Kimine göre bir terapi aracı kimine göre ise bir sanattan daha fazlası... Su üzerinde fırça darbeleriyle rengarenk şekiller elde etmemizi sağlayan ve bunların kağıda aktarılmasıyla kendine özgü motifleri meydana getiren Ebru sanatı, geleneksel Türk sanatları içinde ayrı bir yere sahip. Tasavvufta Yaradan'ın birliğini temsil eden lale, Peygamber Efendimiz'i simgeleyen gül gibi birbirinden farklı figürlerle yapılan bu sanat, sadece Türkiye'de değil pek çok ülkede hak ettiği ilgiyi görmeye başladı. Öyle ki Amerika'daki gençler atölye ve kurslara giderek ebru öğreniyor. Üstelik farklı teknikler kullanarak ebruyu diğer sanat dallarıyla ilişkilendirmek için de kolları çoktan sıvamışlar. Durum Avrupa ülkerinde de farksız değil. Ebrunun her ne kadar İran ve Hindistan'da doğduğu rivayet edilse de Avrupalı ve Amerikalı birçok sanatçı bu sanatın öz vatanının Türkiye olduğunu söylüyor. Sanatçılar uluslararası alanda tanınmış Türk ebru sanatçılarından ve Türk dizilerinden de ilham aldıklarını belirtiyor. Ebruyla Türkiye'deki etkinlikler sırasında tanışan ve bu sanatı kendi ülkelerinde de devam ettirmek isteyen yabancı sanatçılarla geçtiğimiz hafta düzenlenen Uluslararası Ebru Kongresi'nde bir araya geldik.
İngiliz sanatçı Martin Bloomfield, 1979 yılında ebru sanatıyla tanışmış. Hikmet Barutçugil sayesinde ebruyu sevdiğini söyleyen Bloomfield, ebrunun diğer sanatlardan çok farklı olduğunu söylüyor. Ebru sanatı dışında Londra Orkestrası'nda çalışan, şiir ve müzikle yakından ilgilenen Bloomfield, Sanskrit dilinin öğrenimi de yaygınlaştırmaya çalışıyor. Tüm bunlarla birlikte en çok ebru yaparken kalbinin huzurla dolduğunu ve kendini mutlu hissettiğini ifade eden Bloomfield "Diğer Avrupa ülkelerine nazaran İngiltere'de ebru yeteri kadar tanınmıyor. Bir gün ebru yaparken tekneden resim kaldırdığımda herkes çok şaşırmıştı. Özellikle gençler merakla beni izledi. İngiltere'de de ebru yeteri kadar tanıtılabilse eminim herkes bu sanatı öğrenmeye çalışacak"diyor.
İspanyol Ebru sanatçısı Süleyman Matos ise 2011 yılında Kütahya'da seramik sanatı faaliyeti sırasında tanışmış ebruyla. Eserle
rinde fonda ebruyu kullanan Matos, farklı resim tekniklerini ve yağlı boyayı bu sanatla harmanlıyor. Ebru yaparken dünyanın
durduğunu ifade sanatçı "5 dakikalık bu süreçte benim için herşey duruyor. Diğer sanat dallarına örneğin heykel ya da resim
sanatı daha uzun vakit alırken ebruyla ruhsal rahatlamayı çok kısa sürede yaşabiliyorsunuz. Ebru yaparken sadece ona odak
lınıyorum. Ebru benim için ibadet etmek gibi. Çünkü Allah'ın yarattıklarıyla ilgili ebru. Bu yüzden benim için çok kutsal
" diyor. Bu sanatı usta sanatçı Hikmet Barutçugil'den öğrendiğini sözlerine ekleyen Matos "Ben de ileride ünlü bir ebru sanatç
ısı olmayı hayal ediyorum. Eserlerimle bir sergi açmak istiyorum.
İspanya'da ne yazık ki ebru tanınmıyor. Daha çok çocuklar ilgi gösteriyor" ifadesinde bulunuyor. Ebrunun gerek insan psikolojisi üzerinde olumlu etkileri olduğunu gerekse hoşgörü ve sabrı öğrettiğini de belirten Matos "Aslında ebru kolay görünüyor ama değil. Onu icra ederken çok dikkatli olmalısınız. Bir nevi savaş gibi" şeklinde konuşuyor.
Mısır'da yaşayan Hanan Rifai, ebru sanatıyla 2012'de tanışmış.Yunus Emre Enstitüsü tarafından Vefa'da düzenlenen bir etkinlikle ebruyu yakından görme fırsatı yakaladığını söyleyen Rifai, burada atölye çalışmalarına katılmış.7 gün süren bu etkinliklerle Timuçin Tanarslan'dan dersler alan Rifai, ülkesine döndüğünde de bu sanatla olan bağlarını koparamamış. Evinde ebru yapmak için rahat bir çalışma alanı oluşturduğunu ifade eden Rifai'nin ebruya olan ilgisi çok daha önceden başlamış aslında. Kurtlar Vadisi dizinde Polat Alemdar karakterinin babasını canlandıran imam Ömer Baba'nın ebru yapmasını görünce kendisinin de bu sanatı yapması gerektiğini düşünen Rifai "Ebruya olan bağlılığımı Ömer baba ve Türk dizilerine borçluyum" diyor. Mısır'da internetten izlediği videolarla ebru öğrenmeye devam ettiğini sözlerine ekleyen Rifai " Ben ebruyu geleneksel teknikler kullanarak amatörce yapıyorum. Genellikle çiçek, karanfil ve gül figürlerini kullanıyorum. Kendimi bu alanda daha geliştirip kurslar vermek istiyorum.Elimden geldiğince bu sanatı Mısır'da tanıtmaya çalışacağım" diyor.
Amerikalı Prof.Dr.Sidney Berger ise ebruyla 1971 senesinde tanışmış. Berger, bir yandan ebru yaparken diğer yandan da ebru malzemeleri koleksiyonu yapmış. Eşiyle birlikte 40 yıldır kağıt üreten, dekore eden ve toplayan Berger, ebrunun kitap sanatıyla ilişkili olduğunu söylüyor. Hollandalı ebru sanatçısı Karli Frigge için "Karli Frigge's Life in Ebru" kitabını, kağıtları mekanik bir şekilde "Ebrulayan" Edward Seymour için de "Edward Seymour and the Fancy Paper Company" adlı kitabını kaleme almış. Koleksiyonunda 18 binden fazla eser bulundurduğunu ifade eden Berger " Dokusu yani lifleri farklı olan baskı ve blog kağıtlar var koleksiyonumda. Bunların en eskisi 740 yılına ait. Genellikle 15. ve 16. yüzyıla ait çok sayıda koleksiyon var. Bu kağıtları kitapçılardan, sahaflardan ve ciltçilerden topladım. Bu kağıtların içerisinde çok sayıda ebru kağıdı var" diyor. Amerika'da ebru dersleri veren Berger "Amerika'da çok sayıda ebru sanatçısı var. Gençler de ebruya hayli ilgi gösteriyor. Çoğu kurslara ve atölye çalışmalarına katılıyor" diyor. Ebrunun merkezinin Türkiye olduğu da sözlerine ekleyen Berger " Eski dönemlerde ebru sanatının yapıldığına dair izler var ama bu sanatın öz vatanı Türkiye" diyor. Ebrunun farklı tanımları olabileceğini ve ebruyla boş bir kağıdın şahane bir görünüm kazandığını söyleyen Berger " Ebru çalışırken hiç olmadığım kadar mutlu oluyorum. Ebru bana neşe vererek hayat enerjimi arttırıyor" ifadelerinde bulunuyor.
