Cumhuriyet ile yaşıt, Osmanlı ve Türkiye tarih alanındaki çalışmalarıyla dünyaca tanınan tarihçi ve akademisyen Prof. Dr. Kemal Karpat hayatını kaybetti… 96 yaşındaki Karpat, ABD’nin Wisconsin eyaletinde hayatını kaybetti. Türkiye’nin Chicago Başkonsolosu Umut Acar Karpat, yazarın çarşamba akşamı 18.40 sularında, yaşına bağlı çoklu organ yetmezliği nedeniyle Madison’da hayatını kaybettiğini açıkladı. Tarihçinin cenazesi Pazartesi günü devlet töreniyle Zincirlikuyu Mezarlığı’ndaki aile kabrinde son yolculuğuna uğurlanacak.
HATIRALARINI YAZIYORDU
‘Osmanlı’da Milliyetçiliğin Toplumsal Temelleri’, ‘Dağı Delen Irmak’, ‘Osmanlı Modernleşmesi’, ‘Bir Ömrün İnsanları’, ‘Sarı Saltuk Diyarı Babadağı’ gibi kitaplara imza atan Karpat Timaş Yayınevi’nden edindiğimiz bilgiye göre son olarak anılarına yer verdiği bir otobiyografi kitabı üzerine çalışıyordu.
HEP ÖNCÜ OLDU
Lisans derecesini İstanbul Üniversitesi Hukuk Bölümü’nden 1947’de alan Kemal Karpat, yüksek lisansını Washington Üniversitesi Siyasi Bilimler, doktorasını ise New York Üniversitesi Siyasal ve Sosyal Bilimlerde 1957’de tamamladı. Karpat, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyindeki görevinin ardından Montana State, New York, Princeton, Bilkent, Ortadoğu Teknik, Ankara, Harvard, John Hopkins, Colombia üniversiteleri ve Ecole des Hautes Etudes en Science Sociales gibi eğitim kurumlarında öğretim üyeliği ve yöneticilik yaptı. Çok sayıda makale kitabı bulunan Karpat, Wisconsin Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Bölüm Başkanlığını ve The Turkish Studies Association ile Türk Araştırmaları Kurumunun direktörlüklerini yürütüyordu. Orta Asya Çalışmaları Derneğinin kurucu başkanlığından sonra Wisconsin Üniversitesi Orta Asya Çalışmaları Programı’nın da koordinatörlüğünü yaptı. 2012 yılından bu yana İstanbul Şehir Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü’nde Öğretim Üyesi olan Prof. Dr. Kemal Karpat, 2018 yılında Üniversite’nin Mütevelli Heyet Üyesi olarak atanmıştı.
- Amerika’da Osmanlı tarihçiliğini başlattı
- İstanbul Şehir Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Alim Arlı ise Kemal Karpat hakkında şunları kaydetti: “Kemal Karpat Osmanlı Türk araştırmaları alanında yaşayan en büyük birkaç isimden birisiydi şüphesiz. Amerika’da bu araştırma alanının Türkler içinde kurucu ismiydi. Kemal Hoca 1950’li yılların ortalarından itibaren kadrolu hoca olarak bu alanın Amerika’da gelişmesi için ilk önemli araştırmaları yapmış biri. Son bir yıldır özellikle kendisi istediği için birlikte çalışıyorduk. Kemal Karpat Göç Araştırmaları Merkezi’ni kurduk. Kemal Karpat, dünya tarihçiliği içinde Osmanlı tarihinin anlaşılması için ilk çalışmaları başlatan isimdi. “Osmanlı ve Dünya” isminde yaptığı sempozyum var. Bu, Osmanlı tarihinin dünya tarihi içinde çalışılması için yapılmış ilk önemli ve tetikleyici bir girişim.”
- KAYNAK ESERLER VERDİ
- Kemal Karpat’ın göç konusunu çok önemsediğini ve bununla ilgili olarak da İstanbul Şehir Üniversitesi içinde kendi adıyla bir Göç Araştırmaları Merkezi kurduğunu kaydeden İstanbul Şehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Peyami Çelikcan, “2018’den bu yana kendi adını taşıyacak bir Göç Araştırmaları Merkezi üzerine çalışıyorduk. Merkezin kuruluşunu gerçekleştirdik. Nisan ayında tören yapıp açılışını kendisiyle birlikte yapacaktık. Ancak kısmet olmadı. Amerika’daki bütün arşivini de okulumuza bağışlamıştı. Kemal Hoca, yapmış olduğu çalışmalarla sadece Osmanlı ve Türkiye için değil diğer ülkeler için de önemli kaynak eserler bırakmış bir tarihçi. Fakat onun asıl uzmanlık alanlarından biri göç ve nüfus araştırmalarıydı. Osmanlı belgelerinde nufüs harekeletlerini, göçleri çok yakından takip eden, eski belgeleri bulup ortaya çıkaran, paylaşan ve litaratüre kazandıran önemli bir tarihçimizdi. Günümüzde hala göç meselesi bir araştırma konusu. Bu bakımdan bu merkezde Kemal Hoca’dan aldığımız ilhamla bu araştırma alanını devam ettirmeye gayret edeceğiz” dedi.
