Kuzey Ege'nin turizm merkezlerinden Ayvalık ilçesi, yaz aylarında yoğun olmak üzere her yıl yüz binlerce kişiyi ağırlıyor.
Edremit Körfezi'ne gelen ya da İzmir-Çanakkale karayolunu kullanan tatilcilerin önemli bölümünün, Cunda adası, Sarımsaklı Plajları, Şeytan Sofrası gibi turistik mekanları görmek için uğradığı ilçe, okulların kapanmasından sonra oldukça yoğun bir turizm sezonu yaşıyor.
Çoğu yaz aylarında olmak üzere yılın her döneminde ilçeye gelen yerli ve yabancı turistler, ünü yurt dışına kadar yayılan Ayvalık tostunu yemek için Tostçular Çarşısı'na uğramadan ayrılmıyor. Öyle ki ilçeden tost yemeden gidenler, Ayvalık'a gelmiş sayılmıyor.
Çarşı esnafından Hakkı Yazar, Ayvalık tostunun 40 yıla yakın bir mazisi bulunduğunu söyledi.
Manisa'nın Akhisar ilçesinden bazı kişilerin, 40 yıl önce Sarımsaklı Plajları'nda at arabasındaki ızgaralarda sucuğu pişirerek ekmek arasında sattığını belirten Yazar, şöyle devam etti:
"Ayvalık tostu, bu dönemlerde at arabasındaki yarım ekmek arası sucukla ortaya çıkmış. Akhisarlıların çok iş yapması, ilçedeki bazı fırın sahiplerinin dikkatini çekmiş. Bazı fırın sahipleri bu işe girmiş ve daha sonra Ayvalık tostu yaygınlaşmış. Tostumuza gerçek lezzetini veren, bölgeye özgü üretilen tost ekmekleridir. Tost ekmeğimiz, nohut mayasından yapılıyor. O yıllarda fırınlarda başlatılan tost, bugüne kadar çeşitli aşamalardan geçerek ulaşmış. Günümüzde Ayvalık tostu, kaşar, sucuk, salam ve sosisten karışık olarak yapılıyor. Eskiden Ayvalık tulum peyniri kullanılıyormuş, sonra kaşar olmuş."
Yazar, ilçede yüzlerce kişiye istihdam oluşturan Ayvalık tostunun, çırak yetiştiren bir iş kolu haline geldiğini anlattı.
Tostçuların yanında işi öğrenen birçok kişinin, kendi dükkanlarını açtığını dile getiren Yazar, ilçede gerçek lezzeti ve tekniğine uygun tost yapan dükkan sayısının 10 civarında olduğunu ancak satanların 100'e ulaştığını vurguladı.
İlçede tost yemek için en fazla ilgi gösterilen mekanın, Tostçular Çarşısı olduğu bilgisini veren Yazar, şunları kaydetti:
"Yaz aylarında Tostçular Çarşısı'nda günde 5 binden fazla tost yenir. Bazen yer bulmak için sıra beklemek zorunda kalınır. İlçe genelinde plajlar da dahil olmak üzere yazın günde 50 binden fazla tost tüketilir. Karışık tostu 5, kaşarlı ve sucuklu gibi az içerikli çeşitleri ise 3 liradan satıyoruz. Patent alamadığımız için ülkenin dört bir yanında 'Ayvalık tostu' adı kullanılıyor. Gerçek Ayvalık tostu yemek isteyenler mutlaka Tostçular Çarşısı'na uğramalı."
Hakkı Yazar, İzmir, Balıkesir ve Bursa gibi şehirlerden özellikle Ayvalık tostu yemek için ilçeye gelenler olduğunu ifade ederek, bu yiyeceğin ilçe turizminde adeta lokomotif olduğunu sözlerine ekledi.
