Rafael de Nogales Mendez Birinci Dünya Savaşı döneminde, yabancı askeri uzman olarak Osmanlı Ordusu'nda görev yapmış bir Venezuela vatandaşıydı. 1914’te 1. Dünya Savaşı patladığında Bulgaristan'da Alman ateşi Binbaşı Von Der Goltz ile aynı Osmanlı diplomatı Fethi Okyar ile tanışan Mendez, 1915'te Alman askeri uzmanlarıyla birlikte yabancı askeri uzman olarak, İstanbul'a geldi.
TÜRKÇE ÖĞRENDİ VE TÜRK ASKERİNİ TANIDI
III. Ordu emrine atanan Mendez, 12 Şubat 1915’de Haydarpaşa’dan ilk görev yeri doğu cephesine hareket etti. Mendez, 1917 yılında ise güney cephesinde görev yaparken 3. Süvari Tümeni emrinde Gazze cephesinde görev aldı. Görevi sırasında Türkçe de öğrenen Mendez, Türk askerini yakından tanıdı. Osmanlı’nın son dönemlerine tanıklık eden Mendez’in anlatımlarından katıldığı çarpışmalarda kendini bir Türk gibi gördüğü ve özveriyle görev yaptığı anlaşılıyor. Çatışmalar sırasında birçok kez ölüm tehlikesi atlatan, bir kez de yaralanan Mendez, Süveyş Kanalının Afrika tarafında görev yaptığı sıradaki duygularını "Hilal Altında Dört Yıl" adlı kitabında "Bu çöl çocukları arasında, alnım üzerinde bir hilalle oturuyordum. Yaşamın ilginç tesadüfleri sonucunda Mısır Sinası’nda Osmanlıların son sancaktarı ve halifenin temsilcisi olmuştum" sözleri ile Türklüğü benimsediği anlaşılıyor. Sina bölgesini terk ederken, topraklarını kaybeden bir vatan evladı gibi üzüldüğü ve o günü "Bu emir karşısında itaat etmekten başka çare kalmıyordu, sınırı yüreğim burkularak geçtim. Benimle birlikte Türk bayrağının Mısır topraklarından ebediyen silindiğini biliyordum" şeklinde anlattı.
ERMENİLERE KARŞI 12 BİN ASKERİ KUMANDA ETTİ
- Doğu cephesinde görev yaptığı sırada Osmanlı vatandaşı Ermenilerin ihanetlerini ve gerek orduya, gerekse sivil halka verdikleri zararları yakından gören Mendez, Ermeni kuvvetlerine karşı 12 bin Türk askerini sevk ve idare etti. Rus ordusu ile çarpışma halinde olan ordumuzdan firar eden Ermeni asker ve subaylarının düşman tarafına geçerek, Türk köylerini yakıp yıkmalarını ve Müslümanları da katletmelerine eserlerinde yer verdi. 1919 yılında, Osmanlı ordusunda yapmış olduğu önemli hizmetler ve gösterdiği fedakarlıklar nedeniyle teşekkür edilerek ülkesine uğurlanan Mendez, 60 yaşındayken 10 Temmuz 1937’de Panama'da hayatını kaybetti. Mendez, daha sonra ülkesi Venezuela'ya defnedildi.
