Doğu’yu araştıran kişiler için ”Oryantalist’’ ve bu araştırmaları kapsayan disiplinin bütünü için ”Oryantalizm’’ terimi kullanılıyor. Özellikle doğulu araştırmacılar için Oryantalizm terimi, her zaman kapsamı yeterli bulunmayan ve tartışılan bir kavram oldu ve de olmaya devam ediyor.
Batı, dünya üzerinde tek uygarlığın Batılı uygarlık olduğunu zihinlere kazımaya çalışmaya devam ediyor. Doğu ise ulusların Batılılara benzemesi gerektiğini savunuyor. Diğer yandan Avrupa’nın, çokkültürlülüğe karşı tahammülsüzlüğü ise sürüyor. Oryantalist zihniyet; ırkçılığa ve göçmen krizlerine sebebiyet vermeyi sürdürüyor.
BELİRLEYİCİ BİR KÜLTÜR
İşte, British Müzesi’nde de açılan bir sergi de tartışmalı oryantalizm kavramını sorguluyor. Ancak bu sorgulama daha çok oryantalzmi aklama yönünden yapılıyor. Sergi, daha çok Batı’da yaşayan sanatçıların İslam dünyasından nasıl ilham aldıklarını gözler önüne seriyor. Oryantalizm, Ortadoğu’da sık sık varolmayan bir yaşam biçimini betimleyen sömürgeci sanatçılar tarafın 19. yüzyıl yağlıboya tabloları bunun bir göstergesi. Doğu kültürü ile ilgili klişelere farklı bir yorum getirildiği iddia ediliyor. Serginin küratörü Olivia Threlkeld’e göre ise Oryantalizm, 19. ve 20. yüzyılların belirleyici unsurlarından biriydi.
MALEZYA İLE ORTAK
Kuala Lumpur’daki İslam Sanatları Müzesi Malezya ile işbirliği içinde düzenlenen sergide,fotoğraf, cam, mücevher, giyim ve seramikler de yer alıyor. 1907’de Arabian Nights İngiliz sanatçı Edmund Dulac’ın orijinal örnekleri dikkat çeken eserle arasında. 19. yüzyıldan kalma bazı Oryantalist eserler, barbarca davranışlar ya da kahve içip hiçbir şeyi umursamayan insan sahnesi gibi klişe manzaralar da içeriyor.
Fantezi ile gerçeklik arasındaki çizgileri bulanıklaştırdığını gerçekliğini de unutmamak gerek. Sergide, ayrıca Osmanlı sultanlarının 16. yüzyıl batı resimlerine de yer veriliyor. Eugène Delacroix, John Frederick Lewis ve Frederick Arthur Bridgman gibi, 19. yüzyılın önde gelen Oryantalist ressamlarından bazılarının önemli eserleri de sergilenenler arasında.
VİDEO İLE SONA ERİYOR
British Müzesi’nin müdürü Hartwig Fischer, “ Beş asırdan fazla süren sanatsal ilişkinin maddi kültür çeşitliliğini şaşırtıcı bir şekilde etkiledi. Bu büyük sergi, batı ve İslam dünyası arasındaki kültürel değişimin ne kadar kapsamlı ve kalıcı olduğunu vurgulayacaktır. ”şeklinde açıklama yaptı. Oryantalizm imgesine Kuzey Afrika ve Orta Doğu kadın sanatçılarının 2009 video çalışması Harem ve İnci Eviner’in dört güncel çalışmasını da içeren sergi, 10 Ekim - 26 Ocak tarihleri arasında Londra’daki British Müzesin’de görülebilecek.
