1453 yılında İstanbul'un Osmanlılar tarafından alınmasından sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürüldü.
Ayasofya ne zaman müze oldu?
1453’te camiye çevrilen Ayasofya birçok defa restore edildi. 1930 ile 1935 yılları arasındaki restorasyon çalışmaları nedeniyle halka kapatılan Ayasofya Bakanlar Kurulu’nun 24 Kasım 1934 tarih ve 7/1589 sayılı kararıyla müzeye çevrildi. 1934 yılından itibaren Ayasofya müze olarak hizmet vermekte.
- Danıştay 10. Dairesi'nin Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etmesinin ardından Ayasofya'nın Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, 10 Temmuz'da Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.
Ayasofya'nın tarihi ve önemi?
Ayasofya Doğu Roma İmparatorluğu'nun İstanbul'da yapmış olduğu en büyük kilise olup aynı yerde üç kez inşa edildi. İlk yapıldığında Megale Ekklesia (Büyük Kilise) olarak adlandırılmış, 5'inci yüzyıldan İstanbul'un fethine kadar Hagia Sophia (Kutsal Bilgelik) olarak isimlendirildi. İmparator Konstantios tarafından 360 yılında yaptırılan Megale Ekklesia ve İmparator II. Theodosis'in 415 yılında yeniden inşa ettirdiği kilise halk ayaklanmalarında yıkıldı.
16'ncı ve 17'nci yüzyıllarda, Ayasofya'nın içine mihraplar, minber, müezzin mahfilleri, vaaz kürsüsü ve maksureler eklendi.Yapının dışına farklı dönemlerde yaptırılan minareler, medrese, sıbyan mektebi, muvakkithane, şadırvan, sebiller, güneş saatleri, mütevelli heyeti odası ile Ayasofya, Osmanlı Dönemi'nde kompleks bir yapıya dönüştürüldü.
