Semerkand, Mostar, Milli Hikâye gibi farklı dergilerden tanıdığımız bir sima olan yazar Ozan Bodur, Osmanlı Devleti’nin son yılları ile Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna dair birçok önemli çalışmaya imza atıyor. Yazarın ilk çalışması olan Operasyon 1915 isimli tarihi romanında Osmanlı’nın en dağdağalı zamanlarında, hilafetin öneminin her zamankinden daha ziyadeleştiği, bunun karşısında dış mihrakların Devlet-i Âliye üzerindeki kötü emellerini her zamankinden daha fazla aşikâr hale getirdiği bir zaman dilimi anlatılıyordu.
Operasyon 1915 adlı eseriyle on binlerce okura ulaşan Ozan Bodur, bu defa merceğini 1878 yılına tutuyor. Son kitabı Darbe 1878, bir manada ilk kitabın geriye dönük bir devamı niteliğinde görülebilir. Bu yönüyle hikâyenin ilk bölümünü de görme şansımız oluyor böylece.
Abdülhamid ve dönemini anlamak
Ünlü tarihçi François Georgeon’ın şöyle bir sözü var; “Abdülhamid ve dönemini anlamak, bugünkü Türkiye’yi anlamaktır!” Bodur bu son çalışması Darbe 1878 ile belki de söz konusu dönemi kurgusal atmosferde tekrar inşa ederek, bizim dönemin olaylarını anlamamıza bir hayli yardımcı oluyor. Tarihi tarih kitaplarından çok, başarılı tarihi romanlardan okumak daha faydalı oluyor. Bunun bir nedeni de tarihi romanlarda, ideolojik hataların daha az yapılmış olma olasılığı hep vardır. Roman, resmi kurgunun ve resmi tarih anlayışının ötesinde bize bir takım şeyler söyleyebiliyor. Bodur’un kitabının bu yönden oldukça başarılı bulduğumu söyleyebilirim.
Rus harbi sonrasında zor günler yaşayan payitahtta saraya kadar sirayet etmiş olan büyük bir ihanetin izleri Darbe 1878’de ayrıntıları ile ortaya çıkarılıyor. Kitapta Osmanlı tahtının genç hakanı II. Abdülhamid Han’ı tahttan indirmek için faaliyet yürüten gizli yapılanmaların peşine düşülüyor. Yüzlerce yıldır faaliyet yürüten masonik örgütlerden, Intelligence Service’e, Çar hesabına çalışan Okhrana ajanlarından payitahtın izbe sokaklarına sinmiş suç örgütlerine değin birçok yapıya değiniliyor.
Yazar Bodur eserinde; Sultanlarını ve ilkelerini savunmak için Türkistan Tekkesi’ni mesken tutmuş olan gönüllü dervişlerin Yıldız İstihbarat Teşkilatı adına yürüttükleri operasyonları aktarıyor. Galata’dan Pera’ya, Üsküdar’dan Beşiktaş’a değin yaptığı enfes tasvirlerle bir tarih ve edebiyat ziyafeti sunuyor. En sonunda tüm bilgiler, tüm ayrıntılar ve tüm tasvirler ömrünü devletine adamış olan bir kahraman ile kullanıldığını bile bilmeyen bir gazetecinin üstünde birleşiyor.
Romandaki olaylar sırasıyla; Yıldız Sarayı, Küçük Mabeyin, Türkistan Tekkesi, Üsküdar, Pera House, Tarabya, Beşiktaş, Beyoğlu Avrupa Pasajı, Çırağan Sarayı, Sirkeci, Karaköy gibi İstanbul’daki mekânlarda geçiyor. Bu mekânların adları aynı zamanda romandaki bölümlerin ismi olarakta kullanılmış. Romanın sonuna ayrıntılı bir bibliyografya dışında bir albüm de eklenmiş. Bu albümde ise dönemin ve eserin kahramanları olan; II. Abdülhamid, Yedisekiz Hasan Paşa, İngiltere Kralı 2. Edward, İngiliz Büyükelçisi Henry Layard, Ali Suavi, Rus Büyükelçisi Ignatiev gibi simaları görüyoruz. Eserin büyüsünü yitirmemesi için kitaptaki ayrıntılara daha fazla girmek yersiz olurdu. Darbe 1878, yakın tarihimize geçmişten tutulan bir ışık gibi okunmak için önümüzde duruyor…
