|

Böcekbaşı'dan Yunus'a polis kıyafetleri

Osmanlı dönemi polis teşkilatında Bostancı, Böcekbaşı gibi ünvanlar vardı. Tabi her ünvanın da kendine has bir kıyafeti. Günümüzün Yunus, Martı ve Şahinlerinin üniformaları ise eskinin “memur bey”lerine göre oldukça sade.

00:00 - 24/12/2006 Pazar
Güncelleme: 06:57 - 24/12/2006 Pazar
Yeni Şafak
Böcekbaşı'dan Yunus'a polis kıyafetleri
Böcekbaşı'dan Yunus'a polis kıyafetleri

Pek çok din ve kültürden insanı bir arada tutabilmiş ve huzur içinde yaşamalarını sağlayabilmiş nadir imparatorluklardan biri olan Osmanlı'da, polis teşkilatının önemli bir rol oynadığını söylemeye gerek yok. Osmanlı Polis Teşkilatı'nda da günümüz polis teşkilatı gibi, çeşitli rütbeler, ünvanlar ve bunları belirtmede kullanılan üniformalar vardı. Mesela, padişahı korumakla görevli Bostancılar "Berata" denilen bir külah takar, kırmızı kaftan ve mavi şalvar giyerlerdi. Kuşaklarında kıymetli taşlarla bezenmiş bir hançer bulunurdu. Emrinde tövbekar sabıkalıları çalıştıran, bu nedenle suçluları kolayca yakalayan, idam da dahil, ceza verme yetkisi olan Böcekbaşı'nın kıyafeti ise yeşil kaftan, yeşil başlık ve mor şalvardı. Tanzimatla ve daha sonra cumhuriyetle birlikte bu ünvanlar, görevleri ve kıyafetleri de değişti. "Nereden biliyorsun?" derseniz, İstanbul Emniyet Müdürlüğü Osmanlı'dan günümüze polis kıyafetlerinin tanıtıldığı bir kitap yayınladı. Oradan biliyorum. "Geçmişten Günümüze Polis Kıyafetleri" ismini taşıyan kitap, Faruk Saraç'ın düzenlediği "Geçmişten Günümüze Polis" defilesi esnasında çekilmiş fotoğraflardan oluşuyor. Osmanlı Dönemi polis kıyafetleri, arşivlerden seçilen 600 fotoğraf örnek alınarak ve döneminin kumaş özellikleri de göz önünde bulundurularak tekrar üretilmiş. Kitapta, Şahin'ininden Yunus'una, Martı'sından, Atlı Polis'ine kadar günümüzün polis kıyafetlerini de görebilirsiniz. İl Emniyet Müdürü Balo Kıyafeti'ni ise defilede tanıdık bir isim sunmuş: İstanbul Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah.

yeniçeri ağası

Yeniçeri Ağası günümüzün Orgenarali idi. Başkentin güvenliği, sarayın korunması ve esnafın denetlenmesi gibi görevleri vardı.

böcekbaşı

Böcekbaşı yakaladığı suçluları ya yeniçeri ocağına, ya ağa kapısına, ya da babacafer zindanlarına gönderirdi.

üsküdar polis müdürü

Polis teşkilatı birinci meşrutiyetle kuruldu. İstanbul dört bölgeye ayrılmıştı: İstanbul, Üsküdar, Beyoğlu ve Beşiktaş Polis Müdürlükleri. Üsküdar Polis Müdürü'ne tüm Anadolu yakası bağlıydı.

ikinci meşrutiyet

İkinci meşrutiyetle birlikte Polis Nizamnamesi yayınlandı. Polisler bu kitapla polisliğe hazırlanıyordu. Türk polisi kıyafetleri artık şapkalıydı.

polis memuru

Cumhuriyet'in ilanından sonra ilk polis kıyafetleri beyazdı. Bu kıyafet, vefat etmiş olan emekli polis memuru Sait Cerrah'ın, yani Celalettin Cerah'ın babasının giydiği üniformaydı.

kadın polis

Emniyet teşkilatı kadınları polisliğe ilk defa 1929 yılında kabul etti. İlk kadın polis Feriha Sanerk'ti.


17 yıl önce