Toplumsal değişimde iletişim-medya araçlarının her zaman önemli rolü olmuştur. Eski çağlardan günümüze gelinceye kadar iletişim araçları bir bilgilendirme, eğitme araçları olmanın ötesinde toplumsal değişimin, dönüşümün önemli merkezi olarak görülmüştür.
Medya- İletişim araçları geliştikçe toplumsal değişim de hızlanmış, geldiğimiz noktada bu araçlar küreselleşmenin dinamiği haline gelmiştir.
Bilhassa 20. Yüzyılın sonlarında çeşitlenen medya araçları toplumlar arasındaki iletişimi hızlandırmış, bu durum ise toplumların birçok yönden benzeşmesine yol açmıştır. Bu dönemde, uydu yayıncılığının başlamasıyla birlikte, aynı televizyon programları dünyanın farklı noktalarından izlenebilmeye başlanmış, aynı dönemde bilgisayar ve internetin günlük yaşamdaki yerini almasıyla birlikte de benzeşme hız kazanmıştır.
Günümüzde artık ülkeler arasındaki coğrafi sınırların önemi gitgide azalmış, dünya bir ucundan diğerine kolayca ulaşılabilen, aynı duygu ve düşünce paylaşımını kolaylaştıran “küresel bir köy” haline gelmiştir.
KÜRESEL BOYUTLU İLETİSİM
“Modern dünyada iletişimin en belirgin özelliklerinden birisi, iletişimin giderek küresel boyutta ortaya çıkmasıdır. İletiler büyük mesafeleri görece kolaylıkla kat ederek yayılmakta ve bu sayede bireyler uzaktaki kaynaklardan çıkan enformasyon ve iletişime erişebilmektedirler.”
Cambridge Üniversitesi Sosyoloji Profesörü olan John B. Thompson toplumsal değişimde önemli rol üstlenen medyanın, modernite ile ilişkisi üzerine çeşitli ülkelerde dersler, konferanslar vermiş bir akademisyen.
Kitabında, iletişim medyasının bir iktidar aracı olarak çeşitli roller üstlendiğini, bu rolün devletlerin yapılarına göre şekillendiğine dikkat çeken Thompson, iktidar biçimlerini tarihsel bağlamda “ekonomik iktidar, siyasal iktidar, zorlayıcı iktidar ve sembolik iktidar” olarak sınıflandırarak, her birinde iletişimin, medyanın üstlendiği rolleri geniş olarak ele almakta.
Kitapta, iletişim medyasının birey üzerindeki dönüştürücü etkisi ve oluşturduğu ‘benlik’ de derinlemesine irdelenmekte.
Bireyler, artık yüz yüze aktarılmayan yeni bilgi formlarına erişebildikleri için uzmanlık, giderek yüz yüze etkileşim yoluyla tesis edilen iktidar ilişkilerinden sıyrılmaktadır. Bireylerin anlama ufukları genişlemektedir, bireyler artık yüz yüze etkileşim kalıplarıyla sınırlanmak yerine dolayımlı iletişimin genişleyen ağları tarafından biçimlenmektedir.” diyen Thompson, bunun benlik üzerinde son derece etkili olduğunu öne sürmektedir.
Kitap, 1994 yılında, iletişim araçlarının hızla değişip, geliştiği yeni medya döneminden önce yazılmış olduğu için, ağırlıklı olarak o dönem öncesi üzerine kurgulanmış olup, güncel yaklaşımları içermemekte. O nedenle bu kitabı okuyanlar yazarın yeni dönem medyayı ele alan yeni kitabını da okumak isteyeceklerdir.
Bilhassa, medyanın değişim, dönüşüm süreçlerini geçmiş üzerinden detaylı olarak değerlendirmek isteyenler için zengin bir bakış açısı sunan önemli bir kitap.
