Nurettin Topçu kitabı, büyük boy 607 sayfa. Eklerle birlikte 1303 sayfayı buluyor. Üç bölüme ayrılan kitabın birinci bölümü Milliyetçiler Derneği ve bu dernek öncesinde faaliyet gösteren kuruluşları, dernekte yürütülen sosyal ve kültürel faaliyetleri, derneğe mensup olan kişileri, Nurettin Topçu’ya karşı gösterilen muameleler neticesinde dernekten ayrılığı söz konusu ediyor. İkinci kısım, Nurettin Topçu’nun fikirlerini yaymak ve yaşatmak için kurulan dernekleri (Türkiye Milliyetçiler Derneği, sonra Cemiyeti), 1939 Şubat’ından sonra nizami yayımlanmasa da çıkan Hareket dergisinin 1966 Ocak ayından sonra 111 sayı devam edişini, yine Hareket Yayınları altında 67 kitabın yayımlanmasını, yayıncılığa maddî destek sağlaması için kurulan tavukçuluk işletmesini ve bu faaliyet arasında yetişen kuşağın hikâyesini anlatıyor. Son bölüm ise Topçu’nun kitaplarının yeniden yayımlanması ve yeni kitaplarının okurla buluşturulması, Topçu’ya getirilen tenkit ve ithamların cevaplanması üzerine inşa ediliyor. Kitabın hacim bakımından ikinci yarısını oluşturan ekler ise, başta Nurettin Topçu’nun olmak üzere, Hareket dergisinde yayımlanan yazılardan seçkiye ayrılıyor. 1960’lardan 1977’ye kadar hem bir hatırat, hem bir siyasî tarih hem de Türkiye’nin fikrî ve edebî inşasına yol açmış dergilerin monografisi olarak okunacak bu kitabın 1977’den 2011’e gelecek olan ikinci cildinin kaleme alınması da Ezel Erverdi’nin niyeti dâhilinde.
Bir ömrün hülasası olan kitabı bir paragrafta anlatmak mümkün değil. Üç kısma havale edilen kitabın her bir başlığında Erverdi’nin hafızasına ve çalışma disiplinine tanıklık ediliyor. Sayısız fotoğraf, mektup, belge, gazete ve dergi kapakları, üyelik, mezuniyet evrakı, kupür kitabın görsel kimliğini oluşturuyor. Türkiye’nin 1940’lardan bu yana fikir hayatını inşa etmeye muktedir olmuş bir mütefekkirin dernekler, gazete ve dergiler, yayın dünyası içerisinde nasıl bir zemin hazırladığı kitabın esasını teşkil ediyor. Ancak, bugün aidiyet ve kimlik karmaşasının yaşandığı bir devirde Türkiye’nin hafızasını meydana getiren fikirlerin ve fikir adamlarının mirasını kitabın alt başlığı da olacak biçimde geleceğe umutla taşınması kitabın kıymetine daha dikkatle yoğunlaşmamızı gerekli kılıyor. Nurettin Topçu’nun felsefesini, İsyan Ahlakı’nda ve Yarınki Türkiye’de bu coğrafyanın imkânını ve din eliyle yozlaştırılmasını kavramadan Ezel Erverdi’nin kitap boyunca anlattığı faaliyetleri, mücadeleyi, Hareket düşüncesini ve Dergâh yayıncılığını anlamak, yorumlamak güçleşiyor. Ne Türk Kültür Ocağı’na ne de Türk Milliyetçiler Derneği’ne resmî kanallardan üye olmamış Nurettin Topçu’yu manevî başkan kabul eden kadroların sanat, edebiyat, düşünce ve siyaset ikliminde nasıl bir seyir takip ettikleri bütünlüklü bir biçimde takip edildiğinde Nurettin Topçu’nun daha sağlıklı anlaşılması kolaylaşıyor. Erverdi’nin kitabıyla hedeflediği de bu olmalı. Milliyetçiler Derneği’nin bütün hikâyesini neredeyse gün gün, fotoğraf ve belgelerle anlatması da yine ifade edilmeli ki saygı duyulası arşivciliğinin bir neticesi. Bugün, meraklısının hatırat sayfalarında karşılaşacağı isimler hakkında ilk elden malumata ulaşabileceğimiz kitap, Hareket dergisinin yeniden yayımlanma çabaları ile devam ediyor. Derginin her bir cildinin çıkış hikâyesi, içerisinde var olan metinler, künyeleri, yayınevi altında çıkarılan kitaplar ve Türkiye için nelerin hedeflendiği ikinci kısımda okunuyor. Sinema, siyaset, kurulan, parçalanan dostluklar, hususi mektuplarla bir devrin uzun hikâyesinin Dergâh Yayınları’na taşınmasıyla kitap son buluyor. Dergâh’ın kurucuları, Türk Dili ve Ansiklopedisi’nin hazırlığı, Türk edebiyatı sahasında yapılan yayınlar, Mustafa Kutlu’nun Hareket ve Dergâh’taki desen, resim ve hikâyeleri bir giriş mahiyetinde toparlanıyor. Bu dönem, Ezel Erverdi’nin yazmayı tasavvur ettiği ikinci kitapta anlatılacak. Kendi duasına biz de iştirak ederek kendisine Allah’tan uzun ömür ve sağlık diliyoruz. Günümüzde, hatırat yazmaktan uzak duran ekâbirin aksine Hareket’ten Dergâh’a akseden kadroların hatıralarını yazmalarını bugünün bir okuru olarak değerli buluyor, kütüphane raflarında geçmiş zamanların hikâyelerini okurken bugüne dair duyduğumuz hatırat arzusunu böylesine muhkem kitaplarla buluşturuyor olmalarını hürmetle karşılıyoruz.
