25 Ağustos 1934.
Eğitim Bakanı Abidin Özmen aldığı bir emri Başbakanlığa bildiren bir yazı yazdı....
- “Aldığım büyük şifahi emir üzerine Ayasofya Camii’nin müze haline konması için icap eden tetkikata başlanması hakkında verilen emrin bir suretini arz eylerim efendim.”
'Sultanahmet kütüphane oluyor'
Sultanahmet’in de kütüphane yapılacağı iddiası ortaya atılmıştı.
Cumhuriyet gazetesinin 7 Eylül 1934 nüshasında Sultanahmet Camii’nin de müzeye çevrileceği iddiası dile getirilmişti.
24 Kasım 1935 günü altında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ve Başbakan İsmet İnönü’nün imzalarının olduğu Bakanlar Kurulu kararıyla Ayasofya müzeye çevrildi.
- “Eşsiz bir mimarlık sanat abidesi olan İstanbul’daki Ayasofya Camisi’nin tarihî vaziyeti itibarıyla müzeye çevrilmesi bütün Şark âlemini sevindireceği, insanlığa yeni bir ilim müessesesi kazandıracağı cihetle bunun müzeye çevrilmesi...”
10 Aralık 1935 günü Ayasofya’nın dış parmaklıklarına da bir levha asıldı:
Müze olarak 1 şubat 1935 günü açılırken Ayasofya’nın ilk gün ziyaretçi sayısı 833 kişi olmuştu. Bunların 370 kadarı ise yabancı turistlerdi.
Kazasker Mustafa İzzet Efendi’nin yazdığı levhalar müze olduktan sonra çıkarılmıştı. Levhaların geri gelmesi 1949 yılında oldu.
- Bu 8 adetlevhada"Allah", "Muhammed", "Ebubekir", "Ömer", "Osman", "Ali", "Hasan" ve "Hüseyin" isimleri yazılıdır.
1965 yılında Suat Hayri Ürgüplü’nün başbakanlığını yaptığı koalisyon hükümeti konuyu Diyanet İşleri Başkanı Tevfik Gerçeker’e sordu.
1970’li yıllarda ise Milliyetçi Cephe hükümetinin iktidarı sırasında İslam Konferansı Örgütü’nün Dışişleri Bakanları zirvesinde namaz Ayasofya’da kılındı.
Milli Selamet Partisi’nden seçilen dönemin Devlet Bakanı Hasan Aksay Başbakan Demirel’den Ayasofya’nın cami olarak açılmasını talep etti.
- Aksay mektubunda;
- “Sayın Süleyman Demirel, Başbakan, Ankara.
- Şehitlerin taleplerini dile getiriyorum.
- İstanbul’umuzun fethinin sembolü olan Ayasofya’nın eskiden olduğu gibi ibadete açılmasını temin bakımından, ilgili Devlet Bakanı olarak yaptığım müracaatı daha fazla geciktirmeden kanunları uygulamanızı ve caminin ibadete açılmasına mani olmamanızı son bir defa talep ediyorum. Gereğine tevessül edeceğinizi umarım.
- Saygılarımla.” ifadelerini kullandı.
46 yıl aradan sonra ilk ezan okundu
1980 yılında Ayasofya’dan ezan okundu. Dönemin Kültür Bakanı Tevfik Koraltan tarafından Abdülmecit mescidi ibadete açıldı ve bazı İslam ülkelerinin büyükelçilerinin katılımıyla Cuma namazı kılındı.
Darbe ile mescid kapatıldı
1980 darbesi ile Ayasofya’daki mescid ibadete kapatılıp minarelerden okunan ezana son verildi.
- 10 Şubat 1991 gününde darbeciler tarafından kapatılan Abdülmecid Mescidi dönemin Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek tarafından tekrar ibadete açıldı.
13 Nisan 1994 gününde DYP Isparta Milletveki Ertekin Durutürk Ayasofya Camimin ibadete açılmasıyla ilgili kanun teklifinin (2/30) doğrudan gündeme alınmasına ilişkin kanun teklifini meclise sundu.
