|

Bir Vatan Kahramanı: Namık Kemal

Bir Roman Kahramanı: Namık Kemal, Ketebe Yayınları’ndan çıktı. Hüseyin Su editörlüğünde çıkan ve kıymetli birçok yazarın katkısıyla okurlara ulaşan kitap Namık Kemal Üniversitesi tarafından 2012 yılında sipariş edilen bir çalışmanın gözden geçirilmiş ve akademik dünyanın dışında da okunmasını sağlamaya çalışmış edisyonu.

Halil İbrahim İzgi
04:00 - 15/01/2021 Cuma
Güncelleme: 05:13 - 15/01/2021 Cuma
Yeni Şafak
​Namık Kemal
​Namık Kemal

Namık Kemal, okul sıralarından geçen her Türk’ün yolunun birden fazla kesiştiği bir isimdir. Okul müsamereleri, kurgu kitaplar, şiirler ve nihayetinde edebiyat dersi müfredatında okkalı bir isim. Herkesin bildiğini sandığı bir isim hakkında herkesin tekrar tekrar yeniden düşünmesi, yine hepimizin üzerinde düşünmesi gereken ince bir durum.

Bir Roman Kahramanı: Namık Kemal, Ketebe Yayınları’ndan çıktı. Hüseyin Su editörlüğünde çıkan ve kıymetli birçok yazarın katkısıyla okurlara ulaşan kitap Namık Kemal Üniversitesi tarafından 2012 yılında sipariş edilen bir çalışmanın gözden geçirilmiş ve akademik dünyanın dışında da okunmasını sağlamaya çalışmış edisyonu. Namık Kemal’i farklı yönleriyle ele alan kitabın içindeki bilgilerin başlangıç seviyesindeki meraklıdan araştırma yolundaki akademisyene kadar birçok kişinin ihtiyaçlarını kapsayacağını düşünüyorum. Sonunda bulunan kişiler ve yerler dizininin ayrı ayrı yer alması, hayatına tesir eden, hayatına tesir ettiği kişileri bir arada görmek için kıymetli. Namık Kemal’in coğrafyası diyebileceğimiz yerler dizini ise ufkunu besleyen toprakları net olarak görmemize yardımcı oluyor.

GAYRETLİ BİR İNSAN PORTRESİ


Bir Roman Kahramanı: Namık Kemal, Türk edebiyatının kurucu figürlerinden biri olan yazarın daha çok romancı kimliği, düz yazı uğraşıyla ilgili yönünü inceliyor. Kitabın ilk neşredildiği zamandan bu yeni edisyonuna geçen zamanda değişen çok da bir şey olmadığını, Namık Kemal’e bakış tarzının hakkaniyetli ve öğretici olduğunu söylemek mümkün.

Namık Kemal’in yurt içi ve yurt dışı sürgünlerinin tafsilatlı olarak anlatıldığı yazılarda gayretli bir insan olarak portresine sıkça yer veriliyor. Konuların, sebep sonuç ilişkilerinin birbiriyle çok yakın seyrettiği kitaptaki bölümler büyük ölçüde özgünlüğe sahip ve Namık Kemal’i anlamak için yeterli ipuçlarını veriyor.

Namık Kemal üzerine yazılanlar, yazarın gerçek dünyasını ne kadar anlatabiliyor? Biraz daha ileri gidelim. Namık Kemal’i bir yazar olarak görmek ne kadar mümkündür? Millet ve vatan kavramlarını tedavüle sokarak içinde bulunduğumuz günler için bize temel pencereler açan kişinin yazarlık iddiasında bulunduğunu söyleyebilir miyiz?

Namık Kemal, zamanında gazetelere gösterilen rağbeti hayli iğneleyici şekilde ifade etmiş ve kimsenin okumadığı ve az sayıda basılan bu kağıt parçalarına yönelik ilginin temel sebebinin yasaklar olduğunu dile getirmiş. Yazı dünyasının içinde bulunduğu bu fiktif, kurgusal canlılığı daha ilk günde görmüş bir münevverin yazarlıkla tatmin olması ve kendini bu kalıbın içinde tanımlaması ne denli mümkün olabilir? Bu zorluklar ortadayken onu bir roman kahramanına indirgemek bir haksızlık olabilir. Neyse ki kitap isminde tercih edilen bu çekici terkip muhteviyatı sınırlamamış.

NAMIK KEMAL ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR

Namık Kemal’in Hürriyet’inin tıpkıbasımı Vakıfbank Kültür Yayınları tarafından yapılmıştı. Sadettin Nüzhet Ergun’un Namık Kemal’in Hayatı ve Şiirleri de Göktürk Ömer Çakır’ın editörlüğünde Historia Yayınları tarafından neşredilmişti. Yazarın diğer önemli yönü olan biyografi yazarlığı da Namık Kemal’in Tarihi Biyografileri kitabında İskender Pala tarafından incelenmişti.

Ele avuca sığmaz düşünceleri dolayısı ile değil muarızları, fikir pınarından kanarak içenler tarafından bile gölgede bırakılan Namık Kemal’in tam olarak anlaşılması için gösterilen her türlü çabanın Türkiye’nin üstü örtülen veya kişilerle özdeşleştirilerek yapısal karakteri gözlerden gizlenen sorunlarını çözme kabiliyeti bulunuyor. Potansiyelini, oluşturduğu yeni dille enerjiye çevirmeye çalışan Namık Kemal’i kemal-i ciddiyetle kavramak için ortaya samimiyet ve ciddiyetle konulan her çabanın kıymetli olduğunun tekrar altını çizmek gerekiyor. Namık Kemal, üzerindeki fikir kıyafetleriyle bir dönemin geçici eğilimlerini temsil etmiş teatral bir karakter değil. Hayatı ve yazdıkları arasında tenakuz bulunmayan, güncel zehirlere karşı aşılar geliştirmeye gayret etmiş yüce bir ruh.

Edebi türlerin gelişimini gören, geçmişi gelecekle buluşturmak için yeni türleri denemekten çekinmeyen ama hep yerli kalmaya özen göstermiş vatan sevdalısı bir derviş. Yazıları üzerinden yaptığımız entelektüel otopsisi bize onun nefsini arka plana atarak içinde bulunduğu şartlarda eserler ortaya koymaya gayret ettiğini gösteriyor. Tiyatro eserleri, şiirleri, romanları ve gazete yazılarıyla aslında hep aynı gayeye hizmet etmeye çalışmış: Daha fazla zihne ışık olmak.

Bugün, Namık Kemal’in paltosundan çıkan Türk düşünce dünyası, yeni zannettiği ama neredeyse iki asırdır patinaj yaptığı konularda yeniden düşünme ve çıkmaz sokak önünde ağlaşmaktan vazgeçme imkanına sahiptir. Zira Namık Kemal düşüncelerine katılsın ya da katılmasın herkes için namuslu bir fikir zemini sunuyor. Ortaya koyduğu eserlerin çeşitliliği çözmeye çalıştığı problemlerin kompleks yapısını da işaret ediyor. “Bir Roman Kahramanı: Namık Kemal” terkibinin Bir Vatan Kahramanı: Namık Kemal’e dönüşmesiyle bunu daha net anlamak mümkün olacak. Temel meselesi Türkiye’yi kavramak olan yazarların bir araya gelerek vücuda getirdikleri eser, Namık Kemal’in kim olduğuna dair bir sorunun cevabı olmakla birlikte onu nasıl anlamak gerektiği konusunda yöneltilmiş faydalı bir soru da aynı zamanda.

#Namık Kemal
#Hüseyin Su
#Ketebe Yayınları
3 yıl önce