Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), keneler tarafından taşınan Nairovirüs isimli bir virusun sebep olduğu, ateş, cilt içi ve diğer alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden hayvan kaynaklı bir enfeksiyon. İlk olarak 1944'de Kırım/Rusya'da bu hastalık tanımlanmış. Türkiye'de ise ilk kez 2002 yılı ilkbahar ve yaz aylarında hastalıkla tanıştık. Kadıköy Şifa Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Aylin İzat Liceoğlu, kene ve KKKA hakkında soruları cevapladı.
Keneler otlaklar, çalılıklar ve kırsal alanlarda yaşar. 6-8 bacaklı, uçamayan, sıçrayamayan oval hayvanlardır. Hayvan ve insan kanı emerek beslenirler .
Kan emerek beslenen keneler insanlara veya hayvanlara tutunarak ağız organellerinı deri içine sokarlar ve burada sabitlenirler. Bu halde doyana kadar kan emerler. Doyma süresi ise birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişebilir. Kan emme sırasında ise hastalığı bulaştırabilirler. Ancak her kene KKKA virusu taşımayabilir.
Kene tarafından ısırılma ile virüsün alınmasını takiben kuluçka süresi genellikle 1 - 3 gündür. Bu süre en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte kan, ifrazat veya diğer dokulara doğrudan temas sonucu bulaşmalarda bu süre 5 - 6 gün, en fazla 13 gündür.
Hastaların %90'ı hafif belirtiler gösterir. Çoğunlukla şikayetler: Ateş , kırıklık, baş ağrısı, halsizlik, kol ve bacaklarda şiddetli ağrı, kusma, ishal şeklindedir. Kan pıhtılaşma hücrelerin sayısında ani düşüş ve damar duvarı hasarı neticesinde ise; yüz ve göğüste kırmızı döküntüler ve gözlerde kızarıklık, gövde, kol ve bacaklarda morluklar, burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan görülebilir. Ölüm karaciğer, böbrek ve akciğer yetmezlikleri nedeni ile olmaktadır.
- Kenelerin yoğun olabileceği çalı, çırpı ve gür ot bulunan alanlardan uzak durulmalı, bu gibi alanlara çıplak ayak ya da kısa giysiler ile gidilmemelidir.
- Görevi nedeni ile risk grubunda yer alan kişilerin hayvan ve hasta insanların kan ve vücut sıvılarından korunmak için mutlaka eldiven, önlük, gözlük, maske giymeleri gerekmektedir.
- Kenelerin bulunduğu alanlara gidildiği zaman vücut taranmalıdır.
- Keneler, patlatılmadan, ezilmeden, ağızdan veya başından tutularak bir cımbız veya pens yardımıyla sağa sola oynatarak alınmalıdır. Isırılan yer alkolle temizlenmelidir. Kenenin tanı için alkolde saklanması uygun olur.
- Üzerlerine alkol gaz yağı vb. gibi kimyasal maddeler dökülmemelidir. Bu kimyasal maddeler kenelerin kusmasına neden olur ve böylelikle kusmuktaki virüsler kan emmek için ısırdığı yerden vücuda girebilirler.
- Kene vücuttan ne kadar erken çıkarılırsa hastalık riski de o kadar azalır.
KKKA Hastalığı şüphesiyle Tokat'tan Sivas'a sevk edilen H.K. (38) yaşamını yitirdi. Tokat Zile'ye bağlı bir köyde yaşayan H.K. bir süre önce rahatsızlandı. Önce Tokat'ta tedavi gören H.K, durumu ağırlaşınca Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne sevk edildi. H.K. yapılan müdahalelere rağmen yaşamını yitirdi. Kayseri'de ise KKKA şüphesiyle hastaneye kaldırılan M.Ç (59) adlı kadın öldü. Yozgat'ın Aydıncık ilçesine bağlı bir köyde ikamet eden M.Ç'yi kene ısırdı. Keneyi kendisinin çıkarttığı ileri sürülen M.Ç, bir süre sonra rahatsızlandı. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne getirilen M.Ç, hayatını kaybetti. Karabük'ün Eflani ilçesinde de, KKKA Hastalığı şüphesiyle Karabük'ten Ankara'ya sevk edilen H.B'de (45) yaşamını yitirdi.
